Kontre sed parolas precipue la cirkonstanco, ke ni havas formo preske internaciona, nome ma: I. ma, S. mas, F. mais; ma anke memorigas la holanda maar e la skandinava men. Anke la finlandani havas samsenca vorto komencanta per m: mutta.
Ta stranja akordo inter vorti di tute [tote] diferanta etimologio ed origino donas a me okaziono por rimarko [remarko] pri linguala psikologio. Kad on povas alegar kauzo, pro qua omna ta vorti komencas per la sama sono m? Pro quo la romana populi, vice konservar la latina sed, komencis dicar magis, qua signifikas primitive "plu"? Pro quo la holandani dicas maar, di qua la originala signifiko esas "nur", por la sama ideo? E la skandinavi men, qua esas konfuzajo di meden "dum, kande", e formo basa-germana man, men, signifikanta "nur"?
Me kredas ke la prefero vidata en omna ta formi por la sama konjunciono povas explikesar per la fakto ke tre ofte, kande on volas kontredicar ulo, quon altru dicis (o korektigar ulo, quon on ipsa jus dicis) on hezitas, on konsideras la dicenda vorti ante pronuncar li, od on komencas duone [duime] parolar sen exakte savar, qua vorti esas max [maxim] bone uzenda. Ma se on komencas tamaniere mi-parolar, havante la labyi [labii] klozita, la rezulto esas precize e necese la sono m, plu o min longa. Notez ke la interjeciono qua skribesas en diversa lingui hm, esas nulo altra kam ca longa m sen vokalo. Esas do naturala ke, volante expresar kontredico od objekto [objeciono], on preferis en multa landi vorti komencanta per ta sono, mem se on forcesis [forsesis] por to chanjar poke la senco di ula existanta partiklo.
La vorto ma semblas do havar ne nur l'avantajo esar plu internaciona kam sed, i.e. plu facila por multa milioni, qui havas vorto tre simila en lia propra lingui, ma anke l'avantajo permisar plu kam sed la hezitanta, ripozanta [repozanta] nedecidiva o deliberanta pronunco di l'unesma sono qua karakterizas tam ofte objektala [objecionala] e kontredicanta frazo.
OTTO JESPERSEN.
This page hosted by Yellow Internet.
James Chandler
12-Aug-98.