Payer De ek MDZ DialisenungZentrum taatsBibliothel Digitale Bibliothek.
Ivo, Carnotensis, 1040-1116.
Decretum Ivonis Episcopi Carnutensis septem ac decem tomis sive partibus. constans
Lovanii 1561
Augsburg, Staats- und Stadtbibliothek — 2 KR 118 urncnbn.de-bvb:12-bsb11198588-4
a
"
Nd
A ENS
z^ NI "1
GEORGIVS PRRPOSITVS S.CRVCÍS. 7 | A4VGVSTN-ELECTVS ET CONFIBMAI V. ANNO-M-D-EXVIIMENSE DECEMB -
1 D. IVO
muvE Jteg E
(Seipum m" e'anr Diddh coros quinqu | ginta, fed nur quani: in lucem xdicum , nui
Ere imum diuulgatur cura ac ftudio. Io. SICEA Gandcnfis NES. eia & ERES Dorset Le-
N eid
E b file jofit tabernae fri
Qe
ANS
LOY A NI I : MBsteudelar Bartholomeus Grauius T ypozraphus Iuratus Á be i eor puo s M. D. ou *
"VTENSIS E Canonico
3r I
MN,
Copie du Priuilege. SV. R lerequefle prefenté au priué confeildu Roy no[lre Sire,de la part de Bartholomeus Grauius libraire iure enla "ville cg*"vniuerfité de Louusin , contenant comme il ba entre mains , co 6 acheut d'imprimer en belle forme c lettre certain grand (g« beau volume intitulé ,O E- CRETV M IVONIS C.ARNVT ENSIS feptem acdecttomis [eu partibus con- flans ,iufques au prefent oncques mis en lumiere ne imprimé, combien qu'ily a enuivon quatre cens Gg cinquante ans qu'il foit compofe fovt nece[Jaire Ce trefutile mefmes pour l'extivpation des fees &» herefies pour la m e vfewrté de noftre [ain&le mere l'egli-e Romaine c7 de f&yraye foy catholicqueyvifité t$ corrigé par chavge de [a Maicflé pav lean Molineus Do- leur é profe/énr es decretx. Et pource que ledi&tliure efe merueilleu[ement grand c de grof- fe defpence. Le fuppliant cvaingnant que quelcun le voulfiftl imiter à fon tre[rrand dommaize in- teres qo preiudiceyha vequis d'auoir priuilee pour le pouoir feul auec [es hoirs e heritiers im- primer ou faire imprimer, Yendreou expofer en vente auec defen[e eor interdi£lion à tous aul- tres de ne le imprimer dedans dix ans , prochainement "yenans , foubx, peine de confifca- tion des liures &g amende arbitraive . Sa Maieflé inclinant à la veque[Ie dudi&k Bartholomeus Grauius luy ba oCtroyé,confenty Cr accordé en luy donnant. conpt t licence de vrace efbeci- alepav cefles, quedwvant le temps eg terme de huy&t ans prochainement venans eov entrefuy- wans lung laultre , d commenger leiour de la date de cefles , illepoura imprimer , oufaire imprimer par imprimeur iuré Cg admis e iceluy "vendre c diflribuer en C pav tous les pays de pardega.Et en oultre áfin que ledict fuppliant neperde fes. peines ,labeurs t defpens qu'il luy à conuenu, C conuiendra faire c fupporter à la caufe dile, interdi&t co» defend 4 tous aul.. tres imprimeuvs y libraives (aultres quelconques en mous pays e feirneuries de pardega ,que durant ledi£t temps de huyEE ans,d commencer comme di£ ef , il ne f[auangent d'imprimer ou "yendrene faire imprimer ou^vendre direEtement ou indire£lement Jle fufdi£l "yolume des De- cretx, , à peine de confifcation des liuves, qui ainfy feront apres luy imprimes yapplicables audi£t fuppliant C par defus ce d'amende avbitraive auf que ledi£k fupplisnt aw [uvplus feva tenu en ce fe veguler, fuiuant les ordonáces faittes fuv le fait des Imprimeurs. — Donnt à Bruxelles le
deuxieme jour d'AA oug[l. "4n . 15 61. comme plus amplement apert à l'original .
Soubfiené I. dela Torre.
Par femblable priuileze ee defendu au Con [eil de Brabant tous aultres imprimeurs , libraives, tj aultres quelconques : d'imprimer , ow'vendre , faive imprimer , ou faive"yendre, ow expofev en "yenteJledi£k D ECRETV MM 1VONIS fansle'Youloiroucon[entement dudi£t juppli- ant:fur la peine mentionte dedansles lettres de fa Maieflé xci deffüs comme appert plus ample- gent au principal Q9 original par nous áluy donné en noftre yille de Bruxelles, L'an de 'Enáce x5 61e xxvi iour d'/Aoue[t . i
Soubfigné I. de Perre.
En
REVERENDO DEI« TM, : : ri -—QVE.AMANTISSIMO PATRI AC 7077 B OMINO, F. BERNARDO A FRESNEDA AB ARCA 0. nis confefsionibus Regie Catbolice Maieflati , Domino c7 -
Li - Mecanati juo colendifsimo, Ioannes Molineus eius co dem Louanij Decretorum profeffor.
Li * * *
P.
x
|NTER ecclefiam & rempublicam , conuenientiam effe quan IM dam & coniundionem natura , quam Graci evicz49 «zy vo- « 1 cant; Reuerende pater Confeffor : & veteres rerum facrarum NI fcriptores memori prodiderunt:& nos indies varijs magniíque ji exemplis , proch dolor , ne longiüs ea petere neceffefit , atis u- | pétque edocemur.Equidem hac duo facerdotium ac imperium $ (quibus humano generi , tefte Iuftiniano noftro maiora dona
omnibusalioquin probé conftitutis firmatifque;nihil ipee profefforem, qui obiret , defide-
us (quem virum honoris caufa nominare Lini ud quódisiinquam, quantumuis rogatus, i e
*» lüm Academia] cné toto;excefleram:verumetíam rci familiaris cogente anguitia, Mu- fis omnibus fere i nuncium miferam. Quid multis opus eft , en quó non me fa- i: *. T
npe dia w .
yy
I
EPISTOLA
cerftudiorum veterum amor impulerit! vt quouis pa&o Louanieníe gymnafiumetiam cum aliena iniuria,ne dicá ia&ura, veluti poftliminio repeteré fubeo prouinciá,guanquá eá non fo- làm dura, verüctiam infuperabilem mihifore,minimé ignoraré,Ac mox cü dux viz , ad inac- ceffam & inhofpitá feré(vt mca quidé ferebat opinio)Gratianici decreti rupé, mihi perquire- xetur:vnusqui hanc cómonftraret, Antonius Demochares nomine adfuit, cuius extremo in margine index mirabile dictuymeo quidé iudicio Gratiano plus lucis contulit: quà omnium, quotquot in cü exftant, quantüuis eruditi nec minus Yhpechpse sod ingenué acli- beré profiteor amplius meilli acceptü ferrejac veró eti debere,qui me veluti digito ad puros sri canonü aliorüq; authorü fontes perduxerit:quá reliquis omnibus quibus id infinuaf- er non fuitjinterpretibus.Neq; tamen is per omnia nobis fatisfecit , quin vti multa fanà eruit ac adinuenit infcriptionü loca:ita plurima alijs (Ícrutáda,excutienda; reliquit;qua: etiá- num adeo peruer(a,máca,hiulcaac lacera apudGratianü confpiciuntur,vtneA pollo quidem. quapropter cü plarraq; huic, filentio difsimulata intadaj; perípiceré:nópotui nó fubinde he- szereacíubfiterezanimüq; ià poenitus defpoderá doneceorü quibus ante Gratianü id arguméti ertra&atüerat;auxilia acci ens Nada igitur ab amicis primü Ifodorü Hifpalenfem , qui tinorü omniü primus,canonicas Romanorü Pontificum epiftolas,cócilior&mq; a&a & ca- mones;ad fua víq; temporanimirü ad Honoriü papáeius nominis primü,confarcinauit& ve- lutiin vnum faícé,vniuerfum ius Pontificiü colligauit:ac deinde etiá Burchardum V Vorma-
É tienfem,qui Othonis tertij ac Henrici (ecüdi Bauari Imperatorü temporibus , hác rudé & in- P digeftà canonum lIfodori molem,in venuftioré & ceconomicam formam redegerat(fiquidem | JModorus nullum in texendo digerendóq; ordiné fecutus fuerat,quàm téporum , rerum; ge-
ftarum fiue hiftorie.) Quum igitur horü duorüdecretajamicorü munificentia cfem adeptus,
tum demüvti de reftituendo ac repurgando Gratiani codice fperare licuit:itaetiam protinus
.hüctoto animo conuerfusincubu: , dris vbi deprehendi pleraq; apud Gratianü
cum Pontificum & conciliorum,tum vel maxime patrum orthodoxorum Hieronymi, Au- guftini,fimiliumi;,exftare teftimoniajqua fruftrain I(odoro aut Burchardo quarerem : tum
d iterü mihi animus in pedes,quod aiunt;cócidit,neq; attolli potuit, donec tu Reuerende pater Confeffor,Iuonis Decreto oitenío,veluti fignum ad vi&tortam mihi primus fuituliffes.Exem-
pli gratia,vt de plurimis vnum proferam . Kond Gratianum diftin&tione fecunda, tertia: par-
tisqua vulgó de coníecratione perperam pranotatur,quod non vt Hebraorum : ita Greco-
| rum latinorümue mos ferat;a primis verbislibrum quempià nuncupari . Sunt enim totius il- | liustractatus(quem alij decretorüfabricatores de facramentisinícripferunt)prime voces:neq; | Gratiani( vt id obiter addatur )ed Fcelicis qun pontificis maximi;in quada ipfius ad epiíco- ; pos;per diuerfas prouincias coftitutos,epiftola.qua: des Ifodorum,fiue in cocilijs, exftat eti-
| — amnum tota. Vtutfitjbilegeram in hunc modü.A mbrofius in libro de catechizádis rudibus. LE ? Panis & calixjnon qualibetfed certa confecrationem yfticus fit nobis, nonna(citur, Proinde | d quod ita fit nobis,quamuis fit panis & calix,alimentum eft refurrectionis , non facramentum | " religionisynon quod benedicimus gratiaf; agimus Domino,in omni eius munere,nótantüm : P. fpirituali, verümetiam corporali.Hicfilebat Demochares , ad facrum panem ac calicem vigi- ? Janti tertens(vt fic dicam)nafo,cüm tamen potuerit luonem Carnutenfem de more adícri-
f bere margini : non quidem quod fic exftet legaturue id caputapud Iuone:fed quód ipfis ver- bis,neapice quidem vllo immutato, legatur in Pannormia fiue Summa Decretorum Iuonis,
idq; libri primi capite 125.titulo de facraméto euchariftia, qui liber ipfialijfque omnibus cre-
E ditus eft ha&enus Decretum effe Iuonis Carnutenfis,quum interim nihil fit,quàm mendis ac d erroribus fcatens epitome,eat; meo quidem iudicio incerti authorjs,quamuis non defint qui
) Hugonem Catalaunum fuiffe compendiarium füfpicentur.Ego vti ftatim vitia agnofcebam:
ita vnde mederer nihil erat. Sequidem inani Ifodorum Burchardumq; is locus dec-
l rat,dein ex Ambrofij lucubrationibus nihil accedebat prarfidij,nihilfpeiquum nullus fit liber L ipfius hoc nomine.quid dicam quód nec in eo qué Auguftinus (cripfit,de catechizandis rudi- Á€ ,, busreperireturzadeo huius labyrinthi nullus erat exitus, nifi uo Carnutéfis hisinexplicabili- | » busambagibus me eripuiifet,docens M pres diuerfum qui fequitur modü,Panis & calix 24 » nóqualibet;fed certa cofecratione myfticus fit nobis,nó nafcitur.Proinde quod nó ita fit no-
»» bis,quáuis fit panis & calix,alimentü eft refe&tionis,no Sacramentü religionis, nifi quod bene- (* » dicimus gratiaíq; agimus Domino;in omni eius munere;non tantü fpirituali verómetià cor-
porali.
D v——EEREPREERREE——————
E. DEDICATORIA.
(o porali ER auté id Iuoni (ecunda (e&ionis qua de Sacramento eft corporis & GnguinisDomiz ni,caput primum:fed Auguftino re&é,non Ambrofio,vt Pánormicus & huius imitator Gra- tianus voluntttributum.Hinc quifq; fecü vet velim , quid fit confli&ari cum depra- vatisac mendofis codicibus. Qui articulusjpud Pannormicum eiusq; fequacem,Gratianum, curruptus,nullam fententiam habebat,quàm falam:& fin minus hereticam,certé vchemen- ter sbloidorn: idem caftigatus & recognitus , nonfolüm re&t effe rationi ac orthodoxa: fidei
ludconftát communis cibi potusq; à refurre&ione, vbi mortalia corruptioniq; obnoxia hzc corpora;immortalitatem ac incorruptionem induerint,nullum fore víum,nifi cum Iudaris & Malum tanis;neiill quod Epicureum aut Sardanapalicum ccelum forte, beatis propofitum paratügq; iri, quifpiá confidit. quod fané à fide noftra nimium quáalienum eft. quicquid enim veícuumeft, praenti vita tolerande continuandeue feruire,compertitsimü eft:non futura, Atqui fecüda huius capitis quod nunc tra&amus periodus deprauatajid effe refurre&ionis ali- ndtilllsr rel P Tuoné qui primus tranfcripfit fententia exftet planécontraria. Manichaii ne(cio qua fuperfti- tione obftri&i vuasipfi non carpebant,olera non vellebant;nefcio quod numen veriti, quü ta men & oleribus & vuis ab alijs anté decerptis veícerentur.Siquidem in vua,vti facet ait Au- inus, agnofcebantDeü fuum,in cupa nolebant,quafi aliquid eos calcatus & inclu(us offen- iffct.Porró quá Fauftus manichaus nos fimilis religionis circa pan & calicem infimulaffet, meritó ieabaitliincra fenfit Auguftini, demóftrantis,nó quemlibet panem & calicem, (ob Chriftà fpicis videlicet & (armentis nexum , ficuti Manichaii delirabant) nobis effe myfticü, fiuc corpus & fanguinem credi Chrifti:Sed qui certam ac folennem Sacerdotis cofecrationem Vor Neq; enim quicquid domefticis conuiuijs,edendü bibendümue apponitur;in cor- us & fanguinem Domini conuertitur:quáuis nunquá non pracedat, more maiorum , bene- itio feu confecratio menfe, quód nihil fine oratione gratiar&mq; a&ione fumendü fit.Siqui- dem non omi con(ecrationefeu benedi&ione:fed peculiari & myftica;nequeà quocunque: fcd àprasbytero prolata;cuchariftia conficitur,& conficitur quidem, non nafcitur, vti Mani- chais eredebatur.Quod enimanté nihil eratquá panis & vinum, id cft alimentü duntaxat re- fe&ionis,vtinquit re&té dp coena etia Sacramentü religionis: id per confecrationé,de- dicationémue facerdotis, cthcitur tranfmutatürqsin verü corpus & (anguinemDominicum, & iuxtaid quodin arcanis legimus:de munere temporalifit remediü nobis fpiritualeac fempi ternü,vtammee ia epula fint magis quà corporis. Multá igitur abfuit, vt Manichaorü delira- mentisacíomnijsaccederemus,quibus omnibus in cibis ac epulis,Chriftus ligatus apponeba- tur,quanquá Fauftus id nobis impingere conaretur.Sed fal(ó,& maiore cá iniuria, vt fubdit co tinuo1dem Auguftinus quá qui nos,propter panem & calicem , Cererem & Liberum colere imi -Vndé apparet non abfimili tum calumnia nos à paganis petitosfuiffe ob Eu- chariftia cultum a ionem:atq; hodieab hareticorü nonnullis incefsimur,dum de no. bis non aliàsloquuntur,quàm fi merus panis vinümque aqua miftum nobisadorarctur,quan- uá hic error multis nominibus in illis q iftisfuerittolerabilior: quippe illi cü myfteriorü no« orum plané rudes effent & imperiti:tum diuinorü oraculorum facrorámq; Euangeliorum proríus ignari,quomodO,obfecro Eucharifticü fiuc myfticum panem & calicem,à communi vulgariq; fecernere potuiffent ? Atqui,hi qui nobiícum nunc continenter bella erunt,quum horum omniü nihil pofsint ignorarejincredibili peruicacia obfiftunt tamen.Sedad rem. Sunt igitur Auguftini verba,quemadmodü Iuo monurt, que protulimus,nó Ambrofijjquemadmo Pannormicus & Gratianus aiunt,quanquá alio in libro;non quidem de catechizandis ru dibus : atin Fauftà Manicheum, nempe libri.20.capite.i). Sicuti eti Algerus adduxit, de Sa- cramento,libri primi, fexto capite. Vno iam pois o abundé often(um arbitror,quá difficilis & inextricabilis mihiludta fuerit in hac. mea profeísione , priufquá eorum qui ante Gratianü,
alia effent infinita;planéq; irremediabilia,eccui mirü videri debet , fi illius opus, mihifubindà ftomachü mouerit?quátülibet nüclaborü ac arumnarü omniü lubés obliuifcar. quin 7àv at AMegyuy viuo Vt vicé4li iquádo rependà iamdudü de recognitione perpetua , praeceptoris mei, càm ex lfidoro, Burchardo & luone;tü ex alijs quoq; fcriptoribus ferió cogito :propediémq; inftauratü Dco opt.max.adípiráte exhibebo.Sané vel hoc vno Maik y no,hoc noftrü Iuonisediti munus, vel veftrü potius;oibus Potificia diciplinz Fra efíc
il
I
confentancus:verámetià plurimü venuftatis ac elegantia: iam habere;confpicitur. Quippeil- -
religionis Sacramentü;infinuabat:quü tamen apudauthorem ipfum quin & apud .
Decretorum centones congefíerunt , copia nobis fieret. cuiufmodi cüm apud Gratianum, .
jantiquifsimum: quód
i 3 v.
]
"n
. quàmauthoris quem praert epitome; qua licet numero li
" Burchat:
COSTUMES WR - Y D E no inp M. 0^ s wm Y
EPISTOLA
' quódindepromptum eritatque expeditum,;totum feré Gratianum Rino antehac
nemini quatacunque praeditus foret eruditione & iudicio; dat fuerat. Vtipgitur ad Iuoné no- ftruim reuertatur oratiójis in Galliis càmprimiscelebris epifcopus Carnotenfis (üb annü Do- itii (050. & B. Bernardo quáuisiuniori eu/yporos;inter reliquajque ad pofteros tráfimifitopu- fcülá(de quibus nonnulla,quamuis necdum typis excufa, tur) etiam amplifsimum hoc Decretorum volumen, ante annosampliüs quadringentos quinquaginta concinnatiit , quod aidem , feptem ac decem tomis fiue partibus diftributum , Thefaurum totius ecchealica diriplian ; hon iniuria appellaueris. opus fané càm laboranti & afflicta: ecclefia: Dei , pluri- müm feruiens : tum ofmibus facrarum , canonicarümue rerum ftudiofis cumprimis tece(- farium. In quotexendo conglutinandóque imitatus fecutü(queferé eft xa »éctar, Bur- Chardum V Vormatienfem, qui n vniueríam pontifici) turis artem , elegantifsima me- thodo, fingula;n fuas claffes fedéfque (hai ui , duodecim libris tomifue fuerat comple- xus. vtique duodecim; fiquidem quodin lucem prodiit ovn huius nomine ulii a ibellorum, (quod mireris ) (aperet archetypum : tamen fui amplitudine ac mole vix fextam illius portionem attingit, cum quo nihiló re&ids hac ex parte comparari poteft , quàm Pannormia cum Decreto luonis.Porró tam dextté is Burchardus inquam , vniuerfam rem pontificiam exararat, vt non cxiftimem quenquam cooriturum fuiffe pofteriis, qui idem argumentum retexeret , nifi hzreíes cei modumienatasaliquam accefstonem operi fieri poftulaffent;quam etiam folam caufam fuitfe arbitror; qua Iuonem noftrum ad nouam canonum rapfodiam incitarit. Siquidem medio tempore quum Berengarius ecclefiarum omnium pacem & concordiam noua , que nunc renaícitur, in Deumac facrofan&tam euchariftiam blafphemiaalijfque quibufdam, vt fitjopi- nionum portentis turbaffet : accidit vt Burchardi decretorum opus minis plenum abíols tümque cenferetur;ni adueríüs eos qui nouis in'ecclefia rebus ftudebant , recepta: vetultifsi- morum fcriptorum ( de rebus quas aduerfarij in difceptationem vocabant)(ententia;ac tefti- inoniajaccelsitfent.Hanc igitur dogmatum partem vt fuppleret Iuo Carnotenfis ; calamü ad fcribendum arripuit. Neque video, vt ingenue dicam quod fentio , quidnam huic pontificiae
fcientia Tuo nofter praflsterit praterea;ceteroqui enim omnia, fi hanc dogmatum a pendi-
cem Reps coii em prope verbis ac ne ordine quidem tradendiadmodum diuerío;penes um aque reperias. Nam qu& penultimo libro qui de laicorum officiis fiue negotiis ad ecclefiam tamen pertinentibus, multa fané adfert Iuo e iure Romano teftimonia, idque ex omnibus omnino totius Iuris ciuilis librisitam ex Pande&tis quàm Codice: tam ex inftitutio- nibus,quàm nouellis luftiniani principis conftitutionibus , (quorum omnium;n Burchardo ne tenuis quidem vmbra cernitur) lubet coniicere,vel ob id ab eo omiffa fuiffe , quód parum ad pratfens inftitutum, nimirum ad ius dere p Up pers (vti veré non admodum per- tinent ) iudicaret : vel quód id atatis maior effet víus legum Caroli magni ( qua capitula :vulgó tunc dicebantur)quàm Romanarum, vel quód non modó vis & authoritas , verüm- etiam libri propé omnes Iuris Romani in occidentis imperio ;id temporis intercidiffent, vtique huius iuris Burchardusne meminit quidem;nifi quod femel iter&mue Codicis Theo- dofiani teftimonio fuerit vfus . Cui coniectura accedatad extremum & id , quód Lotharius fecundus Cafar,quem ferunt mores ac inftituta Romanorum propé ab inferis exciuiffe , fuc- ritaliquot feculis Burchardo pofterior.Caufaigitur locupletioris canonum compilationis,vt vocant;quá Iuo,dum Berengarici belli reliquias perfequeretur,emifit,hac fuit, quá attigimus: nimirum vthareticorum noua nebulz,per ecclefia folé pul;procul cefferent . Vnde ac- cidit vtin hanc quam nunc cernere eft vaftitatem Decretorü celeberrima arx confurrexerit. Vincitenim libri magnitudine omncesaliorü rapfodias & centones, neque Burchardi tátüm, verümetiá Gratiani,quod ex pura puta,nudaq; omniü infpe&ione detractis gloiffematü (cho- liorüq; exuuijs perfpici poterit liquidifsimé.Quod veroa illfthodo csdesdid, vi acrationé pertinet,eadem hic plané,eft quain Burchardo,vt dixi, quo ne prolixior quidem copofiorq; erat futurus,modà dorstiín corollarium abeífet. Caterum quum librorum multitudine ac magnitudine non omnes perinde vt fit afficerentur;non defuit qui in ar&tiorem formulam protinus vniuerfum authorem contraheret, quo compendiolo quum ftudiofi plurimüm yte rentur facile accidit,vt Iuonis noftri labores in obliuionem venerint , & tantüm non interci- derint, adeo ytin hanc horam , omnibus creditum fit , exiguum illum libellum ;qui titulo - Pannor-
DEDICATORIA.
PannormizTuonis pafsim cireumfertur,effc ipfum autographum.Etetiamnü omnes credere- mus,nifi tu reuerende pater Cofeflor, hoc reperto, nobis hunc errorem eripuiffes . Iam verà quód huius authorisvitaac memoria,omnium opinione Re fnerin vel linc apparet,quód Gratianus quinquaginta circiter annis infecutus,qui extrema huic Canonico iuri manum feró admouit,nifi me fallunt coie&turasnec Burchardum,nec Iunonem vnquá viderit:quanquá cer tifsimum fithorum compendijsfuiffeadiutum.Moucor porró hac cófideratione quódincre- dibilis fit cófenfio & concordia & veluti evyxgsrieuit Gratianici codicis càPannormia. quod füperiüs vno de plurimis exemplo cóirmaile,me memini.Quátoperé porró [uo nofter ordi- ni ftudueritjin prafenti opere cófarciendo,ipfe de (c locupleti&simus eft teftis, dum initio pro- loquijait. A fundamento rtaq; Chriftiana: religionis id eit fide inchoantcs fic ca quaad Sacra- menta ecclefiaftica/fic ca quarad inftituendos vel corrizendos mores fic ea qua ad quaq; nego tia diícutienda vel definienda pertinent, (ub generalibus titulis diftin&ta cógefsimus,vt nonfit quarenti neceffe torum volumen euoluere ied tantüm titulum generalem fuz qua'ftioni co- gruentem. notare,& ci fbiccta capitulajfine interpellatione tráícurrere.Ha&enus [uo nofter, qui dici nó poteft,quátüm hac facillima elegantisimag; methodo fuaomnes huiufce artis cul- tores iuuerit.Quacung; enim quaftio Pix c8 definitionem minimo negotio hic reperire eft.Sufficit enim fummum quatftionis genus, veluti fidem,baptifmum,cofirmatio nem,euchariftia;poenitentiá matrimonium,& que funt decretorum xe uyopiai pretercaob- feruaffe,quas Iuo nofter titulos generales(funtg; librorum fiue partiumanfcriptiones)nó malé appellauit.Quo ficto fi quis obiter per argumentorum nuinerum,feu capitum feriem ,oberra uerit;fieri no poteft,quin ilicó quod quarcbat,inuenturus fit.adeo vt mihi perpetuó vifum fit fuperuacaneam operáforé, quam quis in indice rerum ac vérborum ordine alphabetico cof- ciendo;eflet cofumpturus,quod quifquis primus tentauerit, videat, monco,nc foli quodaiunt faccm admouerit. Verüm enimueró in fumma difparitate tractationis,qua inter luonc & Gra tianum cófpicitur;pleriíq; fat ícionec iniuriaamirum videbiturquare Gratianus quum fuerit tempore recentior ac pofterior,tátoperé à methodo Iuonica recefferit ? Quibus id imprimis refponderi poffe putamus,quód hoc luonis Decretum quod nunc exhibemus,Gratianus nun
uam vident. Deinde certifsimum effe Gratianum alium fibi omnino ab Iuone fcopum propo(uiffenimirum Canonum in fpeciem pugnantium ac difsidentium conciliationem , & concordiam:vt mirum non fit,etiam tractandi procedendi; rationem euafiffe long? diuer- fifsimá.Quó pertinebitad extremum & illud,quód contraomnium tam Grazcorum quàm Latinorum(quotquot vnquà Canones confarcinarunt ) morem folus Gratianus coactus fue- rittexturam fua interlocutione frequenter abrumpere : quod alijs omnibus & in ijs Iuoni no- ftro,religio exftitit. Vniueríum quippé hoc opus vipauaixér cft.pontifices, fynodi fcriptores ecclefiafüci, imperatores & principes Chriftiani funt qui loquuntur:Cópilatoris veró vt vo- cant;nulla perfona;nulle partes funt, quemadmodum ipfe primo in limine conteftatur.Atqué hinc eft quod ne de authoritate quidem huius voluminis quifpiá pofsit dubitare;nifi quis fortà vti hodie quorundálibido à maio; iareóitiiin radin, fcriptauc funt,in con £rouerfiá , nequid omnino fit certum ac firmum,reuocare tentauerit. Quibuícum vt in genuà fatear,nihil mihi cómunc eft;nec vnquà fuit ficuti nec effe debet.Quippé noftrum,id eft Pon- tificiorum cófultorum ofücium, definitione Ecclefix abfoluitur:quam quifquis audire recufa- veriti nobis quod dicitur,tand ethnicus eft & publicanus,& à diiceptatione veluti qui prima negetartis noftrae principia. que Gracis xemai irvoicixgs "weoAss pes funt;repellédus, itàq; fimu- látque Ecclefia: detinitioné coftitutionémq; protulimus, officio fatiffecimus, vlteriorem au- tem,cum cótumacibus a&ionem,alijs quorum ca reseft;nimirum facre Theologia profeffori- bus,lubens tradentes. Planénullo vue tempore noftris hominibus cum adueríaryjs iniquior
ifhciliorg; cofli&tus,quá nunc fitexthitit. Siquidem Ariani, Macedoniani, Eunomiani;quique anteannos mille infeftain nos figna mouebit, veterum (criptorum ecclefiaiticorü prziudicio fcícoppugnari patiebáturquum iftis nilil fit fan&tum;nihil inuiolabile;nihil ratum ac firmum.
admuttunt , neq; totius ecclefiz cofenfujapoftolicifue traditionibus mouentur,denij; quod o- mnium ind: B. v &eft , ne cóciliorü quidé quátüliber fzequentium ac prifcorum rata faluáq; penes cos eft authoritas qua: tamen vti Coftatinus magnus omnibus ecclefijs fcribens ait, «eoe glo 9síav BovAneiy Gelb Gragepày. Profc&ó nequid grauius dicam,quis ferat huiufmodi ho-
: minum
Ná nec Potificum cóftitutiones,nec vetuftifsimorü interpretü acre fcripture expofitionem, .
Po Wy Um SCR Vrowormiee m EN
QUEDA RU IERIE c Lau ltilikis Lol cH S gi diio jb
É
y
g "L1
os. xr d vv ! 52 TariucePet TRI Once yr tn
EPISTOÉAX DEDICATORIA.
' minumarrogantiam;vel veridsimpudentiam , qui quicquid ipforü placitis aduerfatur, cuiu-
unqüe fitauthoritatis & fidei , non fine contumelia reijciunt , tanquàm foli cornicum,quod aiunt, ocülos'éonfixeritit? Caterüm nihil equé lubet admirari. quàm quomodo huiufmodi praeceptores dici ulosinuenerint, aüt quonam pacto , quibüfae prattigis vfi, populum po- tuerintab auita religione, & ab antiquifsimis multifi; anté feculis receptis inftitutis , auertere, homines partim impurtac libidinifa if t dediti, partim non omaino do&ifsimi. Verum vtali- quando manum de tabula,vti de principibus harum turbarum fa&tionümue magnoperé fpc- zandum non eft:ita nihil éftad populum fiue abdu&tum, in viam cogendü:fiue nutanté;cófy- mandà, validius ac potentius, hiíce Decretorü librishoc eft vetufsimarüfynodorü,pontificü, patrómq; teitimonijsad qua: tanquáad Lydium Lapidé cuiuíq; doctriná peo
rimumtibrdebeo Reuerende pater/Confeifor: itaingenué me debere prohteor , puta cuius
: beneficio niihi primüm contigerit; hoc Iuonis Decretum infpicere, cutus munus mihi crede,
5 ES extitit, quàm vnquam Cn. Flauij furtàm populo Romano, (tametfi Pomponius u
reconfultus id mirificé celebret ) eife potuerit. Quód veró etiam clegantifsimis & matuícu- lis literarum formis vt Bartholoma'o Grauio excuderetur curaueris: fané eft quódtibi gratias immortales agat etiam Refpublica, cui tántüm boni quod tibi yni habere licuit , nó inuideris. ". Quod veroad me pertinet;quantumi laborisin editione exhauferim,ex collatione codi- "^ eistüi mánufcripti, cum.eo quem nunc emittimus , "pe fcire poteris. Equi ' dem vt Regi) codicis tui hiatus;ac lacunas omittam,p erümque integri verfus x ' ^ velindudtierant, vel prateritideniqueargumenta librorum decraht, - 7^7 quasdifficultates fateor;citra alterius exéplaris, (dein ad nosquod à Colonia tranfmitfum eft)opem,nunquam licuiffet fape- —— gate. Deusopt.Max.Paternitatem tuam diu feruet incolumem,cuimequanto poffumopere, -— etiam atque etiam commendo. USE ^ Louanio Calends —— ^ - 20 0T Bugs ;
1
nez vt
t io explo - * fari couenit;vtfi Con(entiat proba tudicetur:fin minusiimproba. Quapropter vti scia
ue | '
|o ASGPROLOGVS D.IVONIS CAR N.O- B o: TENSIS EPISCOPI, IN DECRETYM A SE CONCIN-
natum: € partibus feu librisfeptem ac decem digeftum.
cya *3| X ceptionesEcclefiafticarum gura partic Jex epiftolis Romanorum Pontificum, partim Hex geftis Conciliorum Catholicorum Epifco- porum, partim ex tractatibus orthodoxorum gl patrum , partim ex inftitutionibus Catholico- $ rum Regum, nonnullo labore in vnum t cor- | pusadunare curaui, vt qui fcriptailla , ex quibus iftaexceptafunt , ad manum habere n6 poterit, — — hinc faltem accipiat , quod ad cómodum caufa fuz valere perfpexerit.A.fundamento itaque Chriftianz religionis, id cft fideinchoantes, fic ea qua ad facramenta ecclefiaftica , fic ca quz ad t in- ftruendos vel corrigendos mores : fic ea que ad quaque negotia di(cu- tienda vel definienda pertinent , fub generalibus titulis diftin&a congef- fimus, vtnon fit quzrenti neceffe totum volumen euoluere,fed tantum titulumgeneralem fuz quzftioni congruentem notare, & ei fubiccta ca- pitula (ine interpolatione tranfcurrere. In quo prudentem le&orem prze- monere congruum duximus, vt fifortequa legerit , nonad plenum in-
dat: fed quid fecundum rigorem , quid fecundum moderationem, quid fecundum iudicium , quid fecundum mifericordiatn dicatur, diligenter attendat: quz inter fe diffentire non fentiebat , qui dicebat: Miíericor- diam & iudicium Cantabo tibi Domine. Et alibi: Vniuerfz viz Domi- ni, mifericordia & veritas. Habet enim omnis Ecclefiaftica difciplina principaliter hanc intentionem, vel omnem zdilicationem aduerfus íci- entiam Chrifti feerigentem deftruere, vel edificationem Dei, fidei veri- tate , & morum honefítate conftantem conftruere : vel candem fi corita- minata fuerit, peenitentizeremedijs emundare« Huius zdificationis ma- giftra eft Charitas , quz faluti proximorum coffulens , id pracipit aliis fieri, quod fibi quifque vult , ab alijs impendi. Quicunque ergó Eccle- D fiaflicus do&or , ecclefiafticas regulas ita interpretatur aut moderatur, vt
ccat; nec errat : cüm faluti proximorum confulens , ad finem facris ins Banrionbur debitum peruenire intendat.V nde dicitbeatus Auguftinus de difciplina ecclefiaftica tractans: Habe charitatem, & fac quicquid vis; Sicorripis,corripe cum charitate. Si parcis,parce cum charitate. fed in his
in puniendo;vel parcendo, fanandis morbis charitas fyncera fubueniat:
-. pheticam illam:xeprehenfionem incurrat : Mortificabant animas quae
non moriebantur*& viuificabant animas qug non viuebant.Sicut enim. 31-015 A
G19V ratio
adhibenda eft fumma diligentia, & mundandus oculus cordis; quatenus
f opus
tinflitu- endos.
tellexerit, vel fibi inuicem aduerfari exiftimauerit, non ftatim reprehen-
ad regnum Charitatis cunéaquze docuerit, vel expofuerit; referat nec
& nemo ibivznalium medicorum more,quod fuum eft quzrat : & Pro
ge P wh E MERE EP a Vous EC gn wA neces [268 No. codd & * " TEACH eon PRICE NE LMRE CHEER AA E : "n
PROLOGVS:; rátio corporalis medicine vcl depellere morbos, vel curare vulnera :falu-. A, tem feruare, vel augere intendit. Nec medicus contrarius fibi videtur eífe 'cüm pro qualitate vcl quantitate zgritudinis, vel xgrotantis nunc mor- dentia, nunc mollientia egrotanti medicamina apponit : & nunc ferro fecat,cui fomento fubuenire non poterat : & econuerío ei nunc fubucnit fomento,quem ferro fecare non audebat : ita fpirituales medici, do&ores videlicet fan&a Ecclefie,necá fe,nec inter fe diffentiunt;cüm illicita pro- hibent,neceffaria iubent;fumma fuadent, venialia indulgent: cümfecun . düm duritiam cordis delinquentium pro corre&ione eorum, vel cautela czterorum feueras peenitentiz leges imponunt: vel cüm fecundum de- uotionem dolentium & refurgere volentium,confiderata fragilitate vafis quod portant,indulgentie malagmafuperponunt. Nam quiindulgent B maioribus morbis amouédis prouident: & qui illicita prohibent,à morte deterrent : qui veró neceffaria iubent,falutem cupiüt conferuare: qui au- tem fumma fuadent,falutem ftudent augere « Hoc attendens diligens lc- &orintelliget vnam faciem effe eloquiorum facrorum, cüm diítin&é con . fiderabit,quid fit admonitio,quid fit preceptum , quid prohibitio , quid remifsio : & hzc nec feinuicem impugnare, necà feiplis diflare, fed o- mnibus fanitatis remedium pro fua moderatione difpenfare.Sed hac fin- gula quid porideris habeant, quibüfue conueniant, qua fint remifsibilia quz irremifsibilia,& quando, vcl quibus de caufis fint remittenda,pauló Admoni- latius cft diftingnendum. Ft prima quidem admonitio poenánon inten- fio. tát,fi quis poft cam noneat,fed premium fibi adquiefcentibus pollicetur. Cz E Vnde Dominus dicitin euangelio,Si viseffe perfe&us, vade, vende omnia qua habes, & da pauperibus, & habebis iw MA in coelo , Ecce le&io 5 ilta Euangelicain voluntate hominis perfe&ionem ponens.non cogit, IE. non minas intentat : ficut nec illa quz fpadones laudans,qui fe caftraue- runt propter regnum celorum, fubinfert: qui poteft capere,capiat.At ta- znen ciim ad perfe&ionem voto fe quis adílrinxerit: vel gradum , quem nullus abfque continentiz virtute afcendere debet;afcenderit,iam fit nc- ceffarium & poenale,(i non teneatur,quod ante hanc afcenfionem fuerat voluntarium. Vnde & Dominus dicit: Nemó mittens manum fuam ad aráttüm;& retro afpiciens,aptus eft regno Dei. Poterat enim ante afcen- fionem effc inferior,non Ma eR 0 od admonitione. Poft A- ry * Indilen-. fcenfionem veró inferioreft , & r. Hacde admonitione. Indul- — "^ gentia veró (quantumnobis videtur) quia meliora non eligit, remedium quidem habet;non premium: Sed ab hoc fi quis declinauerit, mere- tur exitiale iudicium .- Verbi gratià. Scimus; ficut ab. Apoftolo didi- cimus, humano generi propter vitandam fornicationem indultum efle coniugium::cuius violator meretur ternum (eodem Apoftolo teftan- tc) fapplicium, Dicitenim. Fornicatores & adulteros iudicabit Deus. Ethic gradus,ficut de admonitione diximus,nullum cogit, nifi eum qui fc ci primitus: alligauérit. Voluntarius enim eft , non .neceffarius .. - c Alioquncanigrlorcl quicunque vxorem. non duceret, Poftquàm £f
ot Verà fé
n
—
, PROLOOGVS. z — A verófe alligauerit, aüdiat Apoftolum dicentem: Alligatus es vxori? noli
.— quaerere folutionem .. Idem quoq; Apoftoluscüm de nuptiis loqueretur, non dixit, mulierfi nupferit , przmium meretur : fedtantum dixit , non peccat, fi nubat.. Ita quoque íi quisaliquem ad quotidiana: iciunia inni- tet , rem quidem remuneratione dignam , adquiefcenti &perfeucranti fuadet : fed qui non adquieuerit, non fit feipfo melior : (ed licet maneat faciente inferior, nopdil feipfo peior. Sed fià voto t ceciderit., fit t excidc- - feipfo inferior & peior. -Si vero infra metas fobrietatis & menfa frugalis rit. —— fe cohibuerit, fümmorum przmia non affequitur: fed fi ad commeffa- tiones & ebrietates prolapfus fuerit , rem reprehenfione & confufione dignam feciffe perhibetur. Iftiitaque duo ftatus, vnus fuperior , alter in- B ferior: qui ante votum funt voluntarij ; poft votum veró neceffarij , ha- bent modos & inftitutiones fuas , qua obferuatz , ficutiam di&um clt, aliis remedium,aliis adquirunt premium, Non obferuatz veró eternum mcrentur fu pplicium . In his itaque ante fufceptionem eft deliberan- dum, poftfufceptionem veró períeuerandum. His ita breuiter przliba- tis,dc preceptione & prohibitione aliqua nobis dicenda funt . Przcepti- Prectie ones itaque & prohibitiones;aliz funt mobiles,aliz immobiles. Przce- inan ptiones immobiles funt , quas lex terna fanxit : quz obferuatz falutem. conferunt : non obferuatz,eandem auferunt. Qualia funt, Diliges Do- minum Deum tuum extoto cordetuo, & proximum tuum ficut teip- fum: & honora patrem tuum & matrem tuam. & fi qua funt his fimilia. 3 € Mobiles veró funt , quas lex eterna non fanxit, fed pofteriorum diligen- ^'^^ — tiaratione vtilitatisinuenit :non ad falutem principaliter obtinendam, "^^ fed ad cam tutius muniendam. Q ualeett illud Apoftoli: H:ereticum ho- Titum ;. minem poft primam & fecundam correptionem deuita. non quód co- rum colloquium perfe faluti obeffet; fed quód frequentatum ex obliquo quorundam fimplicitatem corrumpere poffet . Ec multa reperies in Ca- nonicis inftitutionibus in hunc modum. Similiter immobiles prohibiti- Probibirio onesfunt;que aduerfus vitia loquuntur : qualia funt : Non occides: non i»obils. mocchaberis : & cztera. Haeefuntilla minima praecepta, de quibus Do- minus dicit: quia qui eafoluerit,& fic docuerit,in regno caclorum mini- mus crit. Qui veró obferuauerit,non ftatim regno Dei dignus erit , quia inchoantia funt hec, non perficientia. Sunt alia interdidta in quibusfi jj... interdi&a non fuiffent , nec mors operarcturnec falus periclitaretur. Sed ,,jjj;, ad hoc ca fan&orum patrum authoritas reuerenda ita decreuit , vt & pre- fentibus non obeffet,& compcfcendis maioribus malis vel cauendis,cha ritas fyncera prouideret. Qualeeft illud: Clericus poft a&am decrimine 4 q4mpa 1 ali poenitentiam,clericus non maneat , vel ad clericatum non ac- pili. cedat d vtait beatus Auguftinus , di&um cftrigore difcipline , non dcfpcratione indulgentic. Alioquin contra claues Ecclefie difputare- tur , dc quibus di&um eft : Q uc folueritis in terra, foluta erunt & in cce- wai is, -, lo. Sed ne fpe honoris Ecclefiaftici animus intumefcens fuper- beageret poenitentiam , feucrifsimé placuit , vt pofta&am pocnitentiam, 1 A ij nemo
VIT PERE Y.-
r/ r /
" IM.
* 2 ».
5 p^
j V | /
PROLOGVS. riemo fiat clericus ; vel mancat clericus. Quz pofteriorum non eftfa- peruacua putanda diligentia. qui vbi faluti nihil detrahebatur , humili- tati aliquid addiderunt,quo falus tutius muniretur,experti credo aliquo- rum fióias poenitentias, peraffectatas honorum potentias. Cogunt enim multas inueniri medicinas multorum experimenta morborum . Tale cft & illud in Euangelio: Sit fermo vefter, cít, et: non; non. Quod autem ampliuseft, à malo eft, non iurantis , fed iurare cogentis. Non quod malum fit in contra&ibus humanis ex necefsitate iurare: fed quàd lon- iusfitàperiurio , qui nunquàm iurat , quàm illequi qualicunqueocca- am iurat. Nam & de Domino dicitur: Iurauit Dominus, Et Apo- ftolus dicit: Omnis controuerfiz eorum finis eft iuramentum . Et idem Apoftolus iurans ita dicit: Eft veritas Chriftiin me. Etalibi. Quotidie In""*- morior per veftram gratiam fratres. In his igitur , in quibus obferuatis zc cc acquiritur: vel in quibus negle&is mors indubitata confequitur, nulla Ma 1 fed itafunt omnia mandata, vel inter- In mobili- di&ta feruanda , ficut funt terna lege fancita. In his veró qua propter bis. rigorem difciplinz , vel muniendam falutem , pofteriorum fanxit dili- gentia , fi honefta vel vtilis fequatur compenfatio , poteft przcedere authoritate przfidentium diligenter deliberata difpenfatio . Multa enim talia in Euangelica hiftoria, in A&ibus Apoftolorum , in geftis concili- orum & contigiffe legimus, & poftmodum Apottolicorum virorum didejitio- authoritate roborata cognouimus. Affumamus itaque primum exem- si de Eua; lun de Euangelio . Dominus quippe mittens difcipulos ad pradi- gelio. candum, interdixit eis & peram & facculum. Et quia vita Domini Luce 1. imzsv in terris difciplina eft morum , inftante tempore pafsionis fuz & Lucz 2? peram reddit & facculum :in feipfo primo dans exemplum , quodin hu- De «tti, Iufmodi traditionibus neccfsitati temporis fit cedendum. Similiter Pau- Apoflolori lus quum per Corinthios fe tranfiturum promififfet in Macedoniam : & prafenfiffet hoc eis minime profuturum , mutauit difpofitionem Íuam, non tamen fententiam. Vnde fe ita excufat dicens: Cüm ergó hocvoluiílem , nunquid leuitate vfus fum? aut quod cogito,fecundüm carnem cogito, vtfit apud.m & non? Non enim fententiam fuam fe mutaffe intelligebat, qui in veniendo ad eos , & non veniendo falu- tem corumquazrebat. Vnde & in fequentibus dicit: Ego autem teftem Deum inuoco in animam meam, quod parcens vobis vltrà non veni Co rinthum . Secundum carnem quoque difpofitionem fuam fe mutaffe non d quoniam qui fecundum carnem cogitat , tunc non implet quod difponit: quando perfonis maioribus defert, au cert? lucris , aut apparatibus vincitur. Spiritualis autem tunc difpofitum non implet, quando confultius aliquid pro falute eorum quibus prodcffe vult , pro- uidet. Per Apoftolos etiam communi fententia Hierofolymis confir- matum eft, & per Paulum & Barnabam fratribus per Aítam deftina- tum: ne quifquam ad fidem veniens, circuncifioni legis haberetur ob noxius. Jpfe etiam Apoftolusad Calathas fcribens , ita dicit: Si circun- : cidamini,
Exemplum
B
C
ad
E
et PROLOGVYS. —. Acidamini, Chriftus vobis nihil proderit. Et idem Paulus cum Pctro reftitiffet in faciem , quód fimulationi quorundam Iudeorum confen-
fiffet, qui circuncifionem faluti putabant effe neceffariam , tamen ne-
ceísitati temporis cedens. Timotheum Liftris circu B , Vt fcan-
dalum Iudeorum ibi commorantium deuitaret. oftende 1$ a&u quod
alibide feteftratur. Fa&usfum Iudzis tanquàm Iudzus, vtIudzos lu-
crifacerem. Quod dixiffe intelligendum eft, nonaftu mentientis, fed
affe&u compatientis: Cuífque ita cupiens fubuenire, quemadmodum
fibi fubueniri voluiffet, fi ita affe&us effet. Multa quoquc Principes Dei»ttitu
Ecclefiarum pro tenore Canonum , diftri&ius iudicant : multa pro "?"epz*
temporum necefsitate tolerant : multa pro perfonarum vtilitate , vel B ftrage populorum vitanda difpenfant. Multa etiamà Sanáis Patribus
imminuta fcripturarum teftimoniis comprobantur. Sicut fan&z Ro- manz Eccleíiz San&us Pontifex Leo neophytos ad fummum facerdo- tium permifit afcendere: quos Paulus publica predicatione ab eodem officio ftuduit remouere. Sicut etiam Arrianos, poftquàm conuerfi fu- erunt , legimus in fuis officiis fuiffe fufceptos. Inde etiam prztaxatüs
Papa Lco de flabilitate non mutandorum , & difcretione temperando-
rum , ita fcribit Ruftico Epifcopo Narbonenfi. Sicut quzdam funt,
quanulla ratione poffunt conuelli , ita multa funt , que aut pro ncceí-
fitate temporum , aut pro confyderatione ztatum oportettemperari:
illa femper confideratione feruata, vt in his quz dubia fuerint , aut ob- C fcura, id nouerimus fequendum , quod nec praceptis Euangelicis con- trarium , nec decretis fan&dorum patrum inueniatur aduerfum . Vnde & Auguftinus in Epiftola ad Bonifacium : In huiufmodi cau- fis vbi per graues diffenfionum fciffuras non huius autillius hominis eft periculum , fed populorum ftrages iacent , detrahendum eft ali - quid feueritati , vt maioribus malis fanandis , charitas fyncera fub - ueniat. ldemin eadem aduerfus Hareticos: $i inquiunt oportet , vt nos extra Ecclefiam fuiffe poeniteat , vt falui effe pofsimus . quomo- do poft iftam poenitentiam , apud nos Clerici, vel etiam Epifcopi per- manemus ? Hoc non fierct, quoniam reuera ( quod fatendum eft) fieri non deberet , nifi pacis ipfius compafsione fanaretur . Sed fibi p hoc dicant, & multó maxime humiliter doleant, qui in tanta mor- te pracifionis iacent : vt ifto quodam vulnere matris Catholicz re- uiuifcant. Cüm enim pracifus ramus inferitur, fit aliud vulnus in arbore, quo pofsit recipi vt viuat , qui fine vita radicis peribat.
d. càim receptus recipienti coaluerit , & vigor confequitur & fru- &us; Si autem non coaluerit , ille quidem arefcit , fed vita arboris permanebit. Eft enim & tale inferendi genus, vt nullo pracifo ra- mo qui intus eft , ille qui foris eft inferatur : non tamen nullo , fed vel leuifsimo arboris vulnere. gos & ifti cüm ad radicem Catho- *, licam veniunt , nec eis quamuis polt erroris fui poenitentiam honor
clericatus , c ieonatus aufertur : fit quidem aliquid tanquàm in
iij cortice
yu
i PROLOGVY S.
cortice arboris matris,contra integritatem feueritatis. Veruntamen quia neque qui plantat , eft aliquid, neque qui rigat .ad Dei mifericordiam precibus fufis coalefcente infitorum pace ramorum , charitas cooperit . multitudinem peccatorum.De haceadem difpenfatione corripiendorum & temperandorum dicit idem Auguftinus in fecundo libro contra epi- ftolam Parmeniani, Cüm quifquefratrum & Chriftianorum intus in Ecclefix focietate conftitutorum,in aliquo tali peccato fuerit deprehen- fus,vt anathemate dignus habeatur, fiat hoc vbi periculum fchifmatis nullum eft. Infra idem : quando cuiufquàm crimen notum eft, & omni- bus execrabilis apparet : vt vel nullos prorfus, vel non tales habeat dcfen- fores, per quos poísit fchifma contingere,non dormiat feueritas difcipli- nz. Infra : Nequeenim poteft effe falubrisà multis corre&tio,nifi cm ille corripitur, qui non habet fociam multitudinem. Cüm vcró idem mor- bus plurimos occupaucrit;nihil aliud bonis reftat , quàm dolor & gemi- tus: vt per illud fignum quod Ezechicli fan&o reuclatur, illzefi euadere abillorum vaftatione mereantur. Infrà : Reuera ciim contagio peccandi multitudinem inuaferit, diuine difciplinz feuera mifericordia neceffaria eft: nam confilia feparationis & inania funt & perniciofa;atque facrilega, quia & impia & fuperba fiunt: & plus perturbant infirmos bonos, quàm corrigant animofos malos. Infrà : urba autem iniquorum, cüm facultas eft populorum promendi fermonem,generali obiurgatione ferienda eft, & maxime fi occafionem atque opportunitatem przbueritaliquod flagel lum defuper domini, quo eos appareat pro fuis meritis vapulare.Item in epiftola ad Marcelliná: Solco audire;in poteftate effe iudicis mollire fen- tenti, & mitius vindicare.quàm leges. Inde Innocétius Rufo & Eufebio & czteris epifcopis Macedonibus: Noftre lex eft ecclefize, venientibus ab hareticis,qui tamen illic baptizati funt;per manusimpofitionem laicam tantum tribuere communionem: nec ex his aliquem in clericatus hono- rem velexiguum fubrogare.Peruideat ergó dile&io veftra ha&enus talia tranfiffe : & aduertite quod vtique vt dicitis necefsitas imperauit,in pace iam ecclefias conftitutas non prafumere. Sed vc (zpeaccidit, quotiens à populis autà turba peccatur, quia in omnes propter multitudinem non poteft vindicari , inultum foleat tranfire. Idem eifdem: Sacerdotum fumma deliberatio ha:c fuit,vt quos Bonofus ordinaucrat, necá eodem remanerent, ac fieret non mediocre fcandalum: ordinati reciperentur. Vicimus, vt opinor ambigua. Iam ergo quod pro remedio ac necefsi- tate temporis flatutum efk,conítat primitus non fuiffe : ac fuiffe regu-
tviris las veteres, quas abApoftolis,autab Apoftolicis t traditas Ecclefia Ro
mana cuftodit,cuftodiendáfq; mandat his qui eum audire confuerunts Sed necesitas temporis id fieri magnopere poftulabat. Ergo quod ne* ceísitas pro remedio repperit, ceffante necefsitate, debet vtiq; ceffare pa- riter quod vrgebat. Quiaalius eft ordo legitimus,alia vfurpatioquam ad mi fieri tépus impellit. Sed hoc Canones apud Niceam cóftituti de louatianis fieri permiferunt., Prius ille Canoná patribusinftitutus E nendus
A
D
e
tion UBL pridie E a Eb x... um
E PROLO GY S.
.. & nendus eft, vt pofsimus aduertere, vel quid yel qualiter ab cifdem fen- —— fum fit, vel preceptum. Dehis, (inquit) qui nominant feipfos catharos, id eftmundos,& aliquando veniunt;ad CatholicamE cclefiam: placuit fan&z & magnz fynodo, vt accepta manus impofitione,fic maneant in cero. Simili difpenfatione beatus Papa Gregorius à Neftoriana hzrefi reuertentes in fuis gradibus recipi iubet, ita fcribens ad Epifcopos in Hi- bernia Catholicz Ecclefiz . Igitur veritatem natiuitatis Chriili quicüq; à perucrío errore Neftorij reuertuntur , coram fanda fraternitatis veftrz congregatione fateantur,eundem Neftorium cum omnibus fuis fequa- cibus , ac reliquas hzrefes anathematizantes . Venerandas quoque fyno- -. dos, quas vniuerfalis Ecclefia recipit, fe recipere & venerari promittant: B &abíque vlla dubitatione fan&itas veftra eos feruatis eis proprijs ordi- nibus;in fuo coetu recipiat : vt dum & per follicitudinem occulta mentis eorum difcutitis , atque cos per fcientiam ver reda quee tenere debeant, docetis & per manfuctudincin nullam cis contrarietaté vcl difficultatem de propriis fuis ordinibus facitis , eos ab antiqui hoftis ore rapiatis. Habemus fimile quid ex epiftola Cyrilli miffa Maximo Diacono Antio- cheno. Didicià diligendo mihi Paulo Monacho, quia recufat pietas tua víque hodie communionem reuerendifsimi Epifcopi Ioannis am pleái, proco quod quidam in Antiochena Ecclefia malé adhuc cum Neftorio velíentiant,veliam fenferint quidem. fed forfitan refipuerint. Probetigi tur tua modeftia, vtrum aliquando colligi nudé ac irreuerenter cum Nc- C ftorio fentiant,& inuicem colloquátur: licet aliquando cauteriatam ha- buerint confcientiam,colliganturautem nec aGa poenitentia fuper iis in quibus furrepti funt, quàmuis confiteri fortaffe reuereátur exceflum. In- fra: Vtautem nonzftimemur amare contentionem, amplectamur Epi- fcopi reuerendifsimi Iohannis communionem, indulgentes ci, & cauffa difpenfationis,eius negotium non fubtilius vel diftridtius,fiue vehemen tius erga fc recognofcentis agatur. Difpenfationis enim gratiá, ficut dixi,
etn otium multum . 5r uL id Me eC TELA
E. Eiuflem ad Gennadium prafbyterum & Archimandritam. Difpen- fationes rerum nonnunquàm cogunt parum quidà debito quofdam fo- ras exire, vt maius aliquid lucrifaciant. Sicut enim ij qui mare nauigant D tempeftate vrgente,naufque periclitante anxiati quedam exoncrát,vt ca tera falua permaneant: ita & nos cüm non habemusfaluandorü omnium negotiorum penitus certitudinem , defpicimus ex his quedam , ne cun- &orum patiamur difpendia. Etinfra : Et hoc fcribo cognofcens quod pietas tua triftetur, in fanáifsimum & Dei cultorem fratrem & commi- rum noftrum Proculum Epifcopum : eó quód admiferit Helienfium m : quem quidem Ecclefiz leges Paleftinz: przpofitum non nouerunt, Et infrà : Igitur ne refugiat pietas tua fanctifsimi & Deo a- micifsimi Proculi Epifcopi communionem. Vna enim fuit cura mihi ^» & fan&ttatis elus, & difpenfationis modus nulli fapientium' difplicuit.
- Eadem difcretic deratione Romani Puinicce dubai ionis - A iij | Epifco-
EI ED. ed
X TTEG
(ORBE T
PROLOGVS..
Epifcoporum;quz diftri&z Apoftolicis & Canonicis fan&ionibus pro-
hibitz anté fuerant,maiori Ecclefiz vtilitati confulentes fieri permife-
runt. Alij etiam quofdam Epifcopos à predeccfforibus fuis depofitos,
propter honeftatem perfonarum & necefsitatem populorum in fuis of-
ficis reconciliauerunt : quorum nominainferius annotata reperientur.
Quidam quoq; Romani Pontifices decreuerunt, nefilij presbyterorum aflumerenturad przsbyteratum, non quód perfonarum acceptio apud
Deum alicuiusfit momenti: vel natura,qua omnium par eft genitrix,ab
aliquo pofsit reprehendi, vel filij pro iniquitate parentum condemnari,
dicente Propheta : Filius non portabit iniquitatem patris. Et Apoltolo:
Si Deus iuflificat, quis eft qui condemnet? Et beato Auguftino : Vnde-
cunque nafcantur homines fi vitia parentum non fequantur,honcfti & faluierunt. Sedad reprimendam quorundam presbyterorum inconti- nentiam,vel tueius inuniendamaliorum continentiam.Sed quia eei quaídam perfonas,non tantum rcligiofas,fcd ctiam ecclefiz Dci neceffa-
rias effe cognouerunt, decretum temperauerunt: & ita genitos, quorum conüuerfatio in monafterijs vel religiofis Ecclefijs probata fuerit: non fo-
lum ad presbyteratum, fed etiam ad fummum facerdotium promoueri permiferunt. Et vt de noftris temporibus taceamus,ficut legiturin geftis
Inbis pr- Romanorum Pontificum. Felix tertius,natione Romanus, ex patre Fc- ^ 5i lice przsbytero fuità temporibus Odoacri Regis vfque ad e Theo- peratum . dorici Regis.Item Agapitusnatione Romanus,ex patre Gordiano, praf- ' bytero fummus Pontifex fuit. Gelafiusnatione Afex , ex patre Valerio Epifcopo fedit annos iij.menfes o&to, dies xviij. Siluerius natione Cam panus,ex patre Ormiída R ornano epifcopo,fedit annum vnum, menfes v.dies xxi. Deufdedit natione Romanus ex patre Stephano fubdiacono, fedit annosiij.dies xiij. Theodorus natione Grzcus,ex patre Theodoro Epifcopo, fedit annos vj. menfes v. dies xxiiij. Quia veró Epifcopo- rum plurimi exalijs ciuitatibus ad alias propter necefsitatem feu vtili-
A
taté pori funt tranfmutati, ex fubiedis manifeftum eft. Perigenes in.
Qui Epifco Petris elt ordinatus Epifcopus: fed quoniá ciugs cius ciuitatis eü fufcipere pitranflati noluerunt R- ciuitatis Epifcopus iufsit eum intronizari in Corin tho metropoli,defuncto eius po : eq; donecaduixit, Ecclefiz pre- fuit. Dofideü Seleuciz Epifcopü Alexandcr Antiochenus Epifcopus in "Tharfum Ciliciz tranfmutauit. R euerétius ab Archis Phoenitiz in Tyrü tráfmutatus eft.Iohannes de Gordolinía, mutatus eft in Prochonixum, & ci prafedit Ecclefize. Palladuis ab Elinopoli, mutatus eft in Afponam. Alexander ab alia Helinopoli,in Adriapolim mutatus cft.Gregorius Na- zanzenusprius Ciuitatis Cappadociz fuit Epifcopus, que Safima dicitur, deinde à beato Bafilio & aliorü Epifcoporü confenfu,in Anziaco cóftitu- tus eít.Melenus,prius Sebaftie ecclefize praefuit, & poftea Antiochi pre- fuleft conftitutus. Theufebiusab Apamia Aziz trásfertur in Eudoxiopo
D
lim,quz dudü Salabria vocabatur. Policarpus de vrbe Antapriftena Mys
fix in'Nicopolim Traciz, mutatus eft Ierophilus de Trapezoboli Frifize, | LL —— 5 anb
REUS
n3 PROLO |. A rranfmutatus eft in Platinopolim Traciz. giz, in Antiochiá Pifidiz trafmutatus efl.Si mutatus eftin Troadam.Plurimos eti Epifcopos. ftolica reftitutos exempla fubiecta declarant, Iohann duabus Synodis orthodoxorum Epifcoporam fuit diiudicatus , fed iterü fait reftitutus. Marcellus Epifcopus Anchire Galatiz depofitus fuit, (cd poftmodum proprium it epifcopatum. Afclepius ditudicatie eft à Íynodo,eccleiiam fuam poftea recepit. Lucianus Epifcopus Adrianopoli tes damnatus à Papalulio,recepit ecclefiam fui epifcopatus . Cyrillus Ie- rofolymitanus Epifcopus depofitus fuit, pofteà reconciliatus eft ccclcfize fue.Similimodo & Polycronium eiufdem Ierofolymitanz ecclefie Pon
B. tificem Sixtus Papa damnauit,& iterum ipfeeum reconciliauit. Innocc- . tiusPapa Photinum damnauitEpifcopum,fed ipfe poftea eum in propri umreftituit locum ccclefiz fuz. Mifenum Epifcopi à Felice Papadam- natum, Oclafius Papa fi ucceflor illius & communicauit, & ccclefiz fuae reftituit. Leontius dá effet presbyter, depofitus fuit:fed poftea in Antio- chia patriarcha extitit. Gregorius veró quartus Papa, Theodofium quem Eugenius eiusanteceffor przsbyterij honore priuauerat, fan&z ecclefie Signinz cófecrauit Epifcopum. Ybas namq;s,Epifcopus diiudicatus fuit, fed fan&a fynodus Canonicé fuam illi reftituit ecclefiam. R hotadá vero Epifcopum fan&z Suefsionis ecclefiz à Synodo , cui Carolus interfuit Rex,condemnatum:& Sofrenum Placentinum Epifcopum meritó rc-
C probatum,Nicolaus Papa ambos reconciliauit.Sic Iohannes Papa V III. Photium Neophytum,àPapa Nicolao depofitum, Auguftorum inter- uentu Bafilij,L conis Alexandri,in Patriarchatu Cóftantinopolitano re- ftituit : fcribens predi&isauguftis in hzc verba: Scripfiftis nobis dile&i(-
' fimi filij, vt Apoftolica & compafsionis vifcera aperientes, omnes quiin ecclefia quz apud vos eft correptionibus fubiacent,recipiamus : pacique
& vnanimitati ftudentes, ipfum dominum Photium Archiepilcopum ommunicantem nobis,in furi facerdotum dignitatem & honoré patriarchatus reftituamus: me diutius ecclefia Dei vt fchifmate & fcan- dalo conturbata permaneat.Nos ergo petitionem veftrá, vt iuftá & Deo placentem amplexi, & opportunum tempus quód diu defiderauimus, D: nos inueniffc gauifimifimus apocrifiarios noftros voluntatem veftram implere: quamuis pietas veftraantequam aduenirent, ipfum virum prx-
- eccupauerit violenter rcftituere. Quod tamen & nos libenter recipimus. "Etquamuis hoc faciendi poteftatem habentes, non tamen ex poteftate
tra eum reftituere volumus,fed ex apoftolicis decretis & paternis con-
S. $ »ptimus ab Agadarmia Fri- à Filiopoli Traciz,
onibus tcftimonia proferimus, non leges ecclefiz antiquitus datas
S:fed in quibus gratiarum diligentia inconuertibiliter obferuata, orpus cuellit ac difsipat, ad vtilitatem eius omnia reducere cu- jnodus enim Nicena fecundó capitulo dicit, quoniam fre- neceísitate , fiuealio quolibet modo tranfgredi contingit os Canoncs.Et Papa Gelafius dicit, quoniam 3! neccí-
LJ
Miei Pee) n F9 s, ng pc pente: iique ewm vt n ZA I TUERI Y
ofitos, à fede Apoz 5, , 5; "Chryfoftomus à Qui vif
Lr E di ui.
| t c 7 E
PROLOGVS.
neccfsitas non eft, inconucrtibilia maneant fan&orum patrum decreta: A.
Etfanáifsimus Papa Lco in eodem fpiritu przcepit dicens: Vbinecefsi- tas non eft, nullo modo violentur fan&orum patrum flatuta , Vbi veró neceísitas fuerit, ad vtilitatem Ecclefiz qui poteftatem habet,ea difpéfet. Ex necefsitate cnim fit niutatio legis. Et Felix Papa: Contemplari opor- tet,quód vbi occürrit necefsitas, fzpe conftitutiones. Patrum tranfgre- dimur.Et Carthaginenfis Synodus xxxv. capitulo dicit: Precipimus vt clerici rurfus in Ecclefiam recipiantur, quamuis primüm infynodo dc- pofiti fuerint; Synodüsetiam fynodum foluit propter vnitatem & pa- cem Ecclefiz. Et Innocentius Papa v.Capitulo dicit: Qui promoti funt
^
nodiifoluit. à Bonofo haretico, recipiantur iterum, ne fcandala in Ecclefia pullulent.
Non folumautem pro hzrefi depofitis apoftolica fedes hzc paci Ecclefia. B fticz ftudens,adiutorij manum porrexit: fed & orthodoxis facerdotibus & pátriarchis ad cam confugientibus, ficut & nunc Photio fecit , vfitata mifcratione fubuenit. Noftis enim quód magnum Athanafium Alexan- drinum Epifcopum & Cyrillum & Policronium Ierofolimitanos,& Io- annem,quem charitas veftra Chryfoftomum vocat , & Flauianum, à fy- nodo depofitos Apoftolica fedes in priftinam honorem reftituit . Si igi tur quià Donatiftis & Bonofo ordinati, & à liminibus orthodoxa Eccle- fiz à fynodo plenaria fequeftrati;ab alia fynodo recipiütur , & in Catalo- go facerdotum habentur : ne Ecclefia diminutionem vel diuifionem pa- tiatur: quantó magis orthodoxe fidei viros , & immaculatz vitz non oportet contemnere, fedad priftinum honorem reuocare. Sicut enim. (c Apoftolica fedes hzc,femel accipiens claues regnicoelorum , à primo & magno Pontifice Iefu per principem Apoftolorum Petrum, dicente ad eum : Tibi dabo claucs regni celorum : & quodcunque ligaueris fuper tcrram;erit ligatum & in czlis : & quodcunque folueris fuper terram,erit folutum & in clis , Habet poteftatem vniuerfaliter ligandi & foluendi, & fecundum Ieremiam,euellendi & plantádi : & propter hoc & nos ciuf- dem potcftate principis Apoftolorum Petri vtentes. Cum omni Ecclefia noftra mandamus vobis, & fanaifsimis fratribus noftris patriarchis A- lexandriz, Antiochia , & Icrofolymorum, & caterisepifcopis , & omni plenitudini Conftantinopolitanz: Ecclefie, fecundum petitionem ve-. Ítram Photium patriarcham fratrem & confaccrdoté noftrü nos in com- D munionem recipere. Item recipite eum fine excufatione : nullus excufet. pro fynodis contra eum peraáts,, nullus fan&orum predecefforum meo- rum Nicolai & Adriani fententías contra eum caufetnr,De ipfo enim fubreptum eft illis,nullus contra eum fubfcriptiones veftras occafionem Ícifmatis habeat: omnia enim vt infe&a & irrita facimus, & quacunque funt contra eum in manibus principis Apoftolorum ponimus: & per eum in humeris Iefu Chrifti adl Deoqui tollit peccata mundi. Item.Et hocconfirmare vos volumus, vtpoft mortem Phorij fratris noftri, nul- lus ex dignitate mundana ad Pontificalem honor afcendat : fed ex prefs ,- byteris Cardinalibus eiufdem Ecclefie, vel ex diaconibus, aut ex alijs fa- DOTT EE ERN . . eerdotibus,
xU ui »24,PROLOGYS: 6 .. "A cerdotibus,qui fub Ecclefia Cóftantinopolitana cófiftünt. Item:Etquo- niá nos pro pacc Ecclefiz folliciti,Photiü fratré noftrá recipimus, ficut & AdrianusPapa Tharafiü;nullus cóputet Canonic( vfum ;Priuilegiaenim paucorü commune legé non faciunt.Si quis veró tale quidamodo facere , przfumpferit,fine venia erit.Itàquoq; cá effet antiquis regulis pr&finitü, pe clericis vtnullus qui effet in clero,extranearü confortiá laberet mulierü:fed eará c quie cà tantü quz omné fufpicioné excluderét.Beatus Papa Gregorius hücrigo- tinerenon ré ita modificauit clericis Anglorü, vt ft qui effent extra facros ordines có ^ ig nt [li- flituti,qui fe cótinere nó poflent, vxores fortirentur,& ftipendia fua foris pu. acciperétzintelligens leuioré effe cafum,fi ruentes cóiugali vinculo excipe " rentur quifi vago cócubitu interminate libidinis voragine abforberétur. B Sicaliz difpenfationesfalubri deliberatione admifle,ceflante necefsitate, "debét & ipfeceflare:nec eft pro lege habendáü quod aut vilitas fuafit,auc necefsitasimperauit.Vnde legiturin epiftola beati Papst Leonisad Epif- copos Africz. Supereft fratres vt cócorditer falubres fufcipiatis hortatus: & nihil per contentionem agétes,fed ad omne ftudium deuotionis vna- nimcs diuinis & Apoftolicis conftitutionibus parcatis : & in nullo patia- mini prouidentifsimia Canonáü decreta violari.Q ua enim ha&enus cer- tarumremifimus confyderatione caufarü,antiquis deinceps cuftodienda funt regulis, ne quód ad tépus pia lenitate concefsimus, iufta poft v1tio- T ne ple&amus. Ncc tantü hoc in Ecclefiafticis obferuaridá eft regulis ; fed E. ctiamin;ipfis legibus.De venerádis legibus legitur Romanis. Quodcüq; C imperator per epiftolá conftituit, vel cognofcens decreuit, vel edi&o prc- «epit;legé effe conftat. Ha funt;qu cóftitutiones appellantur. Plane ex hisquadam funt qua perfonales appellantur,qua nec ad exemplü trahü- tur,quoniá nec hoc princeps vult.Ná quod alicui ob merita indul(ic , vel fi cui poenam irrogauit, vcl fi cui (inc exemplo fubuenit;perfoná nó tranf greditur Boflems d: huiufmodi plurimas rationes, plurima exépla col- dprudéti le&ori, & ei
m Lois dais 2. aL EE... an elal dM Lu
Sur enti f E "T
qui nouit de paucis plurima intelligere, de-
RU UP
rdedic ' fame .vt fi quis quod legerit de fan&tionibus fiue difpéfationibus Ecclefiatticis, ad charitaté, que eft plenitudo legis, referat, nó errabit,nó peccabit:& quádo aliqua probabili ratione à fummorigore dcclinabit,charitas excufabit : fi p tamé nihil cótra euágcliü,nihil cotra Apoftolos vfurpauerit.Si que vcrà fencétie deforenfibus legibus infertz funt; que iudici fanguinis cótine- antnon ad hocinferta funt, vt Ecclefiafticus Iudex per eas aliqué debeat :fed vt ex eis affertioné canonicorü faciat decretorü. Hincatté- désquáta pocnitétia puniédumfit facinus illud vel flagitii: quod iudicát iudicesfeculimorte;vel membrorü mutilatione muléandá.Hanc enim Aomani Pontifices in affertionc de fuorüfrequéterinter-
PIS LL PE
nite du c
ponum hocleges feculi continént ; quantó magis dioina? : s Hech Dein ie óita ith accsi ilta: volumi- . T
tioné continentes breuiter perftringemus,vt hinc ^. t&or aduertat,quid in vnaquaq; parte fibi neceffarium quzrere debeat.
Vade tmt
»
^ ll ert
^l ir 7I e
| B |
25 Mace Ammo cs PES, kp og
3&9? Argumenta fingularum partium 3 totius voluminis.
(Rima pars continet de fide e Jacramento fidei »id efe, baptifmate , t»: minis
ferio baptizandorum baptizatorum : Confignandorum € confienatoz rum, c de obferuatione fingulorum : 7 quid conferat. baptifma , quid con formatio. — : iü i5 gi inj
Secunda pars continet de : Jacramento corporis & fanguinis domini , € de perce: tione G7 obferuatione, € de miffa, «7 aliorum [acraméntorum fanclitate. -
T ertiapars continet de ecclefia, de rebus ecclefiaflicis c7 carundemvreueren: tia obferuatione. giras t
Quarta pars continet de obferuandis fefliuitatibus € ieiunijs legitimis , defcri- pturiscanonicis, «7 confuetudinibus c de celebratione concily. [
Quinta pars continet de primatu Romane ecclefie » € de iure primatum (7 mes tropolitanorum atque Epifcoporum,«7 de ordinatione eorum, «7 de :fublimiz tate Epifcopali.
Sexta pars continet de clericorum conuerfatione, «7 ordinatione c7 correptione, € caufsis.
Septima pars continet de monachorum €? monacharumfingularitate «7 quiete: «7 de reuocatione «7 penitentia eorum ,qui continentiae propofitum tranfe grediuntur.
OClaua pars continet de legitimis coniumjs,de virginibus c7 viduis non velatis, deraptoribus earum: «7 de foparatione eorum,de concubinis «7 tranrrefsioz ne coniugi), «7 penitentia fimeulorum. )
Nona pars continet de inceffa copulatione, € fornicatione diuerft generis: €» in qua linea fideles coniungi € feparari debeant c7 de correcliontyez penitenz tia fingulorum. Ba
"Decima pars continet de bomicidyjs fpontancis,& non i [pontaneis, de parricidyjs, [or rediit de occiftone legitimarum vxorum j& feniorum je? clerico: rum: 6&7 quod non omnis bominem occidens bomicida fit, «7 eorí penitentia.
Vndecima pars continet de incantatoribus de auguribus de diuinis de ortilegis, de fortiartjs X varijs illufionibus diaboli, 7 de fineulorum penitentia.
"Duodecima pars continet de. mendacio € periurio : de ac ibus , de iudici bus de defenforibus de falfis teflibus cz de. n aet penitentia.
T ertiadecima pars continet deraptoribus » defuribus, de venatoribus , de male: - dicis 7 contentiofis, de commeffationibus & ebrietatibus, defuriofis, de ius déis,C7 eorum correclione. |... f: E bs-no
uartadecima pars continet de excommunicatione iufta vel iniufla: t» quibus de
H £2i
laicorumyt cau[Gis eorundem. E v "chlatiuas. rum patrum fententidsde fide, charitate €» [pe.. 5 i ioquotiuo: des:ion002 5 A os SE COCUDEBI IU biup, i851 DU Qpitulum
wecenti cDmemeeeoeomem
MJ
IINCIPIVNT CAPITA PRIMAE PARTIS. |
S . "UG : Mi] Vadam in fcripturis fan&is fic effe pofita, vt fcirentur & cre-. 223 Vl] derentur . quedam fic iuffa vt obferuarentur. quedam ..
j| ^ prohibitanefierent. NS. Ez. Quz elfe propria Diuina: Trinitatis fenferint Catholici UNS e NNSI tractatores. :
bolum Ephefini concilij ducentorum Epifcoporum . Patrem & Filium & Spiritum fan&um vnum efle naturaliter Deum Patrem & Filium & Spiritum fanctum jid eft San&tam trinitatem eife folum naturaliter verum Deum. Patrém.& Filium & Spiritum fan&um , id eft fandam Trinitatem, vnum verum Deum fineinitio fempiternum effe. San&am Trinitstem folum verum Deum , ficut eternum , ita folum natu- raliter inconimuitabilem elfe . San&am Trinitatem folum verum Deum , rerum omnium vifibilium & in- vifibilium eife creatorem . | Patris -: Filij & Spiritus fan&i vnam quidem naturam , tres veró perfo- nas ette. nd ] - Solum Deum Filium ,folius patris effe Filium, Spiritum veró fan&um non folius Patris ; (ed fimul Patris ScFilij effe Spiritum . Spiritum fan&um ab vtroque : id eft de Patre & Filio procedere. San&am Trinitatem Deum immeníum effe virtute non mole. Filium folum incarnatum. Iefum Chriftum verum Deum;verum hominem. Vnum yerbum fecit omnia tempora : dedit legem fa&us fub lege: Dues naturas verbi inconfufibiliter atque infeparabiliter permanere . Deum. Verbum carne fa&un vnam habere diuinitatis fua» carnííque per-
Íonam. : Non conceptan Chrifti fine diuinitate in vtero Virginis . sm Trio vitghsituas yd Verbum carnem actum fe pro nabirobrli crificium & hoftiam Deo woieinos eh i nnn —
Verbum carnem fadum femperhabere veram carnem. uod cuncta V Spip die ; t i
Nihil prater Deum efle natura.
Deincommutabili & mutabili .
De differentia rationali & irrationali . 2t : Moog 3 De liberoarbitrio . . Eon seti» : - Dcoriginali peccato & remedio eius. - De Beptifmo. - De iudicio. ART l Ss. n 8e j;;Iaf$ 1k D: x : - — Omnibus hominibus & bonis & malis refurre&ionem carnis in aduentu
omini futuram eflfecommunem. ^ — sq: m marty io , & peenitentia & baptifmo. pem ipeenitentium. [dier eno9EeSs neo bc di ntium. n: € : j , amutabilite omnia noffe. ibngdano bs 3CRer. eim. n. i- B Aum Dc fái- ES
TcwUmmmm
He y 36. 37. 3$ 3»
40.
4l. 42. 4r
Ads 45. 46. 47- 48.
49.
go. gt.
$2.
4 e» wy DAP ENTE Tov cn uS CNN ME
CAPITVLA De fcientia Dei. SEN De pradeftinatione. 2 Extra Ecclefiam non prodeffe Baptifmum , Decodem.- 3 z | De íchifmaticis & hareticis . Deeodem. U De catholicis ctiminofis . De necefsitate remiísionis. die - Decíis&nuptjs. — 1
Bonos & malos fub Sacramentorum communione intra Ecdefiam.
ceri.
Capitula ad fidem catholicam pertinentia firmiísimé tenerc .
Lco vniuerfis Epifcopis per Siciliam de baptifmo.
Item de eodem.
Idem non effe celebrandum in Epiphania baptifmum. DER
Idem Leoni Rauennenfi Epifcopo , de his qui vtrum baptizati fint, neícitur.
Quodapud veteres idem valebat fides, virtus facrificij myfterium circum- cifionis quod apud nos baptifma.
-Decodem.
Quod eundem ordinem baptifmi quem Romana Ecclefia tenet omnes | . teneant.
Quod gentiles ad finem vite venientes à exea» ; quacunque hora, in quocunque flumine vel mari vel fonte baptizandi fint.
5 — Quodle&iani haretici negant vifibilem paradifum, & baptifmum in aqua non accipiunt. $4. Quare in aqua folummodo & non in vino aliquando baptifmus confe- cretur. $$. Quodbaptifterium in monafterio (an&i Andra propter monachorum in- folentias debeat auferri. r $&. Quod numerus baptizandorum à nullo fit imponendus. 57- Quod in Romana vrbe tituli quafi dicecefes propter baptifmum fünt con- füituti. - $8... Quodin Paícha & Pentecofte tantum fit baptizandum, nifi necefiitas in- teruenerit. t $5. Decodem. €0... De codem. : 6. — Deludzisfi baptizari defiderant non effe differendum ;- 1479132 €. Mulierque iri partu laborat ipfa cadem. hora baptizari non prohibetur & artus REP 385: d 6. Baptifmi Sacramentum ab Epifcopo in Pafcha & Pentecofte non effe tradendum. ^ REREM 64 — Quodlaicis Chriftianis plerumque baptizare conceditur . 6j. - Mulier baptizarenon praefumat. Ex €& — Quodfolis facerdotibus permiffum fit baptizare. — 67. Decodem. : : 68. Quoddiaconi ab Apoftolis conftituti legantur pradicaffe & baptizaffe non paucos... PFong-- dier Hob. E iuc 2ó 6» — Quod acolitus non baptizet, fed di fübdiaconus. 70. Matuseffe euangelizare quàm.baptizare.-. 7t. Nequisprofepulturay tifmo vel Euchariftia , vel vifitatione infir- morumaliquidexigat. —— x , m 7». Debaptizandis vel confisnandis fidelibus ne precia exigantur. -SESGL-.. 1 a DR —O7 Cui
Mor Suc dE DG MTTME Tego e oo o0
t nb: Lm p. m Ej
. PRIMAE PARTIS. $8
Cui peenz Epifcopus fübiaceat, qui pro Baptifmo vel cateris Ecclefiafticis ^o oqnyftenispreciaexigere permiferit. ————00—— ; Quibus etiam prasbyteri , diaconi, fubdiaconi vel clerici fübiaceant ,
qui ctiam Epifcopo neíciente talia commiferint . b 74. Quod pueri à parentibus ad Baptifmum oblati, à clericis debent fufcipi. 7 QuodÉpiícopi debent circuire diocefes ad examinandum clericos , fi rc&é miffarum ordinem teneant. & cetera Ecclefiaftica officia compleant. —. 76. Quod qui ad annos difcretionis peruenit , fine pornitentia non eit bapti- zandus. ; ullo» 3m ox ao Tm Decodem. eod , j Quod paganus quando baptizatur ; abrenuntiare debet diabolo & pom- is eius. Tehendum eft quod in baptifmo promittitur. De eodem . Quid poft abrenuntiationem quid ante baptifmum ei oftendendum fit. - Quod baptizandus ante baptifma catechizari debeat. Quodante baptiíma fide Chrifti plenarié debeatinftrui .- Quod baptizandis traditur Symbolum quafi commonitorium Quod catechizandis iiij.Euangeliorum Sacramenta explananda fint - Quod noutsauditoribus Symbolum Apoftolorum eft tradendum. Quod fecundum ordinem Romana Ecclefia: catechifma fieri debeat: Symbolum baptizandis quafi commonitorium effetradendum. — — Quod fideliter Symbolo fe quotidie munire debeant . à Quodin baptizando Spiritui San&o malignus fpiritus fu imm cedat Quod baptizandus per minifterium facerdotis caftris hdelium aggregetur: Quod in exorciímo exíufllari debeant paruuli antequam baptizentur. — . Quid fignificet exorci(mus in baptizandis . à Quod De non creatura Dei exíufflatur in baptizandis . Quare baptizandus fignaculo crucis in fronte finetur . S Quod baptizandus antequàm baptizetur períignum crucis in vtero Ecclefia concipiatur , ; 7
97. Quod (uper baptizandum orationes dicuntur vt catecuminus fiat. 98. Quidfignificet exorcifmus & cartera myfteria baptizandis exhibita . 99. Quidfignificet fal benedictum datum. E ioo. De codem. into» 1Ot. e d gb eo:dub 2 x 102. Quarepoft baptifum per manu impofitionemexorciómusfiat; ^ ^ —— 10; Quidper manusimpofitionemfiatz- 5559 7o 104. Quodnares &aures guntur ERE Tee ot Bphilicetur 1oj. Dccodem. 106. Deeodem. 1 3 107, Quidagendum fit de catecuminis filapfi fuerint : 10$. Qui ificet vn&io deoleo San&o 1n pe&ore & inter fcapulas - . xo». Confyderandum eft delmad foitem, quos viderit, quidibilotutus i xo. Deconfecrationefontis. .— 5900500000 mt. Decodem. Loris olio I2.
A
T d
vk
fuerit? -
Siquis;n bbato albaiquan: ccratam ad afperfionem domus vult acci-
" infufionem E faciat. iirf.2 i:uidase fis L] od ad BD. a . * ex F. T n4. Quody i Chrifti gurafan&ificantur, 557— iot T o
tuts ed ertois 3f 1uog5 uox ME aod per osvisbaptifmatisnonimpediatur. ^ ———— IE — dS B ij nz De
CAPITVLA
17. Iw eodem. ng. Del. baptizandi per ora aftantium fidem profiteantur & credant: i. ei. 1 spo aruulis baptizandis fides offerentium profit. ijr De "vcr i 122, Quid vel quantum verbum fidei in Ecclefia valeat. 125. . Quid de agrotis baptizandis,vclagrotis pcenitentibusagendum fit, fi loqui non otuerint.,.. 124. Quod non idem valeat alterius refponfio pro co qui refpondere Ne. ficut pro paruulo. rj Quidagendum fit de catecuminis adulteris;fiante perceptionem beptifmatis; in defperationem vita: inciderint. 126, Detrinaimmerfione. 127. Quodnonliceat rebaptizare,ctiam à à malisbaptizatos. 18. Quodprasbyter deponendus cft, qui trinam 1mmerfionem non fecerit.
De pm immerfione baptifmi .
: . Quod iuerfus vfus Ecclefia: in immerfione baptifmatis non obfit.
Quod licet trina fitimmerfio , vnum tamen eft baptifma.
. Quod-mon licet monachis de baptifmo fufcipere filios & commatres habere.
De codem.
. Quodhiqui paruulos de fonte fuícipiunt ; fide iuffores pro illis fint ad Deum . & ideo cos inftruere debent.
. Quodinter fufceptum & fuícipientem coniugium contrahi nor poteft . Qu rm P gi P
. Quodmulierfi filium viri fui ex alia foemina geniruni de fonte fufceperit; à viro fuo ideo feparari non debet.
1,7. Quod virnon debet commatrem vxoris is fua poft eam ducere. '
58. Siquis commatrem vel eam quafn de fonte iuícepit tupratus fuerit , Anathe«
: matis vinculo feriatur.
135». Siquis commatrem in matrimonium duxerit , excommunicetut ,
140. Quod Baptizatus de fonte aícendens fignaturi incerebro. —
141. Quid facerdos baptizato dicat.
142. Quare baptizatus in capite vngatur
143. Quare cuida veftis poft baptifmum tribuatur,
144. Decodem.
x4j.. Quod habitus neophitorum in o&auam z C onisbittatur-
146. Baptizandos effe paruulos de quibus dubitatur , vtrum baptizati fint, ec nc.
147. Dceodem.
148. Non cffc rebaptizandos cos qui in nomine trinitatis à ludao fuerint baptizati.
149. manus im-
1/0. Quod baptizati à malis cape non wccian- a
ri. Decodem.
2. Deeodem..
153, Qui ab hareticis in norhine ne trinitatis baptizati fant per manus impofitionem velcrifmatis vn&ionem , Ecclefia reconcilientur ;-
354. Baptizatosab hereticis non 'effe rcbaptizandos.
Ajfe Deeodem. fé» p Tren
156. Taliseft baptiinnus qualis eft illein cuius! du, non qualis ille per cuius minifterium datur. [xd adipe cuo
17. Qui ab hereticis in nomine ;veré ab Ecclefia baptizati re-
cipiuntur. citis
. Quiab hereticis in nomine tiniaisopigner, virtutem quidem Sacramenri
peropiuns eddie óc uati, j 15$. Quod
PRIMAE PARTIS. od Chriftus per malos etiam. miniftros perfe&um baptifma confert: d iie per. d iier miniftros Deimunuszqualeet. — F De harcticis qui flummodo in nomine Domini,& nonin nomine trinitatis e baptizatos afferunt, vtrum rebaptizandi fint;nec ne. . Quid fentiendum fit de eo qui inimicé vel fallaciter in Ecclefia baptifinum perceperit. ; : E o CHEM Non impediri baptifmi gratiam quin peccata dimittat, etiamfi fraternum o- dium in corde baptizati perfeueret.. WE Quod Ecclefia non debet iudicare hereticorum baptifmum,iterandum effe, ne corum dicatur & non Chrifti. : Quod Sacramentum baptiími ctiam in malis hominibus Chrifti effe cogno- fcitur. ' Quod baptifimus nobis cum hareticis communis eft, & Euangelium , fed error non. . Quod tam valet Baptifmus per hominem contemptibilem ; quantum per ' Apoftolum datus. Inhomine iufto & iniufto am fan&umeffebaptifma. —- Quod baptifmus non'eft perfe&us non in nomine Patris & Filij & Spiritus fancti datus. Siquem extrema neccísitas cocgerit & à non catholico baptizatus fuerit,eum tamen inter catholicos computari . Quod paruulifi pro fanitate temporalis vita ad Baptifmum offeruntur,& fpi- ritualiter regenerantur , Magnum peccatum effe rebaptizaré. Non effe rebaptizandum. - Meritum baptizantis nec prodeffe nec obeffe . Baptizatum effe eum,quiá prasbytero etíam non baptizato baptizatus fuerit; Cornelium;ante baptifmum coníecutum, effe dongm baptifmi. Sifortealicui exanguftiistemporum per baptifmum fuccurri non poteft , ei fidem & conuerfionem cordis baptifmum fupplere . Baptifmum fine conuerfione cordis aliquando prodeffe , conuerfionem ve- ró cordis fine baptifmo etiam aliquando prodeffe , contempto vero ba- tiímo, nunquam . Tudaos nulla violentia ad baptifmum effe trahendos . Decodem. «. Gentiles ratione potius quàm viad credendum compcllendos. De eodem. : eia eni Chriftianos nullo modo Iudaisfübijciendos . Baptizandum effe infantem cuius mater baptizata eft, cüm eum viuum ad« huc mater in vtero geftaret. De codem. Mulierem przgnantem debere baptizari. Nihilaliud effe credere quàm fidem habere.
s qnanto T à
Leuius puniendum E cathecuminum de vtero matris Ecclefie exem«
em.
ficent. - , Quid vnuf profiteatur fe credere;ad baptifmum cüm accedit. poft Baptifmum caput crifmate infunditur. | TE. Bi - nece
Ms DU MAR B RR AERARII Dicas diuisio 0 REN
AES ilie 6 air
hu " dM AM o aco Sap tmi
E F É
CAPITVLA;-
i»&. Deiudicisparturientis virginis. — —— bou
197. Vt aen Paícha & Pentecoften non morte periclitantibus baptiímus non fat. | 1 4 :
198. Quotempore baptimum celebrandumfit,
io»... De duobus temporibus baptifmatis ,
200. De eodem.
201. De eodem.
. Decodem.
. Item deeodem. s: 155 dq . Vt.xx. dies ante Baptifinum ad purgationem exorcifmi catecumini , ve^
niatur. io Quod omnesad baptifmum venientes quinta feria maioris hebdomada fidem. Epifcopo vel presbytero reddere debeant .
; Quodomnes baptizandi prius fint exorcizandi . . Vtbaptizandinominedatoácarne& vinoabftineant. — . . ^ Quod: ncophiti à lautioribus cibis &à coniugibus adaliquod tempus ab-
funeant.
. Vtomnes prasbyteri vàs baptifmale habeant.
Vtnullus presbyter non in ciuitatibus baptizare debeat , excepta caufa ne« ceísitatis .
Qualiter ei A fidelis exiftere voluerit;baptifma fit tribuendum.
De martyribus qui fine baptifmo martyrium füfceperunt.
Quod Sacramentum cathecuminis in Paícha dari non liceat:
De cathecuminis à baptifterio remouendis.
De cathecuminis fegregandis & informandis .
De cathecuminis peccantibus .
Dehis qui nuper baptizati funt; quod promoueri non debeant.
--Depresbyteris fiin nomine Trinitatis non baptizauerint .
Quodin baptifmo & confirmatione fi neceffe fuerit vnus patrinus habeatur, Quod vnus patrínus vel patrina ad fufcipiendum infantem accedat, |
. Vtillequi non eft confirmatus;ad baptiímum nullum recipiat. . *
;. Vtnullus patrinusfiat,nire&é credat. —
.. Vtpresbyterià patrínis requirant fi fymbolum fciant . T
. Deíymbolo octo diesante paícha publicé in omnibus Ecclefiis recitando. . Degentilibus infirmis fi baptiámum defyderant
- Degrauidabaptizanda E
. Deparuulis infirmis baptizandis .
- Deillis quiin egritudine baptizantur .
- Deillis qui paruulos recentes negant effe baptizandos «
. De iiinicbe def bis :
- Deillisegrotantibus , qui baptifmum defyderant;& poft obmutefcunt,
ptizatis . :
De mortuis non baptizandis .
- Defíübito obmuteícente baptizando ft teftes habuerit.
Dehis qui apud Harcticos in nomine fan&a Trinitatis baptizantur,
Non effe iterandum baptifmum in nomine Trinitatis (ufceptum ,
Decodem. ;
De prasbytero ui grammaticam ignorat .
Quid agendum fit de his de quibus ignoratur qui & ipfi ignorant vtrum ba ptizati fuerint. 28 DUE
Quid agendum fit de infantibus de quibus non inueniuntur certifsimi teftes vtrum baptizati fint.
€
. De presby per quorum negligentiam fine bapti(mo aliquis mortuus - rit, d YS de PH P 2 s
$e. Vtnullus
Parm
PRIMAE P ARTIS 1o
mum denegare prafumat. mL TN
242. Dchis isdem apium, vean ai, vel
24». Non effe negandum Baptifmum paruo agroto ctiam dealte:
lato. ; basti kei iss
244. Noneffeiterandam confirmationem. — ih
245. Quod ignoranter rebaptizati abfque magna neccísitate ordinari non pof- funt » TEM
246. De paruulorum animabus qui fine baptifmo moriuntur. 247. De energuminis baptizandis. f 248. Decodem. ju e 249. Quod rebaptizatis non fit communicandum. 250. Deprasbytero;qui recté baptizatum denuo baptizauerit , & non re&é bapti- zatum ab hereticis non baptizauerit. aj. Vtnonordinatus temere «wi non prafumat. 252. Quod diaconi officium presbyterorum non vfurpent. ao Vtprasbyteri populum admoneant , vt fuosinfantulos ad confirmationem Epifcopo prafentent. : 254. Vtomnes perfecte'atatis ieiuni ad confirmationem veniant. oj. Defacramento baptifmatis & confirmationis, vtrum maius fit. aj6&. Vtomneschriftiani ad confirmationem veniant. 257. ltem de manusimpofitione. ) 258. Item de confirmatione. | 2,». Quod omnes fideles accepto baptifmate chri(ma coelefte accidere debeant. 260. Vtomnes renati fonte baptifmatis donum fancti fpiritus per manus impofitio- nem accipere debeant. Il 264. VtEpiícopinon inieiuni confirmationem faciant. 262. QuodEpiícopis liceat fi neceffe fitin campo confirmare. - 26 Quodà folis Épiícopis baptizati fint confignandi. 264. Vtprasbyteri baptizatos in frontibus criímate non debeant fignare. 26j. Deprasbyterisqui de baptifmate precium quarunt. 266. Deprasbyteris qui de veteri crifmatebaptizare prefüumunt. 267. Quodprasbyterin fua plebe fine chrifmate non abest ire. 268. Deprasbytero qui fe eprehenderit non effe baptizatum, . 269. Deprasbyteris quomodo in ccena domini de crifmate,de oleo fan&ificato , de oleo infirmorum facere debeant. 270. Deeodem. e 271. Item de eodem. — 272. ltem deeodem. 2 : 277 Deprsabyteris qui pro accipiendo chrifmate ad ciuitatem venire folent. 274. Dechrifmate quod femper fub fera effe debeat. 275. Deludais quomodo examinari debeantante baptifma. 276. Deludais quod nullus eis vim ad credendum inferre debcat. 277. Vtludaorum filij Baptizatiab eorum confortio feperari debeant. 378. Vtnulla communio fitiudaris ad fidem Chriftianam tranflatis , cum alijs non- dum baptizatis. 279. De Iudas qui apoftatauerint. 280. Deludaorum feruis. f 28. Deludaorum mancipijs qua ad ba; tifmurli confugiunt. 282. - mancipiis luda orum aut Chriftianis,aut ad idem Chriftianam venire tibus. 28». Deillis quiad idem Chriftianam de harefi venire defiderant . 284. Deludais fi mancipium dircumciderint. ^ en B —— Bü a. Quid
241 Vtnullus prasbyter cuiquam infirmo in prop i prouincia velalicubi bapti -
PAIN. vno
"rg
AB)cUT
T
[4] "
oM
| Vs
| E |
| E
— À
GOURMET
CAP. PRIMÁE PARTIS.
385: Quid &n&us Gregorius de Tudais pracipiat. 1 286. Deillis qui pro periculo mortis à Machen be izati fuerint .
287. 288. 289.
Dehis 2s cogunt prasbyteros denarios pro o darc. De cri i TC ti :
is panno. E Quod cathecumini cum baptizatis manducare non debeant ;
. Defcrutinio faciendo .
De baptifterio. - ru
Quod bigamus vocetur qui ante baptifmum vxorem vnam , & poft baptit- mum aliam habuerit. — 1
DcEpifcopis & prasbyteris & diaconis rebaptizatis .
. Decoqui perignorantiam ordinatur antequam baptizetur ,
Deillis qui gratiam fancti fpiritus vendere conantur : A quibus mahus impofitio perfici debeat; Decodem. Item de eodem;
. Deeodem;, . Item decódem. . Quidliccat Epifcopo alterius Ecclefiam ingreffo
Ab vxore fua fepari debere eum qui filiaftrum fuum vel filiaftram fuam coram Epifcopo a confirmationem infcienter tenuerit . Nonlicere confirmatum denuó confirmari. Vtrum feparandus fit ab vxore ua qui filiatrum fuum vel filiaftram fuam co- ram Epiícopo ad confirmationem infcienter tenuerit . Vtrum feparati debeant ab vxoribus fuis , qui filios fuos ex lauacro fan&to fu« fcipiunt. - Decodem. : Non licere aliquem filiaftram patris fui in matrimonium ducere, &fi duxerit fepatáti debere. | DU PEE Quod in baptifmo non aquá mundat fed verbum . Apoftolos baptizatos fuifle . Decodem. Diuites baptizatos non priuari regno Dei.
Capitulum
?" ^g Capitulum Primum. q Quedam in fcripturis fanclis , fic Jr pofita vt feirentur &7 crede: rentur : quedam fic iu[Ja , vt o hJéruarentur : quedam probibita ne fierent. De [peculo Augufhint. 1
J
NA Propheticis,Euangelicis,& Apoftolicis, au&o- Ki ritate canonica przditis, quedam fic effe pofita,
IB vttantum fcirentur & crederentur.vt eft, quod
7 in principio fecit Deus coelum & terrá-Et quod
a in principio erat verbum, & quxcunq; facta di-
&d| uina vel humana tantummodo cognofcenda B narrantur. Quadam veró fic effe iuffa, vt obfer-
uarentur : prohibitanefierent. Vteft: Honora Epbe.c.
patrem & matrem : &,non moechaberis. Horum autem quz iubendo & Exodazo.
vetando fcripta funt , alia funt facramentorum velata myflerijs : quz
multa vcteris teftamenti populo illi facienda mandata funt : neque à po-
pulo Chriftiano nunc fiunt : fed tantummodo intelligenda requiruntur
atque tractantur : ficut eft fabbatum ad vifibilem vacationem: ficut eft
azimain pane fine fermento: Pafcain ouis occifione: fic tot genera facri-
ficiorum ciborámq; vetandorum, & neomeniz,& annuz folemnitates,
quas obferuant nuncufq; Iudzi: & illz iuftificationes, qua non ad opera
iuftitiz proprié pertinct: fed aliquid fignificare intelliguntur. Quis enim
Chriftianus feptimo anno cogitur feruum reddere libertati, & fi difcede-
re ille noluerit,eius auriculam fubula pertunderead poftem, & cztera hu-
iufmodi? Alia veró etiam nunc facienda funt, fi facienda przcepta funt:
nec facienda,fi prohibita, qualia funt illa,quz dixi.Honora patrem & ma
trem,& non maechaberis.De his igitur que ita funt pofita in literis facris, Ephe«e
veliubendo, vel vetando, vel inendo,vt etiam nuncjid eft,tempore no-
ui teftamentiad vitam piam exercendam moréíque pertineant, hocopus
quód in manus fümpfi,componereaggreffus fum:vt quantum me Deus adiuuat, omnia talia de Canonicis libris colligam : atque vt facile infpici
pofsint, in vnum tanquam fpeculum congeram. Oportuit enim fic ea
poni ab authoribus noftrisquemadmodum pofita funt. Vt przcepta nar
rationibus vel difputationibus propi figurata, & figuratis propria mif-
cerentur, dum rerum geftarum ordo feruatur,aut refpondetur aduerfis:
autqui docendi funt inftruunturaut occultorum inuentione quodam-
modo renouantur hi qui prompta & apcrta faftidiunt. Á
(5 sue cffe propria diuine trinitatis Jenferunt Ca c thbolici traClatores. " E oou
OQ Mnesquos legere potui, qui ante me fcripferunt dc Trinitate,qua
X. 7 Deus efl diuinorum librorum veterumy& nouorum catholici tra-
éatorcs hoc intenderunt fecundum fcripturas doccre , qodPuene Fi
EEUU PUSCUSICQ TE POST" Tus,
CEXGmB Vis ignoratin fcripturis fan&is,id eft, legitimis;
Gen.t. Iohá.t.
Capa. :
P: "n. PRIMA PARS lius, & Spiritus fan&us, vnius eiufdémque fubftantiz infeparabili equa-. A litate diuinam infinuent vnitatem.ldeog; nó finttres dij, fed vnus Deus. e Quamuis pater filium genuerit, & ideo Filius non fit qui Patereft. Fili- üfqueà Patre fit genitus, & ideo Pater non fit qui Filius eft . Spiritáfque fan&us, nec pater fit necfilius,fed tantummodo patris & filij fpiritus, & patri & filio etiam ipfe cozqualis, & ad trinitatis pertinens vnitaté . Non tamen candem trinitatem, natam de virgine Maria, & fub Pontio Pilato crucifixam & fepultam,& tertia die refurrexiffe, & in coelum afcendilfe, fed tantummodo filium.Nec eádem trinitatem deícendiffe in fpecie co- lumba fuper lefum baptizatum , aut die Pentecoftes poft afcenfionem Domini fonitufa&o de coelo, quafi ferretur flatus vehemens, & linguis ' diuifis velut ignisfediffefuper vnumquemque eorum,fed tantummodo B Spiritum fan&um . Neceandem trinitatem dixiffe de coelo, Tu es Filius meus.Siue cüm baptizatus eftà Ioanne : fiue in monte quando cum illo erant tres difcipuli: aut quando fonuit vox dicens : & clarificaui, & iterü clarificabo : fed tantummodo patris vocem fuiffead filium fa&. Quam- uis Pater & Filius & Spiritus fan&tus ficut infeparabiles funt, ita infepa- rabiliter operétur.Nam quo intelle&u homo Deum capit,qui ipfum in- telle&um fuum,quo eum vult caperejnondum capit? Siautem hunc iam capit, attendat diligenter , nihil in eo effe in fua natura melius , & videat vtrum ibi videat vlla lineamenta formarum,nitores colorum,fpaciofam granditatem;partium diftantiam, molis diíten(ionem,aliquas per locortt- interualla motiones, vel aliquid huiufmodi . Nihil iftorum inuenimus - certé in eo,quoin natura no(tra nihil melius inuenimus,id eft, in noftro ^ intelle&u, quo fapientiam capimus,quanto capaces fumus. Quod ergo non inucnimus in meliore noftro, non debemus in illo querere quod D longé melius eft meliore no(tro. Vt fic intelligamus Deum , fi poffumus ; quantum poffumus fine qualitatebonum,fine quantitate magnum, (ine indigentia creatorem, fine fitu przfentem, fine habitu omnia continen- tem,fineloco vbique totum,fine tempore fempiternum,fine vlla fui mu
tatione mutabilia facientem,nihílq; patientem. Quifquis Dcum ita co- ak gitat, & nondum iflomnimodbinucnie quid pié tamen cauet Eu quantum pote o d non fit. Eft tamen fine dubi- * tatione fubílantia,velfi melius hoc appellatur, efientia quá Greci ivriay D) a vocant. 0000 4t E: META. Y z p Capi. bp ug g Symbolum Ephefin Concilij ducentorum Epifcoporum.
Redimus in ynum Deum,Patrem, omnipotentem , omnium vifi-
bilium & inuifibilium conditorem , &in vnum Dominum Icfum Chriftum filium Dei, natum de patre, vnigenitum,hoceft, defubftantia ' patrissDeum ex Deo,lumen exlumine, Deum verum ex Dco vcro,natü, non fa&um;juszi patri, hoceft,vnius cum patre fubftantiz , perquem Es omnia fa&afunt;in celo & in terra : qui propter nos homines& propter s goftram falutem, defceridit,Scincarnatis elt, & homo fadus ice 7791s , res
— Á M RR RD
d PRIMA PARS. nm A &refurgens tertia die,afcendit in ccelos: inde venturus eft iudicare viuos & mortuos. Et inSpiritum fan&um.Eosautem qui dicunt,erat tempus quando non erat : & antequam naíceretur non erat: & quia ex nullis ex- illétibus fa&us eft,aut ex alia fubftátia vel effentia effe dicunt;aut pu Tév, hoc eft conuertibilem , feu commutabilem Dci filium : anathematizat Catholica & Apoftolica ecclefia. Sequentes itaque omnium per omnia fan&orum patrum confefsiones,quas loquente in eis fan&o Spiritu pro- tulerunt: & intentioni, quz eftin eorum intelle&ibus , «quis veftigijs inhzrentes:atque iter ambulantes regium, profitemur quód ipfum vni- genitum Dei verbum , natum ex ipía patris effentia , de Deo vero Dc:is verus :lumen de lumine;per quem omnia fa&a funt, fiuein ccclis,fiuein B terra,falutis noftra cauffa defcendens ad exinanitionem fefe dignatus eft inclinare, Natusautem & homo fa&us, id eft , carnem de Virgine fan&a fufcipiens,camque propriam faciens,natiuitatem noftram ex vulva fufti- nuithomo de muliere procedens, non quod erat abijciens . Nam licet fa- &us fit in affumptione carnis & fanguinis:tamé feruauit quod crat, Deus fcilicet natura & veritate perfiftens. Neccarnem itaque dicimus in na- turá deitatis effe cóuerfam,nec in fubflantiá carnis ineffabilé dei verbi ef fentiá cómutatá.IncÓuertibilis enim eft incómutabilis, idémq; ipfe iuxta fcripturas iugiterpermanens.V ifus cft auté & paruulus, pofitus adhuc in cunabulis. Etin finubus genitricis virginis conftitutus vniuerfam creatu ram replebat,vt Deus genitori fuo indiuifus exiftens . Quod diuinum eft c enim,finequantitate & fine mole cognofcitur, nec vllisterminis conti- netur. Vnitum ergo carni, verbum Dei,fecundum fubftantiam confiten- tes vnum adoramus filium & Dominum Iefum Chriítum, nó fcoríum ponentes & determinantes hominem & Deum, vclut inuicem fibi digni tatis & authoritatis vnitate coniundum. Hocenim nouitas vocis eft,&c aliud nihil .Necitem Chriftum fpecialiter nominantes Deum verbum quodex Deo cft : nec alterum fimiliter Chriftum qui fpecialiter de mu- liere natus eft:fed vnum folummodo Chriftum Dei patris verbum cum propria carne cognofcimus .'Func enim iuxtanos vnus eft, quamuis fpiritum ipfe dignis contulerit:& non ad menfuram, ficut beatus Euan- gcliíta Ioannes afferuit.Sed nec illud dicimus, quód Dei verbum , velut D 1n hominecómuni,qui de fana virgine natus eft, habitauerit,ne Deum homo Chriftus habitatorem pofsidere credatur. Quamuis enim verbum habitaacrit in nobis, & di&um fit in Chrifto habitare omnem plenitüdi- p owe corporaliter:tamen intelligimus verbum quod caro factüm eit:non ficutin fan&is habitare dicitur:znec talem in ipfo habitationem n definire tentabimus : Sed vnitus iuxta naturam , nec in catné:pe- mmutatus,talem fibi fecit habitationem, qualem & anima homi creditur ad propriam corpus. V nus igitur eft Chriftus filius & Dominus,non yelut coniun&ionem quamlibet in vnitatem dignitatis & authoritatis hominis habens ad Deum.Non enim poteft vnire naturas itas.Denique Petrus & Iohannes qualis funtad al- p terutrum
ol * A VRA
TB
NETSCURUNDRTT SNO
l
: PRIMA PARS
terütrum dignitatis,propter quod & Apoftoli & fani, difcipulieffemó A,
4trantur.V eruntamen vterque non vnus eft . Nec iuxta collationem vel connexionem,modum cóiun&ionisaduertimus.Hoc enim ad vnitatem nonfufüicit naturalem,necfecundüm participationis cffe&um : ficut nos ctiam adhzrentes Deo,vnus cum co fpiritus fumus , immo potius con- iun&ionis nomen euitamus,tanquam non cxiftens idoneum quod fig- nilicet vnitatisarcanum.Sed neque Deum aut Dominum Chritti, verbü Dci patris afferimus,ne iterü manifeftius in duos diuidamus vná Chriftü Filià & Dominü:& in crimé facrilegij decidamus: Deá illi feipfum facié- tes & Dominá., Vnitusquippe,ficut fuperius diximus Deus verbü carni Íccundá fubfiftentiá , Deus quidéeft omniü & dominator vniucríitatis. Veruntamé nccferuus eft fibi ipfe nec dominus:quiaineptü eft, vel potius impiü hoc fentire vel dicere.Q u&uis enim Deá fuü patré dixerit: cà Deus fit etiá ipfe natura, & de illius effentia : tamé nullatenus ignoramus quód manés Deus homo quoq; fa&us fit,qui fub Deo iuxta debitá legé nature humanitatis exifteret. Ipfe vero fibi quomodo vel Deus poterit cffe, vel dominus? Ergo ficut homo quantü decenter exinanitionts menfurz có- gruit fub Deo fe nobifcü effe afferuit. Hoc etiá modo fub lege fa&us eft, quáuis ipfc promulgauerit legé,& legiflator vt Deus extiterit. Canemus de Chrifto dicere: Propteraflumenté veneroraffumptü, & propter inuifi bilem adoro vifibilé, Horrendü veró fuperhoc,cti& illud dicere.Is qui fu- Íceptus eft,cü co qui fufcepit, cónuncupatur Deus . Quienim hoc dicit, diuidit iterüin duos Chriftos eü qui vnus eft,hominé feorfumin parte, & Dcü fimiliter in parte cóftitu£s.Euidéter enim denegat vnitaté, fecundü quánó alter cá altero coadoratur,aut cónuncupatur Deus,fed vnus intel ligitur Chriftus Icfus Filius Dei vnigenitus, vnaferuitute cum propria carne venerandus, Confitemur etiam quódidem ipfe qui ex Deo patre natus eft, Filius vnigenitus Deus, licet iuxta naturam fuam expers om- nis pafsionis extiterit: pro nobis tanien fecundüm fcripturas carne paffus fit. Ft erat in crucifixo corpore,proprie carnis impafsibiliterad fe referens
paísiones.Gratia enim Dei pro omnibus guftauit morét:tradens propriá.
He.sb. corpus,quamuis naturaliter ipfe vita fit,& refurre&io mortuorum. Nam 1.Corin jc vt mortem ineffabili potentia proculcarct, ac priusin fua carne primoge- nitus ex mortuis fieret , & primitiz dormientium viámq; faceret huma-
nz nature ad incorruptionis recurfum:gratia Dei, ficut fupradi&um eft,
: pro omnibus guftauit mortem , & tertia die refurgens exfpoliauit infer- rci»? nur . Idcirco quamuis dicatur quod per hominem fada fit refurre&io q,,,4, Tortüorum,taméintelligimus hominem fa&um verbum quod ex Dco Pf. cl:&peripfum mortis imperium fuiffe deftru&um.Venietautem tem- E poribus prafinitis, ficut eft vnus Filius, & dominus in gloria patris, vciu- dicet orbem terrarü in zquitatejficut fcriptura teftatur . Neceílarió igitur & hocadijcimus.Annuntiantes enim fecundüm carnera mortem vnige- niti Filij Dei,id eft;lefu Chrifti & refurre&ionem eius,& in.coelos aíccn- fionem pariterconfitentes , incruentam celebramus in cecleftjs facrificij M. — — cC 2 fcruitu-
B
JL cesar c i
ect Y ! - ', DEERLIDEt44 9 A. fcrüituteni.: Sic etiam ad myfticas benedi&iones accedimus : & fanáifi- camur participes fan&i corporis & pratiofi fanguinis Chrifti omníá no- ftrorum rederüptoriseffc&i. Non vtcommunem carnem percipientes, quod abfit: nec vt viri fan&ificati.& verbo coniun fecundüm dignita- tis vnitatem, aut ficut diuinam pofsidentis habitationem : federe viui- ficatricem,& ipfius verbi propriam factam. Vita enim naturaliter vt Deus exiftens, quia proprié carni vnitus eft , viuificatricé eat efle profeffus eft. Etidco quáuis dicatad nos: Amen amen dico vobis,ni(i man ducaueritis carnem filij hominis,& biberitis eius fanguiné,non tamécam vt hominis vnius ex nobis exiftimare debemus... Quomodo enimiiukta.naturá fuam viuificatrixeflecaro hominis poterit? Sed vtveré propriam cius fa&am, B quipropternos filius hominis eft fa&us & vocatus. Eas auté voces, quas -. Saluator nofterin Euangeliis protulit,nó in duabus fubfiftentiis,aut per- Íonisomnino partimur. Non elt enim duplex; vnus Chriftus & folus, quàmuisex duabus diuersifque rebus ad vnitatem cognofcitur indiui- duam conueniffe, Sicut homo quoq; exanima conftans& corpore, non duplex potius,fed vnus eftex vtroque. Humanas ergo & diuinas infuper vocesab vno Chrilto di&as animaduertentes,te&é fentimus. Cüm enim hecduo dignifsimé loquitur de feipfo,qui me videt, videt & patr&j & ego & pater vnum fumus: diuiná eius intelligimus ineffabilémque naturam, fecundüm quam vnum eft cum patre fuo, propter vnam, eandémg; fub- Ítantiamjimago & chara&er fplendórq; cius glorix exiftens.Cü vero hu- mana nature menfurá nullatenusignorans,Iudzos alloquitur,nunc me quzritis occidere hominem,qui veritatem vobis locutus fum : item non minuseum qui in fimilitudinem & aequalitatem patris cft,Deum verum etiam in menfuris humanitatis eiusagnofcimus. Si enim neceffario crc- ditur,quód naturá Deus exiftens fatus fit caro immo potius homo ani- matus anima rationali: quz caufa eft , vt in eius vocibus quilibet erube- fcat;fi cas homine dignas effatus eft? Quod fi fermones homini congru- entes abijcit,iuxta nos hominem fieri quid coegit * Cüm vero fe propter nos ad exinanitionem fpontaneam mifericorditer inclinauerit, quam ob caufam dignos exinanitione fermones effugeret? Vni igitur perfonecun- &acius in Euangelio adfcribimus,vni hypoflafi feu fubfiftentiz verbi fci- licetincarnatiquia vnus eft Dominusefus Chriftus vt fcriptum eft.Ap- pellatá veró ab Apoftolo Pontificem confefsionis noftre tanquàm facri- ficantem Dco & Patri fidei noftrz confefsionem , que à nobis ipfis per ipfum Dco & Patriinceffanter offertur : iterum eum dicimus,qui ex Deo iecundüm naturam filius eft vnigenitus , nec homini prater eum al- teri, facerdotij nomen & officium deputamus. Factus eft enim me- diator Dei & hominum, & reconciliatorad pacem, femetipfum Deo & Patri pronobis offerens in odorem fuauitatis. Ideóque dicebat: Sa- crificium & oblationem noluifti, holocaufta pro peccato non tibi pla- cüerunt, corpus autem perfecifti mihi. Tunc dixi : Ecce venio. In ca- pite libri fcriptum eft de me, vt faciam Deus voluntatem tuam. dL WEBS -.— 9 Obtulit
Iobannis 6.
qe
Mj qade
Rita,
Efuie 53.c
Ioan.16.€
1oin.16. C
Ioan.
Gen. 3.
-—
PRIMA PARS
-Obtulitenim proprium corpus non proffe,fed pro nobis,in odorem fua- -uitatis. Nam qua pro fc oblatione vel facrificio indigeret, ab omnipec-
cato liber vt Deus exiftens : Quod fi omnes peccauerunt & egent gratia Dei, fecundüm hocquod fumus ad mutabilitatis exceffum proniores cf- fcái , peccatis zgrotauit humana natura , ipfe veró non ita. ideóque nos gloria cius eguimus: curcrit vltra iam dubium quod agnus verus pro no- bis fitimmolatus ? Qui dicit autem, quia feipfum tam pro fe , quàm pro nobis obtulerit: nullatenus impietatis crimen effugiet,cüm nihil prorfus ifte deliquerit, nec vllum fecerit omnino peccatum. Quaigitur eguerat oblatione : nullo fuo extante facinore;pro quo fi effet,fatisadmodü con- uenienter offerret . De fpiritu quoq; cm dicit: ille me clarificabit,hoc re- &ifsimé fentientes,vnum Chriftum & filium,nó velut alterius egentem gloria,confitemura Spiritu fan&o glori confecutum : quia Spiritus cius nec melior,nec fuperior ipfo eft . Sed quia humana opera faciens , ad dc- monítrationem fua deitatis virtute proprij Spiritus vtebatur;ab ipfo glo rificari dicitur, quod virtus fua vel difciplina quzlibet vnumquemq; cla- rificet. Quamuis enim iin fua fit fubftantia fpiritus eius , & intelligaturin perfona proprietas iuxta id quod Spiritus eft, & non filius,attamé alienus non eft ab illo. Nam Spiritusappellatus eft veritatis , & veritas Chriftus eft. Vnde & ab ifto fimiliter,ficut ex Deo patre procedit. Denique hicipfe fpiritus ctiam per fan&orum manus Apoftolorü miracula gloriofa pcrfi- ciens, Dominum glorificauit lefum Chriftum, poftquàm afcendit in coc lum. Nam creditus eft Chriftus naturá Deus exiftens , per fuum fpiritum virtutes efficiens. Ideóque dicebat : De meo accipiet, & annütiabit vobis. Nequaquam veró participatione alterius,idem fpiritus fapiens aut potens dicitur,quia peromnia perfe&us eft,& nullo prorfus indigés bono. Nam paterne virtutis & fapientiz,id eft filij Spiritus creditur: & ideo ipfa re & fubfiftentia virtus & fapientia comprobatur.Igitur quia Deum carni vni- tum iuxta fubfiftentiá fana virgo corporaliter peperit, idcirco cam Dei
enitricem effe profitemur. Non quód verbi natura exiftendi principium duit fortita fit : erat enim in principio verb , & verbü eratapud Deü, & Deuseratverbü,& ipfe eft conditor feculorum,patri cozternus,& vni- ueritatis creator.Sed quod vt fuperius diximus, iuxta fubfiftentis (ibimet vniens humaná naturá,natiuitaté fuftinuerit cx ipfa vulua corporea.Non quód cguerit neceffario ea propter fuam naturá natiuitate que eft in extrc-
1.Corin45:? mis feculifa&a téporibus, fed vtipfas benediceretfubftantig noftre primi
Ejaie 25. c d poc.7. d
Jbide 21. 4
tias: & dü Deü carni vnitá mulieredidiffet,illa quz aduerfus omne genus humanum malediáio fucrat prolata defineret,nec iá morti noflra corpo-
ZXoaniis 2.4 ra deftinaret.lllud quoq; quod di&um eft: In triftitia paries filios, ipfe dif-
folué&s,verü effe monftraret quod Prophetz voce predixerat. Abforpta eft mors in vi&oria . Et iterü : Abftulit Deus omné lachrymá ab omni facic. Propterhác enim caufam dicimus cá difpenfatori?, & ipfis benedixiffe tüc nuptiis,cá in Chana Galilez c fan&is vocatus Apoftolis adeffe dignatus eft.Hac faperefumus edo&tià fan&is Apoftolis & Euágeliftis,& ab omni
Ss fcriptura
A
E
D
——— HA e
—
DE FIDE . 14 fcriptura diuinitusinfpirata , nec non & à beatis patrum confefsionibus veritate fubnixis. His omnibus etiam religionem tuam concordare , & . prateraliquem dolum confentire iam conuenit. Quz veró religioni tux anathematizare neceffe eft, huic Epiftolz noftra fubie&a funt. ! L Siquisnon confitetur Deum effe veraciter Emmanuel , & propter hoc ipfam Dei genitricem fan&am Virginem (peperit enim fecundüm carnem, carnem factum Dei verbum , fecundüm quod fcriptum eft: Ec verbum caro fa&um eft) anathema fit.
IL. Siquisnonconfitetur carni , fecundüm fubftantiam vnitum Dei Patris verbum,vnum quoque effe Chriftum cum propria carne, & eun- dem ipfum fine dubio Deum fimul & hominem,anathema fit . : B III Siquisin vno Chrifto diuidit fubfiftentias poft vnitionem, folafo ' ietate contingens ca,qua fecundüm dignitatem eft, vel etiam authorita- tem aut potellatem, & non magis conuentu , qui per vnitatem factus cít naturalem,anathema fit . ! NOUS IlIL Siquisin duabus perfonis vel fubfiftentiis diuidat eas voces , qu:e tam in Euangelicis,quàm Apoftolicis literis continentur: vel etiam eas, quz de Chrifto à (an&is dicütur,velab ipfo Chriíto de feipfo : & aliquas quidem ex his tanquàm homini,qui przter Dei verbum fpecialiter intel- ligatur, applicandas crediderit: aliquas veró tanquam Deo dignas, foli verbo Dci Patris deputauerit;anathema fit.
V. Siquisaudet dicere Chriftum hominem £eeegop, id eft, deiferumy & non potius Deum effe veraciter dixerit tanquàm vnicum filium per na turam,fecundàm quod verbum caro fa&umell, & participauit nobis (i- militer carne & fanguine, anathema fit.
VI. 'Siquis Deum vel Dominum effe Chrifti Dci Patris verbum , & non magis eundem ipfum confitetur Deum & hominé (imul, propterea quód verbum caro fa&tum eft,fecundüm fcripturas, anathema (it.
VIL. Si quistanquam hominem lefum operante Deo verbo dicit ad- iutum , & vnigeniti dignitatem , tanquàm alteri prater ipfum exiftenti, tribuit, Anathema fit. "| Setia
VIII. Si quisaudet dicere adfümptum hominem coadorari cum Dco verbo oportere , & connuncupari Deum tanquàm alterum cum altero, p (adie&io enim vnius fyllaba con , hoc cogit intelligi) & non magis vna reuerentia veneratur Emmanuclem,vnámqueci glorificationem depen- ditjiuxta quod verbum caro fa&um fit , anathema fit.
IX. Siquis vnum dominum Iefum Chriftum glorificatü dicit à Spiritu fan&o,tanquam ab aliena virtutejqua pereum vteretur,& ab eo accepe- rit efficaciam contra imm(ádos fpiritus, & per eum impleflc diuina figna, & non magis proprium eius effe fpiritum dicit,ficut & patrem, perquem figna operatus eft,anathema fit .
X. Pontficé&Apoftolü cófefsionis noftrefa&ü effe Chriftá, diuina fcri ptura cómemorat.Obtulit enim femetipfü pro nobis Deo Patri in odore Áuauitatis.Si quis ergo Ponrificé & Apottolü noftrá aliá dixerit effe fa&ü, 3] - 3 EH prater-
J&
€
5s
WR Canem EECRA yt q ' 3 t9 ^ed;
PRIMA PARS jraterqüim ipfum Deum Dei verbum,quando fa&um eftcaro,& fecuri! A dum nos homo, fed quaftalterum preter ipfum fpecialiterhominem ex ^ muliere: & fi quis dicit,quia propter fe obtulit feipfum in oblationem,& non magis pro nobis folis (Non enim indiguit oblatione , qui peccatum nefciuit) anathema fit. : XI. Siquisnon confitetur carné Domini viuificatricem effe , tanquàm propriam ipfius verbi Dei Patris, fed quafi alterius cuiufpi&, preter ipfum, coniuncti eidem fecundum dignitaté, aut fecüdüm quod folam diuinam habitationé habuerit, & nó potius,vt diximus, viuificatricé effe, quia fa&a eft propria verbo Dei , cui omnia viuificare pofsibile eft, anathema fit. XIL Siquisnon confitetur Dei verbum carne paffum effe, & carne cru- cifixum,& mortem carne guítaffe,fa&ümque primogenitum ex mortuis, B fecundum quodeft & vita & viuificator,vt Deus,anathemafit. —. —
t Difcipa g Auguslinus in libro de Fide ad Petrum VDiaconum. lum. Vnus Deus . Caput 4. Irmifsimé itaque tene, & nullatenus dubites, Patrem & Filium,& Spi ritum fan&um, vnum efle naturaliter Deum,in cuius nomine bapti- zatifumus. Cum enimaliud nomen fit Pater,aliud Filius, aliud Spiritus fan&us. hoc eft vtique vnum naturz nomen horum trium quod dicitur Deus;qui dicit in Deuteronomio: Videte, videte, quoniá ego fum Deus, quer j,2- & non eftalius prater me,& de quo dicitur: Audi Ifrael, dominus Deus 25^ tuus, Deus vnuseft : & domin Deum tuum adorabis, & lli foli feruies. C 9 Dominus. Caput. 5. E Irmiísimé tene , & nullatenus dubites Patrem & Filium & Spiritum E anam id eft,fan&am Trinitaté, effe folum naturaliter verá Deum Dominum : quia quum tres deos nobis colere non liceat, nifi vná folum verum Deum :tamen ficut Pater verus Deus dicitur, teftante Apoftolo, qui ait : Conuerfi eftis ád Deum à fimulachris,feruire Deo viuo, & vero, & expectare Filium eius de coelis, quem fufcitauità mortuis Iefum : ita | quoque Filium verum Deum Ioannes commendat Apoftolus , dicens: | Scimus,quiafilius Dei venit,& dedit nobis intelle&um, vt cognofcamus | verum Deum : Et fcimus in vero Filio eius Iefu Chrifto , hiceft, verus Deus, & vita terna. Qui vtique quoniam verus Deus eft, ctiam veritas D Jom34. — c[ficutipfe nosedocet, dicens: Ego fum via;veritas & vita. De Spiritu quoque fan&o Ioannes Apoftolus ait : QuiaSpiritus eft veritas. Et vtiq; coin, o, On poteft naturaliter verus Deus non effe, qui veritas eft. Quem ctiam x1.Grisr.;. Deum Paulus Apoftolus confiteturdicens: Membra veftra templá funt Spiritus fanái,qui in vobis eft,quéhabetisà Deoj& nó eftis veftri.Empti enim eftis pretio magno,glorificate & portate Deum in corpore vcftro. s Sempiteruus. du 6. Irmifsimé tene,& nullatenus dubites,Patrem & Filium, & Spiritum fan&um,id eft fan&am Trinitatem vnü verum Deum fineinitio ícm losmws:. piternum efle;propter quod Scriptum eft.In principio erat verbá,& Deus erat
"ir Mv; 2c ai ves tnn coi thue DEAL e . .TTENODUT Eoo 4 E ipn ' nd: Lieb: uiu emo DR
AN DE FIDE. ; 5 ) | A. erat verbum. Hoc eratin principio apud Deum, Hac denuo fempiterni- Pfalm.73: —. tasintimatur in Pfalmo,vbi dicitur: Deus autem Rex nofter ante fecula: 2o».:. &alioloco. Sempiternaquoqueciusvirtus & diuinis, — ^ ^ — g Incommutabilis. Caput. 7. | robo tene, & nullatenus dubites,fan&tam trinitatem,folum ve- rum Deum : ficut zternum : itafolum naturaliter incommutabilem effe. Hoc enim (ig nificat, cim dicit famulo fuo Moyfi. Ego fum qui füm. zo4.;: Huic in Pfalmo dicitur: In principio domine terram fundafti , & opera manuum tuarum funt cceli. Ipfi peribunt, tu autem permanes , & omnia ficut veftimentum veterafcent. Et ficut opertorium mutabis cos,& mu- tabuntur:tuautemidemipíees. —— ? b. g Omnium Creator. Caput 8. ""Irmifsimé tenej& nullatenus dubites,fan&am Trinitatem folum ve- rum Deumy,rerum omni effe,vifibilium & inuifibilium,creatorem. de quo in Píalmis dicitur: Beatus , cuius Deus Iacob adiutor cius , fpes Pfalm 143-- eius in domino Deo ipfius,qui fecit coelum & terram,mare, & omnia que in eisfunt.Dequo etiam Apoftolus dicit, quoniam ex ipfo, & per ipfum, 5, .. & inipfofunt omnia,ipfi gloria in fecula feculorum. : p Tres perfone. Caput 9. Irmifsimé tene, & nullatenus dubites, Patris & Filij & Spiritus fanái, vnam quidem effe naturam,tres veró effe perfonas.Patrémquefolum effe, qui dixit : Hic eft filius meus dile&us,in quo mihi complacui,& fili A2t:7.17- folumeffe,fuper quem illa vox folius patris fonuit,quando in Iordane fc- cundüm hominem baptizatus eft, & hunceffe vnigenitum,qui carnem fo lus accepit, & Spiritum fan&um Patris & filij, folum effe qui in fpecie co- lumbz fuper Chriftum baptizatum, & afcendentem de aqua, deícendit: 5, & quinquagefinio die poft refurre&ionem Chrifti fideles in vno loco po, /4cto.i. fitos,in linguarum ignearum viíione,adueniens, repleuit. Illam veró vo- cem,quam folus locutus eft Deus Pater: & illam carné,qua folus homo factus eft, vnigenitus Deus : & illam columbam , in cuius fpecie Spiritus fanctus fuper Chriftum defcendit: illáfque linguas igneas,in quarum vi- fione fideles vno loco conftitutos repleuit, opera effe totius T rinitatis,id eit, vnius Dei,quifecit omnia in coelis & in terra, vifibilia & inuifibilia . g Filius, Spiritus amborum... Caput. Yo. Irmifsimé tene, & nullatenus dubites folum Deum Filium,id eft, v- I namexTrinitate perfonam,folius Dei Patris effe filium.Spiritá veró |. chim quoque vnam ex Trinitate perfoná;non folius patris, fed fimul & Patris & Filij effc Spiritum.Oftendens enim Deus filium folum cfle de Patre genitum,ait : Sic enim Deus dilexit mundum, vt Fili fuum jj, vnigenitum daret: Et paulo poft: Quiautem non credit, iam iudicatus ^ eít,quia non credit in nomine vnigeniti filij Dei.Spiritü veró fanum & Patris & Filij effe Spiritum, Apoftolus docet,qui ait: Vosautem non eflis in carne,fed in fpiritu,(i tamen Spiritus Dei habitat in vobis.Et fequitur ; Siquis autem fpiritum Chrifti non habet,hicnon cft cius, P C ij Senper
" S "Ne 4
^
Pfalm xor.
(RH CQPAENIE No CSIRO V roi mense cox lol tin mite . , P ; - T
Efaie n. 2.Theff.z.
Ioan. 20. vApocal.1.
Yevem.25. Sapient. 8.
Sapient. 1. Pfalm. tai.
Galat. 4.
Prouerb.8.
Luct 24.
Joán.10.
enim dicit de Filio.Percutiet terram virga oris fui, & Spiritu labiorü fuo- rum intcrficiet impium. De quo & Apoftolus ait: Quem interficiet Do- minus lefus fpiritu oris fui. Quem etiam ipfe vnigenitus Dei filius fpiritá oris fui effe fignificans : poft refurre&ionem fuam infuflans in difcipu- losjit: Accipite Spiritü fan&um. De ore veró Domini Iefu ait Ioannes in Apocalypli: Quia gladius vtraqueparte acutus procedebat. Ipfeveró Spiritus oris eius, ipfe cft gladius qui de ore eius procedit. ; y Deus immenfus virtute non mole . Caput X2. Irmifsime tene, & nullatenus dubites,trinitatem Deum,immenfum effe, virtute non mole;& omnem creaturam fpiritualem atque corpo ralem virtute cius & prafentia contineri. Dicit enim Deus pater: Coelum
& terram ego impleo. Diciturergo de fapientia Dei , qui Filius eius eft :
quia attingit à fine vfque ad finem fortiter, & difponit omnia fuauiter. De Spiritu quoque fan&o legimus: quia Spiritus Domini repleuit or- bem terrarum. Et Dauid Propheta dicit : Quo ibo à Spiritu tuo,& quo à facie tua fugiam? Si afcendero in coclum;tu illic es,& fi defcendero in in- fernum, ades. NU NO g Solus Filius incarnatus . Caput. 33.
A
a
C
Irmifsimé tene, & nullatenus dubites, vnam ex trinitate perfonam, id.
cf Deum filium,qui de natura Dei patris folus natus eft : & vnius e- iufdémque natur cum Patre eft , ipfum in Spiritu, in plenitudine tem- poris fecundüm fufceptionem forma feruilis, voluntariejin virgine con- ceptum, & de virgine natum : verbum carnem factum : ipfüámque cffe, qui eflentialitér natus eft de Patre, & effentialiter conceptus natüfque eft de Virgine: Ipfámque vnum efle, & vnius nature cum Patre& vnius nature cum PgnenniaideDeo Patre : Ante fecula fundauit me, & ante o-
Dacod S roe età . mncs colles genuit me. Dequo etiam dixit Apoftolus , quia quum ve- nitplenitudo temporis, mifit Deus filium fuum , natum ex muliere, fa- &um fub lege. j ;
$ Verus Deus , Verus bomo... Caput. 14. Irmifsimé tene,& nullatenus dubites , Iefum Chrittum Filium Dei, ficut de Deo Patre, plenum perfe&ámque Dominum, fic de Maria
Virginejplenum perfe&ümq; hominem genitum,id eft, Verbá Dominü,
habentem fcilicet fine peccato veram noftri generis carnem , & animam
rationabilem. Quod ipfe Dci filius euidenter oftendit, dicés de carnefua:
Palpate,& videte, quia fpiritus carnem & offa non habet, (icut mevidetis
habere. Animam quoq; fe habere,his verbis oftendit: Propterea me Pater
diligit, quiacgo pono animam meá,&iterü fumam cam.Intelleáü quoq; AES animz
ODE FIDE: 1$ AA animz fe habere oftendit in co quod dicit: Difciteàme quia mitis fum 5,,,) ,; & humilis corde. Et de ipfo Deus per Prophetá dicit: Ecce intelligetpuer —^—— meus,& exaltabitur, & cleuabitur,& fublimis erit valde.Nà & beatus Pe trus fecundá fan&i Dauid Prophetiá in Chrifto carné atq; animam cófi- tetur.De ipfo enim loquens beatus Petras ait.Propheta igitur cum cflet, & fciret quia iurciurando iuraffet illi Deus , de fru&u lumbi eius federe ; fuperfedem eius,prouidés locutus eft de refurre&ione Chrifti , quia neq; P/2l:5- dercli&a cft animacius in inferno,neque caro cius vidit corruptionem. r s; Fi num verbum fecit omnia tempora dedit legem fatus A 20 fublese.- Caput 15. Irmifsimé tene, & nullatenus dubites, vnum atque ipfum effe Deum B À verum verbum;qui cum patre Deo & Spiritu fan&o , Deo fecit om- nia tempora,& in mote fynalegem dedit Moy(i ordinatam per angelos, Exo.2o- & ipfum verbum Deum carnem fa&um, qui veniente plenitudine tem- poris miffusà Patre & Spiritu fan&o, folusfa&us cft, ex muliere quam Galar.4. fecit:folus fa&us eft fub lege,quam dedit. y Vnus inconfuus «7 infcparabilis. Caput 16. Itmifsimé tene, & nullatenus dubites Dei verbi quod caro fa&ü eft, duas naturas inconfufibiliteratqueinfeparabiliter pormanere : vnam veram diuinam quam habet communem cum patre, fecundüm quam dicit,Ego & pater ynum fumus:Etqui videt me, videt & patrem: &, ego 154.10; in patre, & pater in me efl,fecundum quam eum Apoftolus dixit, fplen- 754.14. "e dorem gloriz & figuram fubftantiz Dci: alteram veram humanam , fc- / bidem. cundum quam ipfe Dcus incarnatus dicit,Pater maior me cít. TENTE s Vna Perfona . (aput. 17. | Irmifsimé tene, & nullatenus dubites , Deum verbum carné fa&um: vnam habere diuinitatis fuz carní(q; perfonam.Deus enim verbum plenam naturam humanam, ita fibi veraciter vnire dignatus cít : & per- manente diuinitate fuajita verbum caro fa&um cít, vt quamuis naturali- ter non hoc fit verbum quod caro, quia duarum naturarum veritas ma- netin Chrifto :fecundum vnam tamen perfonam idem verbum caro ab ipfo fieret maternz conceptionis initio.Dcus enim verbum,non accepit perfonam hominis,fed naturam:& in eternam perfonam diuinitatis, ac- D cepittemporalem fubítantiam carnis. Vnus eftergo Chriftus verb caro — fadum: qui & ex patribus fecundum carnem,& fuperomnia Deus bene- -. di&usin fecula vnus eít Iefus. Cui & pater dicit: Ex vtero ante luciferum ilo: ie Vbi fignificaturanteomnetempusfineinitiózternanatiuitas. ^ Dequo & Euangclifta dicit , Quia vocatum eft nomen cius [cfus: quod Luce z. ictumeltab Angelo priufquamin vteroconciperetur. — |. .— co e Verbum Conceptum. "Caput 18. Er né tene, & nullatenus dubites, non carnem Chriftifine diui- — —
- nitate conceptam in vtero Virginis, priufquam fuíciperetur a verbo: fed ipfum verbum Deum fuz carnis acceptione conceptum,ipfamq; car-
nem verbiDeiincarmatione conceptam. — —
€
ET
ior mmc
todo
E
di
t
EXIT 2 ntes
ORTI LE
CIUS Mae
PRIMA PARS
3 Dei verbum carnem faclum fe pro nobis obtuliffe acrificium. Cap. 19..— A
D ian tene,& nullatenus dubites, ipfum vnigenitum deum ver- bumcarnem fa&um, fe pro nobis obtuliffe facrificium , & hoftiam Deo in odorem fuauitatis: cui cum patre & Spiritu fan&o, à Patriarchis & Prophetis , & facerdotibus tempore veteris teftamenti animalia facri- ficabantur : & cui nuncjid eft, tempore noui teftamenti cum patre & Spi- ritu fan&o,cum quibus illi eft vna diuinitas , facrificium & panis & vini in fide & charitate fan&a Catholica Ecclefia per vniuerfum orbem terr offerre non ceffar. In illis enim carnalibus vióimis (ignificatio fuit carnis ' Chrifti , quam pro peccatis noftris ipfe fine peccato fuerat oblaturus , & fanguinis quem erat effufurus , in remifsionem peccatorum noftrorum. Initto autem facrificio gratiarum a&io atque commemoratio eft carnis Chrifti , quam pro nobis obtulit: & fanguinis,quem pro nobis idé Deus effudit.De quo beatus Paulus dicit in A&ibus Apoftolorum : Attendite vobis, & vniuerfo gregi, in quo vos fpiritus fan&tus pofuit Epifcopos re- gereeccleftam Dci , quam adquifiuit fanguine fuo. In illis ergo facrifi- cijsquid nobis effet donandum , figuraté fignificabatur: in hoc facrificio quid nobis iam donatum fit , euidenter oftenditur.In illis facrificijs prz- nuntiabatur Filius dci, pro impijs occidendus : in hoc autem pro impijs annuntiatur occifus. Tcítante Apoftolo,quia Chriftus , dum adhuc effc- musinfirmi fecundüm tempus,pro impijs mortuus eft. Etquia cüm ini- micieffemus, reconciliati fumus deo, per mortem filij eius. q Verbum femper babet veram carnem. Caput 50 Irmifsimé tene, & nullatenus dubites verbum carnem fa&um, eandé humanam carnem femper veram habere, qua de Virgine verbü deus natus cfl,qua crucifixus & mortuus eft,qua refurrexit,& in coelum afcen- dit, & in dextera dei fedet, in qua etiá venturus eft iudicare viuos & mor- tuos. Propterquod ab Angelis Apoftoliaudierunt : Sic veniet, quemad- modum vidiftis eum euntem in coelum.Et beatus Iohannes ait: Ecce ve- niet cum nubibus, & videbit eum omnis oculus, & qui eum crucifixerüt, & videbit eum omnis tribus terra. t eudemilseratslen. Cut at a5 dubites trinitaté Deum , id e(t, Patrem & Filium & Spiritum fan&um effe naturaliterfümmum atque incó- mutabile bonum,& ab ipfo creatas effe omnes naturas . Bonas quidem, quiaà fummo bono fa&z funt: fed mutabiles,quia de nihilo fa&z funt. Nullamq; effe malam naturam , quia omnis natura , inquantum natura eft bona eft . Sed quia in eabonum & minui & augeri poteft : in tantum mala dicitur,in quátum bonum cius minuitur . Malum enim nihil aliud eftnifi priuatio boni. Vnde conftat geminá effe creaturae rationalis ma- lüm,idefl, vnü , quo voluntarie ipfa deficitafummo bono creatore fuo : alterum quo inuita punietur ignis terni fupplicio . Illud paffura iufte, quia hocadmifit inufté. Et quz ordinemin fe non feruauit diuinz infti- tutionis, ordinem non effugiet diuinz vltionis. ' :
"E | Nihil
p
mdinddbtlibsiidiDdbEÉE dulci ad xd.
DE FIDE. 7] s Nibil preter Deum eiufdem effenature, —— Caput. 22: Trmifsimé tenej& nullatenus dubites, neque angelos,neque quamliz bet aliam creaturam eiufdern natürz effe,cuius eft fecundum natura- lem diuinitatem fuam , fumma Trinitas , qui cft vnus naturaliter Deus, Pater, & Filius, & Spiritus fan&us. Neque enim vnius natur effe pote- rant,ille qui fecit,& ea qua fecit. - E kc 5 De immutabili € mutabili. ——— Caput. 23. "Irmifsimé tenej& nullatenus dubites omnem creaturam naturaliter mutabilema Dco incommutabili fa&am : nec tamé poffe iam quam- libet angelorum fan&torum creaturam in deterius commutari , quia fic acceperunt ztcrnam beatitudinem,qua Deo ftabiliter perfruuntur , vt ca B carere non pofsint. Sed hoc ipfum quod ab illo ftatu beatitudinis,in quo - funt beatimutari in detenus nullatenus poffunt;non eis naturaliter infi- tum fed poftquam creati funtgratiz diuinz largitate collatum.Si enim Angeli naturaliter incommutabiles fierent: nunquàm de corum confor- tio diabolus & eiusangeli cecidiffent. po y De differentia rationalis c7 irratíonalis . Caput. 24. Irmifsimé tene,& nullatenus dubites in omni creaturajquam fpiritu- - alem atque corpoream fumma Trinitas fecit,folos fpiritus angelicos & humanos intelligendi facultatem diuinitus accepiffe. Ceteros veró fpi- ritus brutorum animalium rationalem intelligantiam non accepife : 8c ob hoc omnino habere non poffe. Propter quod dicitur hominibus:
animaspecorum in homines , necanimas hominum in pecora poffe ali- quando tranfire. :
De libero arbitrio. (pst. 55. Irmifsimé tene , & nullatenus dubites, primos homines, id eft, Adam |] &mulierem cius bonos & re&os, & fine peccato creatos cíle cum li- bero arbitrio, quo poffent fi vellent, Deo femper humili & bona volun- tate feruire, atque obedire : quoarbitrio etiam poffent fi vellent propria voluntate peccare: cófq; non necefsitate;fed propria voluntate peccaífe : lllóque peccato fic in deterius mutatam humanam naturam : vt non fo- lum in iplis primis hominibus per peccatum morsobtineret regnum, fed p ciam in omncs homines tranfiret peccatum,mortíf(que dominium.
' Deoriginali peccato, eifi/que remedio. Caput : 2,6.
teri. À quairanullus liberatur,nifi fide mediatoris Dei & hominum , ho- minis Iefu Chrifti, qui (ine peccato conceptus,fine peccato natus,(ine pec cato mortuus , peccatum pro nobis fa&um ett; id eft, facrificium fa&us eft pro peccatis noftris. In veteri quippe teftamento peccata dicebantur facrificia, qux pro peccatis offerebantur. In quibus omnibus fuit fignifi-
catio
c Nolite ficri ficut equus & mulus, quibus non eft intelle&us. Et ideo nec P4»
"Hrmifsimé tene, & nullatenus dubites omnem honiinem qui per con De corfe- . cubitum viri & mulieris concipitur,cum originali peccato nafci, im- 4^ ea pietati fubditum, mortíque fubie&um, & ob hoc naturá irz filium nafci, ^7 de quodicit Apoftolus : Eramus enim & nosnaturá filij irz., ficut & ca- ida
^
dye nt
ADAC *
T m POI IB (RU RESIBREARNT TET TUIS:
loannis Y.
De confe- crat.difl. 4. c firmifsi -
me,
'
1.Corint.1g.
Ibidem.
PRIMA PARS
catio Chrifti, quia ipfe eft agnus Dei,qui tollit peccatà mündi
y De Baptifmo. —— Caput |.27. 1 Irmifsimé tene, & nullatenus dubitesjnó folum homines iam ratione vtentes, verumetiam paruulos, qui fiue in vteris matrum viuere inci- piunt, & ibi moriuntur: fiue iam de matribus nati)fine Sacramento fan&i baptifmatis,quod datur in nomine Patris & Filij & Spiritus fan&i de hoc feculo tranfeunt;ignis eterni fupplicio fempiterno puniendos : quia & fi peccatum propria a&ionis nullum habuerunt , originalis tamen peccati damnationem, carnali conceptione & natiuitate traxerunt . 5 De ludeeis. Caput 28. Irmifsimé tene, & nullatenus dubites, ideo Chriftum ad iudicandos viuos mortuóíque venturum, vt homines quos hic dono gratiz fuz gratis iuftificat per fidem , & eifdem iuftificatis in fide & charitate fanctz matris Ecclefiz víque in finem perfeuerantiam donat;in fuo aduentu re- fufcitet, glorificet,& fecundum promifsionem fuam zquales fan&isan- gelis faciat, & ad eum ftatum perducat,in quo perfe&e , quátum vnicuiq; donat,boni funt: & ab ipfa perfe&ione mutari deinceps non poffunt.Vbi diuerfa critfan&orum gloria,fed vna eritomnium vita zterna.Diabolum veró & angelos eius in ignem eternum à Chriíto effe mittendos : vbi nü- quam carebunt poena, quam eis preparauit diuina iuftitia. Cum ipfo dia- bolo impios & iniquos homincs, de quibus fcriptura dicit: mittáturante eum qui funt ex parte illius , pro co quodeum 1n malis operibus imitati funt : & antefinem prafentis vitz congruam poenitentiam non egerint, refumptis corporibus fupplicio eternz combuftionisarfuros. | ^. y Znte finem prefentis vite penitentiam agendam. — Cap. 29. Irmifsimé tene, & nullatenus dubites omnibus hominibus , & bonis & malis refurre&tionem carnisin aduentu Domini futuram effe com munem : retributionem ver iuftitiz Dei effe bonis malííq; difsimilem : fecundü quod Apoftolus ait, quia omncs refurgemus,fed non omnesim- mutabimur. Mutabunturautem iufti, qui ibunt in vitá eternam : Quod Apoftolus oftendit dicens : Et mortui refurgent incorrupti,& nosimmu tabimur. Et oftendens quz crit ipfa immutatio , adiecit, Oportet enim corruptibile hoc induere incorruptionem.& mortale hoc induereimmor talitatem. In eorü corporibus fiet,quod ipfe Apoftolus ait , Seminatur in corruptione,furget in incorruptione.Seminaturin ignobilitate,furget in gloria. Seminatur in infirmitate,furget in virtute. Seminatur corpus ani- male , furget corpus fpirituale. Q uod propterea dixit, nó quia ipfum cor- pus fpiritus eritfed quia viuificante fpiritu immortale;atque incorrupti- bilepermanebit.Sicautem tunc dicitur fpirituale corpus,cum nó fpiritus fit,fed permaneat corpus,ficut nunc animale dicitur, cum tamen inueni- aturanimanon effe, fedcorpus. r5 | 7$ De Martyrio , &Penitentia e Baptifno. — (ap. 30.
T7 Irmifsime tene, & nullatenus dubites , exceptis illis quipro nomine
- Cluifti fuo fanguine baptizantur,nullum accepturü vitam eternam, ; qui non
A
NM
DEFIDE 18
. & quinon hicà malis fuis fuerit per poenitentiam fidémque conuerfus . Et
per Sacramentum fidei & poenitentia , id eft, per baptifmum liberatus. Et maioribus quidem neceffarium eft,& poenitentiam de malis fuis age- rey & fidem catholicam fecundüm regulam veritatis tenere,& Sacramen tum baptifmatis accipere.Paruulis veró qui nec propria voluntate credc- renec poenitentiam pro peccato quod originaliter trahüt , agere poffunt, Sacramentum fidei,quodeft San&um baptifma , quamdiu rationis zetas eorum capax cfle non poteft, fufficere ad falutem. 2C T HERERTE cog De gratia penitentie «^ Caput. 3t. Irmifsimé tene, & nullatenus dubites,neminem hic hominum poffe penitentiam agere;nifi quem Deus illuminauerit, & gratuita mifera
B tione conuerterit.Apoftolus enim dicit. Neforté det Deus illis poeniten- 2-Tim.a.
tiam ad cognofcendam veritatem : & refipifcant à diaboli laqueis. 5 De gratia obedientie. Caput 32.
| cone tene, & nullatenus dubites poffe quidem hominem quem nec ignorantia literarum,necaliqua prohibet imbecillitas, vel aduer-
fitas, verba fancta legis & euangelij ftue legere,fiue ex ore cuiufquá prz-
dicatoris audire, fed diuinis mandatis obedire neminem poffe, nifi quem
Deus gratia fua przuenerit :vt quod audit corpore, ctiam corde percipi-
piat, & accepta diuinitusbona voluntate, atque virtute, mandata Dei fa-
cere & velit & pofsit. Neque enim qui plantat eftaliquid , neque qui ri- , c;
gat, fed qui incrementum dat Deus:quia ctiam operatur in nobis , & C velle & perficere pro bona voluntate.
- Deum incommutabiliter omnia noffe. Caput. 33 Irmifsimé tene, & nullatenus dubites, Deo incommutabili nó folum praterita , fed etiarn futura omnia incommutabiliter effe notifsima,
cui dicitur: Qui occultorum escognitor,qui fcis omnia antequam fiant, Diels
c rüv2 sidgs y De fcientia. Caput 34.
7'-Irmifsimé tene,& nullatenus dubites , trinitatem Deum incommu- tabilem, rerum omnium, atque operum tam fuorum quàm huma- norum certifsimum cognitorem : & ante omnia fecula fcire quibus effet per fidem gratiam largiturus: fine qua nemo potuit ab initio mundi,vfq; «n finem à reatu peccati tam originalis quàm a&ualis abfolui. Quos enim
p Deus prafcijt,& predeftinauit conformes fieri imaginis filij eius.
y De predeslinatione. Caput 35.
"'Irmifsime tene,& nullatenus dubites omnes quos vafa mifericordiz - gratuita bonitate Deus fecitjante conftitutionem mundi in adoptio- nem filiorum Dei predeftinatos à Deo:neque perire poffe aliqué eorum quosDeus gindchinanit ad regnum coelorum : nec quemquam corum quos Deus non przdeftinauit ad vitam vlla poffe ratione faluari. Przde- ftinatio enim illa gratuita donationis eft przparatio : qua nos Apoftolus ait przdeftinatosin adoptioné filiorü Det per Iefum Chriftum in ipfum. r y Extra Ecclefiam non prodeffe baptifma. Caput 36. Eusisio: tenc & nullatenus dubites Sacramentum eon p o um
$
PRIMA PARS folum intra Ecclefiam Catholicam,fed etiam apud hareticos quiin nos A,
- mine Patris & Filij & Spiritus fanái baptizant;effe pofle:fed extra Eccle. 7
Toannis 15.
Y.Corint.13. Gen.7.
fiam Catholicam prodeífe non poffe. Immo ficutintra Ecclefiá re&é cre- dentibus per Sacramentum baptifmi conferri falutem: fic extra Ecclefiam baptizatis,fi ad Ecclefiam nó redierint, eodem baptifmate cumulari per^ nitiem. Tantum enim valet ecclefiafticz focietatis vnitas ad falutem, vt baptifmo nó faluetur,cui non ibi datur vbi oportuit vt detur.Ineffe tamé homini baptifmum etiam extra Ecclefiam baptizato fed ad iudicium in- cffe feparato. Sed quia manifeftum eft vbicunq; datum fuerit hoc bapti- Íma femel effe dandum, ideo etíi ab haereticis in nomine Patris;& Filij,& Spiritus fan&i fuerit datum venerabiliter agnofcendum, & ob hoc nulla- tenus iterandum.Saluatorenim ait: Quifemel lotus eft, non indiget nifi B. vt pedes lauct. 138710122 58i 863 gg Beceoden. (apt 37. | rmifsimé tene, & nullatenus dubites omnem extra Ecclefiá Catho- licam baptizatum participem fieri non poffe vitz ternzfi ante finé vitz huius catholice non fuerit redditus atque incorporatus Ecclefiz. Quia fi habeam, inquit Apoftolus,omnem fidem & nouerim omnia fa- cramenta, charitatem autem non habeam,nihil fum. Nam in diebus di-- luuij,neminem legimus extra arcam potuifle faluari, ; 5 Debereticis e fcbifmaticis. Caput 38. T 7 Irmifsimé tene, & nullatenus dubites,non folum omnes paganos, fed & omnes Iudzos,hzreticos atque fchimaticos, qui extra Ecclefiam C Catholicam finiunt vitam,in ignem eternum ituros,qui paratuseft,dia- - bolo & angelis eius. trial ^ $ De eodem. Caput |.39. 1 Irmiísimé tene,& nullatenus dubites , quemlibet hareticá fiue fcif- maticum,in nomine Patris & Filij, & Spiritus fancti baptizatum, fi Ecclefie Catholicz non fuerit aggregatus , quantafcunque: cleemofy- nas fecerit, etíi pro Chrifti nominectiam fanguinem fudcerit, nullatenus flefaluari, Omni enim homini, qui Ecclefie non tenet vnitatem,neg; aptifmus, nequecleemofyna quamlibet copiofa , neque mors pro no- mine Chrifti fufcepta PC EGEE poterit ad falutem,quando in eo vel here tica vcl (chifmatica prauitas perfeuerat que ducit ad mortcm. c0 D "De Catholicis criminofís. G EX4o0. Irmifsimé tene, & nullatenus dubites, non omnesquiintra Ecclefiá Catholicam baptizantur , accepturos effe vitam xternam,fed eos qui percepto baptifmate re&é viuunt :id eft, qui fe abftinuerunt à vitijs & concupifcentijs carnis. Regnum enim caelorum ficut infideles hzretici atquefchifmatici non habebunt : fic Catholici criminofi pofsidere non poterunt. y DenecefsitateRemifsionis. — Caput 41. irmifsimé tene, & nullatenus dubites etiam iuftos atquefanctos ho- mincs,exceptis his qui baptizati paruuli mortui funt,(ine peccato hic neminem
BENMU UID UNE. A neminem viuere poffe: fempérque omni homini effe neceffarium , & peccata fua vfque in finem vitz przfentis eleemofynis diluere, & remif- fionem humiliter à Deo ac veraciter poftulare . "IUBlLoo iciatis 5 De Efas e ANuptijs - 5155 .. ] Caput "a4. Irmifsimé tene,& nullatenus dubites omné creaturam Dei boná effe, & nihil reijciendum quod cügratiarum a&ione percipitur. Et Dei fer 1Tímot.4- uos quià carnibus aut viuo feabflinent , non tanquàm immunda quia à Deo fada funt, refpuere, fed à fortiori cibo & potu pro fola caftigatione corporis abftinere. Nuptias quoque diuinitus inftitutas & benedicas. Et melius quidem effe,fi quifquàm fine coniugio fit, vt liberius atq; plenius cogitet, que funt Dei,quomodo placeat Deo. Tamen illud qui cótinen- , c;,;,.7; tiam non vouerüt,nullum effe peccatá,fi vel mulier nubat, vel vir vxorc : ducat.Nec folas primas nuptias à Deo inftitutas,fed etiá fecüdas & tertias pro corum qui fe cótinere nó poffuntjinfirmitate conceffas.Verü qui (iue coniugati,fiue à coniugio liberi continentii Deo vouerunt, admodü effe dánabiles,fi velilli cóiugale opus voluerint appetere, quofe non acceffu- ros, vcl illi repetere,à quo fe receffuros,illi libera, hi cómuni profefsi funt voluntate. $ Caput 43. Irmifsimé tene, & nullatenus dübites are Dci effe Catholicam Eccle fiam,& inter eam víqy in finé feculi fruméto mixtas paleas contineri: hoceft;bonos ac malos fub facramenterü cómunione mifceri,& in omni profefsione fiue monachorá, clericorü , fiue laicorá effe bonos, effe fimul malos.Nec pro malis bonos deferendos,fed pro bonis malos,inquantum fides exigit & charitatis ratio, tollerandos. Id eft, fi vcl in Ecclefia nullius perfidiz femen afpergunt,vel fratres ad aliquod malum mortifera imita- tione non ducüt.Nec pofle aliqué intra Ecclefiam Catholica re&é creden tem,benéq; viuenté alieno vnquam maculari peccato, fi cuiufquam pec- catis nec confenfioné prebeat;nec fauorem.V tilitérq; malos à bonis intra Ecclefiam tolerari,fi hoc cü eis bené viuendo,& bené manédo agatur : Vt & videntes & audientes qua? bona funt,mala fua refpuát,& iudicandos fe à Deo pro fuis malis operibus fcientes refipifcant. Atq; ita preuenti dono gratia de fuis iniquitatibus cófundantur,& ad boná vitam per Dei mife-. ricordiá conuertantur. Bonos veró à malis intra Ecclefiá duntaxat Catho licam conftitutos,non debere nifi operü difsimilitudine feparari : vt cum quibus diuina cómunicant Sacramenta,non habeant mala opera,quibus illi funt criminofi, cómunia. In fine veró feculi bonosà malis etiam cor- pore feparandos,quando veniet Chriftus habens ventilabrü in manu fua, & permundabit areá fu&,& congregabit triticü fuum in horreum : paleas 244r). 5; aüt cóburet igni inextinguibili, quando periudici iuftü fegregabit iuftos ab iniuftisbonosà malis,re&osà peruerfis:bonos cóftituet à dextris, ma- los à (iniftrissEteius ore iufti cterníq; iudicij fempiterna atq; incómutabili prolata fententia, iniqui o€s ibüt in combuftioné zterná : iufli aüt in vitá &icernam: iniqui femperarfuri cá diabolo,iufti auté regnaturi cü Chrifto,
D
«| Capitula Yere fidei firmi fsimé tenenda. Caput. 44. Hac interim.xl. Capitula ad regulam verz fidei firmifsimé "m D iter
Epiflola.4.
Roman.6.
Matth.28.
PRIMA PARS fideliter crede,fortiter tene, veraciter patientérq; defende. Et fi quem có- ^t traria his dogmatizare cognoueris,tanquàm peítem fuge & tanquàm he- reticü abijce.Ita enim ifta quz pofuimus fidei Catholica congruunt, vt fi quis non folü omnibus, fed etiam fingulis voluerit contraire, in eo quod fingulis horum contumaciter repugnat,& his contraria docere non dubi- tat , hz:reticus & fidei Chriftiang inimicus , atque ex omnibus catholicis anathematizandus appareat. i
g Leo vniuerfis Epifcopis per Siciliam;de Baptifmo . ... Caput. 45. Proprié in morte Crucifixi& in refurrectione ex mortuis potentia bà- ptifmatis nouam creaturam condit ex vetere:vtin renafcentibus & mors Chrifti operetur & vita,dicéte Apoftolo : An ignoratis quia quicunq; ba- ptizati fumus in Chrifto Iefujin morte ipfius baptizati fumus? Cófepulti p enim fumus cum illo,per baptifmü in morte,vt quomodo furrexit Chri- ' ftusà mortuis per gloriá Patris,ita & nos in nouitate vitz ambulemus.Si enim cóplantati fa&i fumus fimilitudini mortis cius,fimul & refurre&io- nis erimus.Et cztera que latius magifter Gentiü ad cómendandum Sacra: mentá baptifmatis difputauit, vt appareret ex huius doctrinz fpiritu rege- nerandis filijs hominü, & in Dei filiosadoptandis,illü diem, & illud ter- puscle&ü,in quo per fimilitudiné formámq; myfterij ea quz geruntur in membris iisqua in ipfo funt capite gefta,congruerét,dum in baptifmatis rcgula,& mors interuenitinterfe&ione peccati, & fepulturá triduaná imi- tatur trina dimerfio,& ab aquis eleuatio refurgétis inftar eft de fepulchro. - Ip(a igitur operis qualitas docet celebrande generaliter gratie dié legitimü eum effe,in quo orta eft & virtus muneris,& fpecies actionis, Ad cuius rei conformationé plurimü valet,quod ipfe DominuslIefus Chriftus poftea- quàm refurrexit à mortuis, difcipulis fuis,in quibus omnes Ecclefiarü pre- fules docebantur,& formá & poteítaté tradidit baptizandi, dicens : Eütes docete omnes gentes, baptizantes eos in nomine Patris & Filij & Spiritus fanái. Dequo vtiq; cos etiá antepafsioné potuiffet inflruere, nifi proprià voluiffet intelligi regenerationis gratiá ex fua refurrectione cepiffe.Addi- tur fané huicobferuátiz etiá pentecoften ex aduétu fanái Spiritus facrata folénitas, quz de Pafchalis fefti pendet articulo. Et cim ad alios dies alia fefta pertineant; hzc femper ad cü diem,qui in refurre&ione Domini eft, infignis occurrit,porrigens quodamrmodo auxiliantis gratie manü,& cos quosà die Pafchz,aut molettia infirmitatis aut longinquitas itineris, aut nauigationis difficultas interclufit, inuitans vt quibuflibet necefsitatibus impediti,defiderij fui effe&um dono fanáiSpiritus confequantur. q| [dem de eodem. eadem epift. uij. Caput 46. Hocautem nosnon ex noftra perfuafione defendere , fcd ex Apofto- lica authoritate feruarc,fatis idoneo probamus exéplo, fequentes beatum Apoftolum Petrá, qui in ipfo die, quo omné credentium numerum pro- miffus fandi Spiritus repleuit aduentus, triü milium populü fuapradica- tione conuerfum lauacro baptifmatis confecrauit.Q uod fancta fcriptura, quz Apoftolorum a&us continet,fidcli hiftoria docet dicens : His auditis «ompun&i funt corde; & dixeruntad Petrü & reliquos Bpoholes Quid aciemus
-— INS. m 2 nw v » vt trhie « Ed p » » D " ;
DE BAPTISMO: 20 'A faciemus virifratres? Petrus auté ad illos, Poenitentiam, inquit, agite, & .. baptizetur vnufquiíq; veftrum,in nomine Domini noftri Icfu Chriftiin . . remifsionem peccatorum veítrorum, & accipietis donum fanai Spiritus: 9 Idem non efe celebrandum Baptifmum in. Epiphania. Leo vniuerfis Epifcopis per Siciliam.epife.iiij. (p. 47-
Siquisauté Epiphaniz fcítiuitaté,que in fuo ordine debito honore ve- Ga.de cif: neranda eft,ob hoc eso. ueram habere baptifmatis, quia hoc qui- 4/f- 4- c. dam putát,quodiin eadé die dominus ad Baptifmá fanáilIoannis acceffc- 15 4"** rit, fciat illius baptifmíaliá gratiam, aliá fuifle rationé,nec ad eandem per- tinuiffe virtutem, qua per Spiritum fanum renafcuntur, de quibus dici-
. tur. Quinonexfanguinibus,neque ex voluntate carnis,neq; ex volun- p tte viri, fed ex Deonati funt. Dominus enim nullius indigens remifsio- * mepeccati, necquzrens remedium renafcendi, fic voluit baptizari quo-
modo & voluit circuncidi,hoftiámque pro fe emundationis offerri . Vt qui fa&usfuerat ex muliere,ficut Apoftolus ait, fieret & fub lege quá non venerat foluere , fed implere, & implendo finire, ficut beatus Apoftolus pradicat dicens. Finis autem legis Chriftus, ad iuftitiam omni credenti.
Baptifmiauté fui in fe condidit facramentü,quia in omnibus primatü te-
Ioannis t.
«| [dem Leo primus Leoni Epifcopo (Rauennati. De bis qui vtrum baptizati funt nefcitur. Caput 48. ^; »Cümitaque baptifmifui nihil recordctur qui regenerationis eft cupi - dus,necalter atteflari dc co pofsit qui fciat confecratum , nihil eft in quo eccatum 5: obrepere, cüm in hac parte confcientiz fuz nec ille reus tquiconfecratur,nec ille qui confecrat : fcimus quidem inexpiabile cífe facinus,quoties iuxta hereticorum dogma;contra fan&orum patrum in- ftituta , cogituraliquis lauacrum quod regenerandis femel tributum cft, bis fubire,Apoftolica reclamante fententia, qui nobis vnam przdicat in iiia trinitate Deitaté: vná in fide confefsioné,vná in baptifmate Sacramentá. phef-4: Scdin hocnihil (imileformidatur;quoniá nó potelt in iterationis crimen venire,quod fa&um effe omnino nefcitur. Atq; ideo quotics perfona talis inciderit,folicita primü examinatione difcutite,& longo tépore;nifi forté fupremus finis immincat,indagate,vtrü nemo penitus fitqui teftimonio fuo iuuare pofsit ignoranti neícientis.Et cim conftiterit hüc qui baptif- matis indiget Sacraméto, fola inaniter fufpitione prohiberi accedatintre- pidus ad confequeridá gratiam, cuius in fe nullá ícit eife veftigium. Nec vereamur huic ianuam falutis aperire, quam nüquam docetur ingreffus. (0 op Gregorius in Moralibus libroquarto, capite fecundo. | Quod apud veteres idem fides virtus facrifici ynyflerium circunciz : (C fionis quod aptid nos baptifma valebat. |... Caput. 49. d -: Quodapudnos valet aqua baptifmatis, hoc egit apud veteres , vel pro viam paruulis fola fidesyvel pro maioribus virtus facrificij , vel pro his , qui ex 4^ 7^ Abrahz ftirpe prodierant,myfterium circuncifionis. —— 5 EA. D ij 2eetodem /
Epistola.sg Cc
v.
Uto
(nd RM AED c
PRIMA PARS
Aueuft. de $ De eodem. .— Auzuflinus ad Valerium contra Iulianum. muptjs e Caput. .$0. cowcwpif? .. Ex quo inftituta cft circuncifioin populo Dci, quod erat tunc figna- tiia ^j, culum iuftitiz fidei , ad fignificationem purgationis, valebat, & paruulis cj di. A originalis veterífque peccatificut & baptifmus exillo valere coepit,ad in- c.exquo, Douationem hominis,ex quo inflitutus eft . à
| q Bracaracenfe concilium.]. cap.xxiij. .—. Caput $t.
Placuit vt nullus eum baptizandi ordinem pratermittat, quem & an- tea tenuit Metropolitana Bracaracenfis Ecclefia, & pro amputanda ali- quorum dubietate profuturus Epifcopus, fcriptum fibi & dire&um àfe- de beatifsimi Petri Apoftoli fufcepit.
y Decadem re, Viclor Papa T beophilo Epifcopo, capite j. Quod ventiles ad fidem vcnientes à quocunque quacunque bora in quo cunque flumine baptizandi funt. Caput 52.
Si neceffe fucrit, aut mortis periculum ingruerit; gentiles ad fidem ve- nientes,quocunque loco vel momento,vbicunque cuenerit, fiue in flu- mine, fiuc in mari,fiuein fontibus, tantum Chriítianz confefsionis cré- dulitate clarificata baptizentur . Ipfum quoque quodin baptifmo polli- citi funt, fummopere eft attendendum, ne infideles, fed fideles inuenian- tur. Ipfi vcró qui infidelitatis nota afperguntur, infames efficiuntur, atq; inter fideles minimé reputantur.
y Auguftinus de lxx. Harcfibus. Caput |. 53. iScefti- tLe&iani hzretici negant effe vifibilem paradifum , & baptifnium in ani ^ aquanonaccipiunt. bi 5 m y Haymo fuper primam epiftolam ad Romanos. Qpst: 54.
Fortafsis quzret aliquis quare in aqua folummodo, & nonaliquando in vino baptifmus confecretur. Cui refpondit beatus Ambrofius: Idcir- «o vniformiter hoc fieri in aquà, vt intelligatur quód ficut aqua fordes corporis, aut vcftimenti abluit, ita illud Baptifma anima maculas for- défque vitiorum emundando abftergit. teg Gregorius Fortunato Epifcopo Neapolis. Caput. 55.
Greq2 — Pridem pracepimus,vt de Monafterio fani Andrez., quod cft fuper c pridem, Mafcalas,baptifterium propter Monachorá infolentias debuiffet auferri,
ge "^ atquein codem loco, quo fontes funt, altare fundari. Cuius rei perfe&tio
vo^" ha&enus eft protracta . Admonemus itaque fraternitatem tuam , vt nul-
amiam moram polt fufceptas pra-fentes literasmoftras inferas : fed re-
pletoloco ipforum fontium, altare ad facra celebranda myftica , illic fine
aliqua dilatione fundetur. | ds - y Gelafius Sabino Epifcopo. - "Caput 56.
Nec enim numerus baptizandis iufte creditur imponendus , cum quanti fortc petierint, vel ad regenerationem feflinauerint , non fint pro alterius voluntate pellendi. Et idco fuperfluam conftitutionem modis omnibus refutantes, volumus vt vnufquifque aut in vicina fibi Ecclefia, aut in cleca, pro fuz mentis baptizetur arbitrio . iem
tribuit .
Ex litis
EN n Y ^" M he [ 2 v P " ^" - - J ^ U.. E Nr MP. SUE j. 204 ] T zz we ?
DE BAP TISMO. 21 «| Ex libro Pontificali. 5 Caput. 57. -:«: Marcellus. xxv. titulos in vrbe Roma conftituit , quafi dicecefes pro- pter Baptiífmum,& poenitentiam multorum. - «| Siricius Papa Himerio T ároconenft Epicopo,capj. .— Caput. 58.
- Non ratione authoritatis alicuius, fed fola temeritate prefumitur, vt Deconfe. pafsim & liberé natalitio Chrifti,feu apparitionejnec non Apoftolorum dift, 4.c.nà Íeu Martyrum feítiuitatibus innumerz, (vt afferis) plebes baptifmi my- cap fterium coníequátur: cüm hoc fibi priuilegium apud nos, & apud omnes Ecclefias,dominicum Pafcha fpecialiter cum fan&o Pentecollen defen- dat : Item Infantibus qui necdum loqui poffunt per statem, vel his qui funt in qualibet neceísitate , fi opus fuerit facri baptifmatis vnda , omni
p volumus celeritate fuccurri.
. € Leo Papa Epifcopis per Siciliam, Epift iij .cap-yj. Caput 59.
Euidenteragnoícitis in baptizandis eleàis , quifecundum Apoftoli- de cor. dif. cam regulam & exorcifmis fcrutandi, & Iciuniis fan&ificandi,& frequé- scd tibus przdicationibus imbuendi,duo tantum tempora, id cíl, Pafcha & fos piii Pentecoften effe feruanda. sg Gerundenfé concilium, cap. iii]. aput 6o.
De Catechumenis baptizandis id decretum eft, vt in Pafchz folenni- tatevel Pentecoftes ad baptizandum veniant. Cateris folennitatibus in- firmi tantummodo debeant baptizari.
1 q Gregorius Fantino defenfori. Caput. 6x.
C . Siludaisbaptizandis longum vel trifte videtur folennitatem fufti- nere pafchalem : & eos nuncad baptifma feftinare cognofcis , ne, quod abfit,longa dilatio retro pofsit eorum animos reuocare,cum fratre noftro Epifcopo loci illius loquerevt poenitentia ac abftinentia xl. diebus indi- &a,aut die dominico, aut fi celeberrima feftiuitas fortafsis occurrerit , cos omnipotentis Dei mifericordia protegente baptizet .
de cof. dist. 4C. decate chuminis.
Baptizari, vel enixam ipfam mulierem, vel hoc quod genuerit, fi mor- ST tis en vrgetur, vel ipfam hora eadem deis hocquod gigni- ME. tur cadem hora qua natum eft,nullo modo prohibetur. ales €| Gregorius clero € plebi T arenfi . Caput | 63. 1 Venera D 1Generalis baptifmi Sacramentum, nifi in feftiuitate Pafchali & Pen- bilis.
4C. Yene- rabilis.
o nh Aron a3gif.ibeio lo i - egGelafius Epifcopis per Lucaniam Brucios €? Siciliz,capix. — Cap. 64. . Laicis Chriítianis baptizare plerunque conceditur. 2 m Sé tecds . Contilio Carthaginienfi-tüjcap.C. 0 Caput 6$. 5 cenare. Muli izarenonprafumag. 50s
so s Jfidorus de officys , liba-capexxie: Caput 66.
"lllud quod necpriuatis,nec clericis baptizare liceat nii tantum facer- dotibusin Euangelio legimus. Apoftolis tantum permiflum. 35b N D iij Item, -
bus,quibus mortis vrgente periculo, talibus oportet ne in eternum per-
M Csupris c delest euin Caput 62. i Ead:
tecoftes tradere non przfumatEpifcopus,exceptis egritüdine laboranti- de co»-d/f.
"Gora.
€. quicquid Qe
10.0-1.C.pla. cuit omnib?
Epifcopi. —
PRIMA PARS Caput — 67. UE Item. Conftat baptifma folis facerdotibus traditum ,eiüfque mini- fterium necipfis diaconibus explere eft licitumabfq; Epifcopo vel praf- bytero, ni(i his procul abfentibus vltima languoris cogat necefsitudo, quod & laicis fidelibus plerumque permittitur .- | q Rabanus de Infhtutione clericorum, lib.i.capyij. (p. 68. Apoftoli feptem diacones propter Sacramentum eiufdem numeri or- dinauerunt ad minifterium,& ad officium altaris , qui leguntur etiam &c predicaffe & baptizaffe non paucos. JUL € Quod /Acolytus non baptizet. Caput 69.5 Exlibro Pontificali. Bonifacius tertius conftituit,vt Lateranus Aco- lytus non baptizet,fed diaconus & fubdiaconus fequentes. B g "nbrofius S 1. EpifTola ad (orintbios.cap4. Caput.7O0. | Maius eft euangelizare quàm baptizarejideo Apoftolusnon fe miffum baptizarc dicit , fed cuangelizarequia in Epifcopo omnium ordinatio- num dignitas eft. Caput eft enim caeterorum membrorum. Per quod & illos humiliat, quibus Corinthij multum dabant, propterea quod ab illisfuerant baptizati, vt ex eo fcirentrnon magná effe baptizare;quia non omnis qui baptizat, idoneus eft & euangelizare, Verba enim folénia funt, quz dicuntur in baptifmate.Denique Petrus Apoftolus credentem Cor- nclium cum fuisiufsit baptizari, nec dignatus eft miniftris aftantibus hoc opusfacere. Si enim defuiffent,ipfe hoc ageret necefsitate compulfus. q Leo Nonus in Synodo babita Remis ,cap.iiyj. Caput 71. Ne quis pro fepultura vel baptiínio, feu pro Euchariftia aut infirmo- * rum vilitatione quicquam exigat. [e í s Gelafius Epifcopis per Campaniam «7 Brutios conflitutis. — (ap. 72. | Baptizandis confignandífque fidelibus precia nulla prfigant aliqui: | ncc illationibus quibuflibet impofitis , exagitare cupiant renafcentes. | € Toletanum concilium, xj. cáp. vij. Caput 73. Quicunquein ecclefiaftico ordine conftituitur, aut pro baptizandis, confignandifque fidelibus;aut pro collatione Chrifrmatisjaut otio- nibus graduum pretia qualibet vel premia ni(i voluntarie oblata , pro huiufmodi one fufcepe idem fi fciente loci Epifcopo talc quicquam fübditis perpetratur, idem Epifcopus duobus menfibus cx- .y communicationi fübiaceat,pro eo quod & fcita niala contexit , & corre- &ionem neceffariam non adhibuit . Sin autemieorum quifpiam eodem nefciente quodcunque pro fupradi&is capitulisaccipiendum fibi effe cre- diderit,fi presbyter, trium menfium excommunicatione ple&atur.Si di- aconus,quatuor. Subdiaconus veró vel clericus his cupiditatibus feruiés, & competenti poena, & debita excommunicatione ple&endus cft. y Bracaracenfe concilium.ij:cap.yi; 7^ (aput 74. Siquiinfantes fuosad baptifmum offerunt, fufcipiantur à clericis. 9 Bracaracenfé vóncilium. ij. capj.- ^ —— Capub 7$. ———— Per fingulas Ecclefias Epifcopi, & per dioecefes ambulantes, primum 1 : difcu-
: DEBAP TISMO. 2» A. diícutiant clericos,quomodo ordinem baptifmi vel miffarum teneant, & qualiter quecunque officia in Ecclefia peragunt, &fi re&um quid inuc- nerint,Deo gratiasagant.Si autem minime , docere debét ignaros, & hoc modis omnibus przcipere,ficut antiqui Canones iubent, vt ante xx.dies q. confecr.
' baptifmi ad purgationem exorcifmi catechumini currant , in quibus xx. 4i/l.4.c.«-
diebus omnino fymbolum,quodeft, Credo in Deum patrem omnipo- '* 20-d«e.
tentem,fpecialiter doceatur.
q Auguftinus de penitentia. (put 76.
Omnis qui iam fuz voluntatis arbiter conflitutus eft , cüm accedit Lib2.c«.2 ad Sacramentum fidelium,nifi eum poeniteat vitz veteris, nous non po- C"^deci- teft inchoare. Ab hac poenitentia cüm baptifantur foli paruuli immunes / is
B funt:nondum enim vti poffunt libero arbitrio. | up 9 Auguftinus adi Seleutianam. Caput. 77. t Soleffiz " Agunt homines ante baptifmum poenitentiam de prioribus peccatis, 4j.
itatamen vt ctiam baptizétur ficut fcriptum eftin a&ibus Apoftolorum Epi. 108.
loquente Petro ad Iudzos,ac dicente: Agite poenitentiam & baptizetur deco. dif.
vnufquifque veftrum in nomine Dominilefu Chrifti, - fece ( * . * : 33. 2 *. CLOY. 2. f Robanus de inffitutione clericorum.libá.cap.xxvj. ^^ Caput 78.
Primum interrogetur paganus;fi abrenunciet diabolo & omnibus da- pe confe. mnofis cius operibus,atquefallacijs cun&is,vt primum refpuat errotem, di/l.4.c. fic appropinquet ad veritatem , pofsitue iuxta Apoftolum deponere m veterem hominem fecundüm veterem conuerfationem , qui corrum- Ephe. e
C pitur fecundüm defideria erroris , abnegans impietatem , & fecularia
defyderia . LI p e
q Ambrofius de Sacramentis tralatu primo Caput 79.
Quando te interrogauit leuitayabrenuntias diabolo & omnibus ope- Lib.ica.2- ribus eius, quid refpondifti? Abrenuntio. Abrenuntias feculo,& omnibus voluptatibuseius: quid refpondiftitAbrenuntio. Memorcíto fermonis, &nunquamtibiexcidattumferiescautionis. ^ — ^. -
q Gregorius i. Homilia xxiitj.de eodem. ^^ ^ giibesn
In die bapti(matis omnibus nos actibus antiqui hoftis, atque omni- buspompis abrenuntiare promifimus.Itaq; vnufquifq; veftrum ad con- fiderationem fuam mentis oculos reducat:confideret fi feruet poft bapti- 4D fmum, quod ante baptifmum fpopondit. sotstuiot rivi
f Robanus de inflitutione clericorum. ^ Caput 8t. ii
Poftabrenuntiationem Apoltolicz fidei oftenditur ei fymbolum , & exquiritur ab eo, fi credat in Deum Patrem omnipotentem, & in Iefum Chriftum filium eius vnicum Dominum noftrum, & Spiritum fan&um vnum Deum in trinitate & vnitate,(i confiteatur vnam effe fanc&am Ec- clefiam Catholicam,& fi credat remifsionempeccatorüm & vitàm eter- nam.Hacergo omniafi fe veré profitetur credere , iam incipit per idem induere nouum hominem , qui fecundüm Deum creatus eft, in iuflitia -
colos
& fanáitate veritatis, quo tamen plene imbuitur, quando per bapti- — : ímilauacrum regeneratur Qai "e 118302 o5 p-239- xA. TIS | - D iij Cipit
2
SERO; 7
PRIMA PARS : q[ cap.xxv.lib.1. ü Caput. 82. 5 À canebap.— Ante baptifmum catechifandi debet in hominem preuenire officium, tifmum de vt fideiprimum catechuminus accipiat rudimentum. coi "difl.. | J « Caput 83... lomi$. — Ttem,Priusipfe Iefus czcinatioculos luto, exfputo fa&o fuperliuit; - & fic ad aquas Syloé mifit, quiaprius debet baptizandus fide incarnatio- nis Chrifti inftrui, & fic ad baptifmum iam credulus admitti, vt fciat cu- iusgratiz ineo eft particeps,& cuiiam debitorfiat deinceps. — : qJ cap. xxvj. Caput / 84. i
Baptizandis traditur falutare fymbolum,quafi commonitorium fidei,
& fan&z confefsionis indicium, quo inftru&iagnofcant quales iam ad . gratiam Chrifti exhibere fe debeant. B 9 Beda fuper Efdram. lib.ij. (put. 85.
Pulchré in Ecclefia hic falubris mos do&rina patrum inoleuit, vt his qui catechifantur,quatuor Euangeliorum facramentum explanetur , ac recitentur exordia, Caput — 86.
Item nouz vitz auditoribusfymbolum fidei tradimus , quod per xij. Apoftolos ordinatum eft,& totidem fententijs comprehenfum.
y Nicolaus Papa Ioanni Archiepifcopo Rauenne. — Caput. 87. Decf.df. — Cateehifmi baptizandorum à facerdotibus vniufcuiufque Ecclefia dimi. *" poffuntfieri , ficut in fan&a hac Romana (cui deo au&ore minifterium OI". famulatus noftri exhibemus)Ecclefia, folenniter fieri comprobatur.
- y Ifodorus de officis lib. ij-cap.xi. (ap. 88.
Compcetentibus Salutare fymbolum traditur quaíi commonitorium fidei & fan&c confefsionis vun aera inftru&i agnofcant, qualesiam ad gratiam Chrifti exhibere fe debeant.
us de infHitutione clericorum-liba.cap.xxvij. — (aput 90. dau. qua baptizand: sperconfeísionem verz fidei in alterius com
i médaueri dominiu m,& per abrenuntiationé à prioris poffefforis fe alic- naucrit feruitio,exufflaturab eo fua poteftas,vt per pium facerdotis mi- D nifterium Spiritui fan&o cedat fugiens fpiritus malignus.
v Beda $ Regum-lib.iiij. Caput. 91. ;; Reáiordiaiseft , vt doctores veritatis priusab auditorum przcordijs omnem fpiritum immáüdum exfufflando,& catechizando abigant: & fic eos qui fucrát caftra demonum,fed fa&iiam poffefsio fpiritualis líraél, focictati fortis fan&orum myfterijs falutaribusimbuendo aggregent. $ AugufHinus contra Iulianum. lib.i. Caput 92. "ue deec / Exfufflantur paruuli in exorcifmo,priufquam baptizentur. elfafdor. p Libiij. — Caput | 93. i die Ab cis qui renafcunturin Chrifto , princeps mundi mittitur Bh v : x quo
1
*
^" *»
DEBABTIMO. 23 " quod myfteria fignificant » quando paruuli dons exorcizantur, & exfufllantur. - € Auguftinus de fymbolo lihs. Cap j. j Caput 94.
'... Sicut noftis , Paruuli& cxufflantur& exorcizantur, vtpellaturab eis diaboli poteftas i inimica, que decepit hominem, vt pofsideseblioabines. " confee Non ergo creatura Dei in infantibus exorcizaturaut exufHlatur , fed OR 4 SÉ ls. ms fub quo funt qui fub peccato nafcuntur. er
« abate de iuiinutians clericorum. lib.i. sin xxvij. Cap 95. Poftea (ignatur baptizandus fignaculo fan&z crucis , tam in fronte, Decorfé quàm in corde, vt ipfe apoftata diabolus in vafe fuo priftino fue interem- di£7.4.c. j ptionis cognofcens fignum ,iam fibi deinceps fciatilludcffe alienum. — ? ye. e "IHugufPnus de fymbolo.lib.ij.cap.i. Caput... 96.
Nondum adhuc períacrü baptifma renati eftis,(cd per crucis fignum in vtero fanc matris Ecclefiz iam conceptieftis, ...
f Rabanus eodem libro, eodemque capitulo. Caput 97.
Bos jam dicuntur fuper eum orationes, vt fiat Catechumenus.
q Auguft.dc (ymbolo. lib.iiij.cap.i. Caput . 98.
OmniaSacramenta qué acta funt & aguntur in. vobis per minifteri - umferaorum Dei exorciím isjorátionibus; canticis fpiritualibus, infuf- flationibus,cilicio,inclinatione ceruicum, humilitate pedum , pauor ipfe omni fecuritate appetendus. Hzc omnia, vt dixi,efcz funt quz nos refi- ciunt in vtero, vt renatos cx baptifmo hilares vos mater exhibeat Chrifto.
: €| Rabanus codem libro c7 codem capitulo. Caput. 99.
Tunc datur baptizando fal benedi&um in os, vt perfal typicum fapi- entiz fale conditus,fetore careat iniquitatis, & necà vermibus peccato- rum vltra putrefiat; fcd mais. illzfus vferuetur ad maiorem gratiam per-
eipiendaro; | ig Beda fuper Resa dH. 055; Caput. 100. y .3 :Sabocelellis fapienlit quo initiantur Citechumeniin iseperum ea noftrorum facrificijsofferriiubemur. | 000 difl.3.c.Sal €| /fydorus de Officys.lib. iicap. xix. nm ICI. 305 eeleffis.
»:Salesin miniflerio Catechumenis dandosà patribus idco eft inftitu- D tum, vteorum guftu condimentum fapientiz percipiant, neque defipiit àfaporc Chrifti;nec fint fatui, veretro refpiciantficut vxorLoth.--.- | Gers. €| Rabanus eodem titulo & eodem capitulo. "Caput. 302. : Dehincicerum exorcizatur diabolus, vtfuam nequitiam cens De confe: & iuftum fuper fe Dei iudicium timens recedat ab homine;nec iam con-. $8 p 6 de tendat eum arte fua fubuertereyne baptifmum confequatur ; fed magis Pc -
honorem Deo creatori fuo exhibens reddat opus Deo factori Íugi2202. Gies; hom.
q Gregorius. in bomcliaxxiiij..—— . Gaput.303- 29] uper
Sacerdotes càm pet exorcifmi: gritiam manum credentibus. ámpo- — nunt, & habitare malignos fpi price eoram mente MU ue ali-' E cuan Lortqiqeiinadis NUT colitasllga V. m mis Rabanus. -
t E
PRIMA PARS
De confe. Rabanus eodem lib. eodem capitulo. (put 104.
difl,4.c. Poftcatágunturci nares,& aures cum faliua,& dicitur ei verbum euá-
poles. — gelicum, quodIefus quando furdum & mutum fanauit , tangens cum
Marc7. iputolinguam eius,& mittens digitosin auriculas eius, dixit:Etfeta quod (* eft,adapcrire.Hoc enim Sacramentum hic agitur, vt perfaliuá typicam, & facerdotis ta&um fapientia, & virtus diuina falutem eiufdem catechu mini operctur: vt aperiantur einares ad accipiendum odorem notitiz
E, Dei, vtaperianturilliaures,ad audiendum mandata Dei, fenfuq; intimo cordis reponendum. d po qj Beda in libro primo bomilia xix. Caput 1o5.
Mosincreuit Eccle(iz, vt facerdotes illius his quos percipiédis bapti- Ímifacramentis przparant,prius inter caetera. confecrationis exordia , de faliua oris fut nares tangant,& aures, dicentes, Effeta.Per faliuam quidem oris fuiguftum , quo initiandi funt , fupernz fapientiz defignantes . Per ta&um veró narium , vtabie&is delectationibus noxijs, folum Chrifti femper Ample&antur odorem. Liba.ca.1. e og Ambrofius de Sacramentis tra&latu primo. Caput 106. Quid egimus in fabbatho $ Nempe apertionem, quia myfteria cele- brata funt apertionis, quando tibi aures facerdos tetigit, & nares: Quod Mari; lignificauitin Euangelio Dominus nofter Iefus Chriftus : cüm ei oblatus " — elletfurdus & mutus,tetigitQue aures & os eius. Aures, quia furdus erat. Os;quia mutuserat , & ait Effeta hebraicum verbü, quodlatiné dicitur, adaperire.Ideo igitur tibi facerdos tetigit aures , vt aperirentur aures tug ad fermonem , & ad eloquium facerdotis. Item. Propter gloriam mu- neris & operis non os tangit Epifcopus, fed nares,vt bonum odorem ac- cipias pietatis eterna. g INiceno concilio.cap.xiiij. (put. 107. De Catcchuminis lapíis fan&o & magno concilio placuit, vt tribus annis fint interaudientes: poft hecautem cum catechuminis orent. —— is |€[ Pro catecbuminis. Rabanus lib.eodem t7 eodem capitulo. Caput 108. E Deconfe. "Deindeà facerdote munitur, vt facrum baptifmum cum fide accepta E di.4-. . cuftodiatur, Vngiturillius tunc pe&us de oleo fan&ificato, cum inuoca- É deindc. NE Gc E Re: PaL: EV : tione fana trinitatis , vt nulla reliquiz latentis inimici in eo rcfideant, fed in fide fan&z trinitatis mens eius confortetur.Vngitur & inter fcapu- las de eodem oleo,vt vndique muniatur , & ad bona opera facienda per Deigratiam coloretur. $e - 4 «| Ambrofius de acramentis tra&latu primo. Caput. 109. Lib.wcs. .— Veniltiad fontem,ingreffus cs,confydera quos videris , quid locutus 2-deconfe. fis J repete diligenter. Occurrittibi Leuita : occurrit tibi presbyter :vn- ia "m &us esquafi athleta Chrifti, vt ad baptifmum cathecuminusaccedas. e evi q| Rabanus eodein lib.cap.xxvij. Caput. XO. 2 Confecratur fons,& ad ipfum baptifnium catechuminus accedit. p vgl : «| Ambrofius deSacramentis.tracl.ii.cap.v. Caput xi. 1 yeu. . —Venitfacerdos adfontem, dicit precem,inuocat patris | pun »pra- EET entiam
B
DE:-BBAPTISMO: 24
- A féntiam filij & fpiritus fani: vtitur verbis coleftibus, quz Chrifti funt,
quod baptizetur in nomine Patris & Filij & Spiritus fancti. 9 Capitularium.libvi-capdxxvi]. .— (aput wa...
In fabbatho fan&o Pafchz vel pentecoftes, ti quis velit aquam confe- «ratam ad afperíionem in domo fua recipere , ante Chrifmatis infufio- nem accipiat. jun i ; 9 Auguftinus de fymbolo lib... Caput. X13. SIGNE Hac noáe circanos adum eft, quod cateris no&ibus a&um non eft,
vt ex locis fecretis finguli produceremini in confpe&u totius Ecclefiz.-
Ibique ceruice humiliata,que malé fuerat anté exaltata,in humilitate pc-
dum Cilicio fubftrato in vobis celebraretur examen , atque ex vobis ex-
B tirpareturdiabolus fuperbus, dum fuper nos inuocatus eít , humiliter al-
tifsimus Chriftus. i
«| Stepbanus y.Stiliano Archiepifcopo. (Qupit.: m4. Nunquid non omnia Charifmata facerdotalis minitterij, crucis figu- , raperficiuntur? Nunquid ne baptifmatis vnda nifi cruce fan&ificata pec- cata relaxat * Et vt caetera praetereamus,fine crucis fignaculo quis facerdo tij gradus afcendit? adc g AHugufHinus devnico baptifmo.lib.vi. (aput. us.
Sinon fan&ificaturaqua , cum aliqua erroris verba per imperitiam prz- id cenfc;
catoreffundit,multi non folum mali,fedetiam boni fratres in ipfa eccle- 7, ^ Ny
fianon fan&ificant aquam, Multorum enim przces emendantur quoti- /ichfica- C:die, fi doGoribus fuerint recitatz, & multa in eis reperiuntur contra Ca- tw "tholicam fidem . Nunquid fi manifeftetur aliquos baptizatos , cüm
ille preces di&z fuper aquam fuiffent , iubebuntur denuo baptizari?
Quidita? Quiaplerumq; przcis vitium fuperat przcátis affe&us, & quia
certailla verba euangelica, fine quibus non poteft bapti(mus confecrari,
tantum valent, vt per illa fic euacuentur,quzcunque in przce vitiofa có-
tra regulam fidei dicuntur,quemadmodum dx monium nomine Chrifti
excluditur. Nam vtiq; hzreticus fi afferat precem vitiofam,nec bonum
habet charitatis affe&um, quo pofsit illa imperitia fuperari , & ideo fimi-
lis eft ei quicunquein ipfa catholica inuidus & maleuolus quales illic ar-
guit Cyprianus.Afferat etiam vt fieri folet,aliquam precem , in qua lo-
D quaturcontra regulam fidei: multi quippe irruunt in przces, non folum ab imperitis loquacibus,fed etiam ab hzreticis compofitas , & per igno- rantiam fimplicitatem non eas valentes difcernere vtuntur eis, arbitran- tesquódbonz fint,nectamen quod in eis peruerfum eft,cuacuat illa que ibire&ta funt,fed ab eis potius euacuatur.
sg Libro ij. "Caput m6. Cap.10.
Non eft aqua prophana & adultera , fuper quam Dei nomen-inuoca- De c. di tur,ctiamfià wes & adulterisinuocetur , quia nec ipfa creatura, nec 47^ jt ipfum nomenadulterum eft. — — ; cip. ^
.s Libro. v. Caput M7. "5 - Quomodo aquam mundat,& fanáificat homicidatquomodo "ae E os : ene
3 35 309I9H ("n
à
4
FSRQSENEEREOR
: PRIMA PARS -
benedicunt tenebra?Si autem Sacramentisadeft & verbis fuis;per quofli- bet adminiftrentur, & Ape oo reda funt, & mali homi- nes,quibus nihil profunt, vbique peruerfi funt...
y AugufHinus contra Iulianum. libi]. — - Caput n8.
Recole quemadmodum: in Ecclefia Chrifti baptifmatis myfteria cele- brentur, & inuenies , quodabrenuncient & paruuli perora geftantium, ficut per ora geftlantium credunt. Iter. , ots
5g Caput H9. Quifquis negat Paruulos credere per ora geftantium,negeteos & ac-
cipere baptifmum,quia in manibus geftantium relu&antur. à
«p Augustinus de libero arbitrio.lib.itj.cap.23. Caput. 120.
Illud perfcrutari homines folent,Sacramétum baptifmi Chrifti quid
s confe. paruulis profit, càm co accepto,plerumque moriantur , priufquam ex co deite- quicquam cognofcere potuerint. Q uain re , fatis pié re&téq; creditur pro- (cura, deffeparuulo eorum fidem,à quibus confecrandus offertur: Et hoc eccle- fiz commendat falubcrrima authoritas,vt ex eo quifque fentiat, quid fi- bi profit fides fua,quando in aliorum quoque beneficio,qui propriá nó- dum habent poteftatem,commoda fit.
q| AuufHinus de penitentie Medicina.cap.2.. Caput Ya1.
Paruulis ad confecrationem remifsionemque originalis peccati pro- deft eorum fidesà quibus offeruntur,vt quafcunque maculas deli&torum peralios ex quibus nati funt, contraxerunt , aliorum etiam interrogatio- ne purgentur.
q ,"luguflinus S lobannem.tracl.80. Caput 122.
Verbum fidei tantum valet in ecclefia Dei , vt per ipfum credentem, offerentem, benedicentem , vngentem , etiam tantillum mundet infan- tem,quamuis nondum valentem corde credere ad iuftitiam, & ore confi- teri ad falutem. i
papae «| I/idorus de officis libro ij. cap.xxii]. Caput 123. i
dil. 3 — Egrotantes fi pro fe refponderenó poffunt , cum voluntatis eorum te-
Egrotátes. ftimoniü fui dixerint, baptizentur.Similiter & depcenitétibus agendum. g.ILuguftHinus de baptifmo.lib.iij. Caput. 124.
ker duet Sipro co horreis eom Epiro alius efpohdesc noniti-
24. decije, dem valet,ex qua regulaillud in Euangelio di&um eft,quod omnes cüm
dif.,.c. legitur,naturaliter mouet, Actatem habet ipfe;pro fe loquatur.
cum pro «| Auguflinus de adulterinis coniugys ad Pollentium libro 1.
parunlis, cap.28.tomo 6.operum. Caput 125.
-. Egononfolum alios catechumenos, verum etiam ipfos, qui viuen- tium coniugijs copulati retinent adulterina confortia , cum faluos cor- pore inhis permanentes non admittamus ad baptiímum , tamé fi defpe- rati,& intra fe poenitentes iacuerint,nec pro fe refpondere potuerint;bap- tizandos effe puto, vt etiam hoc peccatum cum caters lauacro regencra- tionis abluatur. Quis enim nouit, vtrum fortafsis adulterinze carnis ille- Cebra ufque ad baptifmum ftatuerant detineri * Si autemab illa defpera-
tione
A
B
D
.DE BAPTISMO. 25
A. tione recreati potuerint viuere , aut facient quod flatüerant , aut edo- &i obtemperabunt aut de contemptoribus fict , quod fieri ctiam de ba- ptizatis talibus folet. Qua autem baptifmatis , cadem & reconciliati- onis eft caufa , fi forte pocnitentem finiendz vitz: periculum pracoccu- pauerit. Nec enim ipfos ex hac vita fine arra fua pacis exire velle de- bet mater Ecclefia. —— — ug -
"Ambrofius de Sacramentis 'T vaClat, fecundo. LO
cap. feptimo . « Caput | m6.
Interrogatus es. Credis in Deum Patrem omnipotentem? Dixiti,
Credo, & merfifti, hoc cft, fcpultus es. Iterum interrogatus es, Credis
B &in Deumnoftrum Iefum Chriftum , & in crucem cius. Dixifli, Cre- om. e.
do: & merfifti. Ideo & Chrifto es confepultus. Qui enim Chrifto
confepelitur, cum Chrifto refurgit. Tertio, interrogatuses , Credis &
in Spiritum fan&um ? Dixifli , Credo, & tertió merfiíli , vt multiplicem lapfum fuperioris ztatis abfolueret trina confefsio ,
Gregorius iij. Papa Bonifacio . €[Caput 317. pyjftla y. Quofdam baptizatos abfque interrogatione fymboli , ab adultc- ris & indignis Presbyteris faffus es. In his tua dile&io teneat antiquum morem Ecclefia : quia quifquis in nomine Patris, & Filij ; & Spiri- 34,528; ^ tus fandi baptizatus eft, eum rebaptizari minimé liceat. Non enim — C in nomine baptizantis fed in nomine Trinitatis huius gratiz donum percepit. ; qu Canones Apoftolorum Capitulo.$0 «| Caput 128. » c.Si quis de
Si quis presbyter trinam merfionem vnius myfterij non celebret, vic fed femel mergat in baptifmate quod dare iübetur in domini mortem, ad de nis deponatur. Non dixit Dominus, in: morte mea baptizate, fcd euntes docete omnes gentes , baptizantes eos in nominc Patris , & Filij & Spi- ritus fandi . 15? Ter 20 36 c nmusimmob m:
T oletanum Concilium iiij. cap. 5. «| Caput. 129.
p' Propter vitandum fchifmatis fcandalum, vel haretici dogmatis v- perg fum,(implamteneamus baptifmimerfionems ^ ^ ——— :
ens! OHL3S 251 m d : . q
-&d ài Gregorius Leandr o Ep ifcopo..... i u «| Caput. 130. Lib.1.ca.41
's'Be trina merfione baptifmatis nihil refponderi verius poteft , quàm E en
ipfi fenfiftis, quia in vna fide nihil officit fan&z Ecclefiz- confuetudo bed ^
pes - Nos autem quód tertio mergimius ; triduanz fepulturz Sa- 7
cramenta fignamus : vt dum tertio ab aquis infans educitur , refurrc-
&io triduani temporis exprimatur... Quod fi quis forte, ctiam pro
ÓÍumme Trinitatis veneratione zítimet ficri ; neque: hoc aliquid obfi- .
ftit Baptizandum femcl in aquis mergere . Em e
5910 entis
Cap.25.
de cof. dift,
PRIMA PARS
ftentiis vna fubftantia eft , reprehenfibile effe , nullatenus poteft in- A
fantem in Baptifímate, vel ter, vel femel mergere, quando & in tri- bus merfionibus perfonarum Trinitas , & vna poteft diuinitatis fingu- laritas defignari . i Rabanus fuper. Epiflolam ad. Epheftos , Li: bro fecundo. « (aput v. Eodem modo in Patrem & Filium & Spiritum fan&um baptiza- mur, & ter mergimus, vt Trinitatis vnum appareat Sacramentum: ltem. Licet ter baptizemus propter myfterium Trinitatis, tamen vnum baptifma reputatur, : "Intifiodorenfe Concilium, cap. xv. «| Caput. 132.
Non licet abbati , nec monachis de baptifmo fufcipere filios, nec commatres habere.
Capitularium , libro vij. cap. cccexciii]. «| (aput 135.
Monachi fibi compatres commatréfue non faciant , nec ofculentur foeminas.
"Augustinus dominica prima poft Pafcha , qui fic incipit ,bodiernus dies . | 8Cqput 134. Vosante omnia tam viros quàm foeminas , qui filios in baptifmo
4c. Yos. fufcepiftis moneo , vt vos cognofcatis fideiuffores apud Deum exti- ante omnia tiffe , pro illis quos vifi eftis de facro fonte fafipere, deo femper eos
falias effe
admonete , vt caftitatem cuftodiant, iuftitiam diligant, charitatem te- neant, hoc omnibus faciant quod fibi fieri volunt , auguria non fer- uent, & ad arbores , & ad fontes vota non reddant , incantatores , aut caragios , facrilegia , Phyladeria, velut diaboli venena fugiant , nec fur- tum faciant , nec falfum teftimonium dicant . Ante omnia fymbo- lum & orationem dominicam , & vos ipfi tenete , & illis quos excc-
piftis oftendite, — | .. Nicolaus ad. Confulta Burgarorum. i «| (aput 155.
Ita diligere debet homo , eum qui fe fufcepit ex facro fonte , ficut patrem. — Jtem: Eftinter patres & filios fpirituales gratuita & fan- &a communio, quz non eft dicenda confanguinitas , fed potius ha- benda fpiritualis proximitas . Vnde inter eos non arbitramur fieri t poffe quodlibet coniugale connubium , quandoquidem nec inter eos qui natura & eos qui in adoptione filij funt venerande Romana le- ges matrimoniam contrahi permittunt. ^ Jtem: Si inter eos contra- hitur matrimonium quos adpada iungit : quanto potius à carnali o- portet inter fe contubernio ceffare , quosper coelefte Sacramentum ré- generatio fan&i Spiritus iunxit . ^n Long?
B
C
DE BAPTISMO. 26
'A Long? igitur congrueitius filius patris mei: vel frater meus , appellatur is quem gratia diuina : quàm quem humana voluntas; vt filius vel fra-
ter meus effet, clegit. prudentiáfque ab alterna corporis commixtione
Íecernimur. — : Idem Salemonio Epifcopo . gp ET R € Caput 156.
Noffe defideras vtrum mulier quz viri filium ex alia filia genitura de facro fonte leuauerit , poftmodum pofsit eum eodem viro copulari? Quosideó iungi poffe decernimus , quia fecundum facros Canones nifi amborum confenfu nullius religionis obtentu debet coniunx dimittere coniugem. Pertinet autem ad ingens vxoriscxitium,qua habens odio vi- rum vel infirmitatem eius non confiderans: quafi caufa pietatis operatur impietatem. maxime cüm pracipiat Apoftolus, Nolite inquiens fraudare inuicem,ni(i ex confenfu ad tempus vt vacetis orationi , Et iterum : Re- uertimini in idipfum : ne temptet vos Sathanas propter incontinentiam veítram . ergo íi non ex confenfu vtriufque coniugis, hoc effe fa&ü pro- batur non fraudentur inuicem, fed reuertátur in idipfum : przfertim cüm dicat Apoftolus , vxor fui corporispoteftatem non habet, fed vir : fic vir poteftatem non habet fui corporis, fed mulier .
E
Idem Salamoni Conflancienft Epifcopo. 20 « (aput 137.
Scifcitatur à nobis fan&itas veftra , fi aliquis homo duas fpirituales C commatres habere valeat, vnam poftalteram. In quo fraternitas tua me- miniffe debet fcriptum effe, erunt duo in carne vna. Itaque càm conftet quia yir & vxor vna caro , per connubium cfficiuntur: reftat nimirum virum compatrem conftitui illi mulieri cuiín matrimonio affumpta v- xorcommater effe videbatur : & idcirco liquet virum illi forming non poffe iungi in copula que commater erat eius, cum qua idem vnafuerat caro effe&us .
Idem Carolo Archiepifcopo €7 MEA. 3e a « C aput 158.
Si quis cum commatre fpirituali fuerit fornicatus , anathematis vt fcitis percutitur tidtibus. Similiter autem & illum percutere promulga- tiaculis D mus,quicum ea quam de facro fonte baptifmatis fufceperit, aut cum. illaquam ante Epifcopum tenuerit , cum facro chrifmate fuerit vn&a: fornicationis perpetrauerit fcelus. legitimam tamen fi habuerit vxorem non dimittit . ed
[
Ex decretis Gregori iunioris. «| Caput 139.
Si quis fpiritualem. commatrem in coniugium duxerit , anathe- ma fit,:
fRabanus codem libro Capite xxvi. — — (04 Caput 140. q de co. diff. Poftquam afcenderit baptizatus de fonte, ftatim fignatur -— HN DAD pec ns praí- :
via ^ dt, UA B^
"ang PRIMA PARS à presbytero cum facro chrifmate,fequente fimul & oratione, vt Chrifti. Aj regni particeps fiat, & à Chrifto Chriftianus pofsit vocari. |
Ambrofius de Sacramentis, tralatu iJ. cap. 7 «q Caput I41.
Lipi ' o Emefifti, veniftiad facerdotem, quidtibi dixit ? Deus, inquit, pater
Emejfjfti, omnipotés,qui te regenerauit cx aqua & fpiritu,concefsítque tibi peccata tuàjipfe te vngatin vitam zternam. Vide vbi vnctuses, in vitam, inquit, eternam. 20: Ux
Ambro. de T raclatu iij. eiufdem. «| Caput 142.
j:q72- . Accipismyfterium,hoc eft, vnguentum fuper caput : Quare fuperca-
Jlerjs. ini- "vas SCHO ESAE : e
Mena. puttquiafenfusfapientisin capite cius. Sequitur fpirituale fignaculum,
c.c. — Quod poft fontem fupereít,quo perfc&io fiat , quando ad inuocationem B
deci.difl.4 facerdotis Spiritus fan&us infunditur. ;
€. ACCIDI$.
? Rabanus eodem libro, cap. xxix. «| Caput. 143.
decondif. ^ Poftbaptifmum traditur Chriftiano veftis candida, quz fignificat in-
4pot nocentiam,& puritatem Chriftianam, quam poft ablutas veteres macu-
baptimw las ftudio fanéte conuerfationis immaculatam feruare debet , ad prafen- tandum ante tribunal Chrifti. Cun&iveró renatialbis induuntur vefti- bus,ad myfterium refurgentis Fcclefiz., Item.
Vtuntur baptizati albis veftibus, vt quorum primz natiuitatis faciem vetuíti erroris pannus fufcauerat , habitus fecunda generationis gloriz przferatindumentum. Tegitur enim poft facram vn&ionem caput eius (z myftico velamine, vt intelligat fe diademate regni , & facerdotalidigni- tate potiri, std ;
"Ambrofius de myflerys initiandis. cap.vij- «| (aput. 144. Accepifti poft baptifmum veftimenta candida, vt effet inditium quod exueris inuolucrum peccatorum, & induerisinnocentiz cafta velamina.
Sanclus August. in O&lauis Pafche , qui ficincipit. — « (aput. 145.
Pafchalis feftiuitas hodierna feftiuitate concluditur, & ideo hodie ncophitorum habitus commutatur , ita tamen , vt candor qui de habitu deponitur, femper in corde teneatur .
.. Gregorius iij. Bonifacio . «(aput 146. p decdif.4 ^ Paruulosquià parentibus fubtra&ifunt, &anbaptizatifint,annon, - c-paruslos. jenoratur, vt hos baptizare debeas,fecundüm patrum traditionem,fi non
fuerit qui teflificetur,ratio pofcit.
Cartbaginenfe Concilium quintum; (apitulo.yj. — [Caput 147. decif.dit. — Placuit de infantibus quotiens non inueniuntur certifsimi teftes , qui 4flcuit eos baptizatos effe fine dubitatione teftentur , neque ipfi funt perztatem
idonei, de traditis fibi Sacramentis refpondere , abfque vllo fcrupulo eos effe baptizandos. Similiter & de Ecclefiis quoties fuper earum harfitatur
confecratione agendum efljid cft, vt (ine trepidatione confecrentur. Nicolaus
UNCTUS
Z 5"
DE BAPTISMO. 27 Nicolaus ad ('onfulta Bulgarorum. cap. c iiij... € Caput 148.
A quodam Iudzo,nefcitis vtrum Chriftiano,an Pagano, multos in pa? Decorfec. tria veftra baptizatos afferitis, & quid inde fit, confulitis agendü.Hi pro- 44-4... fc&o;fiin nomine fan&z Trinitatis, vel tantum in nomine Chrifti, ficut 41794. in A&ibus Apoftolorum legimus,baptizati funt vnum quippejidémque | 7z,,,. ;; eft vt fan&us exponit Ambrofius, conftat non effe denuo baptizandos. co.
Gregorius iij. Bonifacio , Epiftola iiij. «Caput: 149... — Illi qui baptizati funt per diueríitatem ; & declinationem linguarum gentilitatis,tamen quia in nomine Trinitatis baptizati funt , oportet cos per manus impofitionem,& facri Chrifmatis vn&ionem confirmari. Idem Bonifacio. € Caput Xo.
B Deillofalfo Epifcopo, quem dixiftiquód adulterati clerici & homici-
d« filius in adulterio natus, & abfque difciplina nutritus effet , & cztera mala horribilia,quz per fingula enarrafti;ac per hoc fui fimiles facerdotes confecrauit,de hoc meminittua reuerenda fraternitas, quia tribus iam vi- cibus fcripfimus,vt nullus homicida,nullus adulter,nullus fornicatorfa- crum minifterium debeat attre&are.De baptizatis veró ab illo feu Eccle- fiis confecratis, quod requirit tua fraternitas, fcito Ecclefias , quas in no- mine fandte Trinitatis confecrauit,& paruulos fimiliter quos baptizauit, qualifcunque fit qui facerdotio fungebatur, non effe denuó eas peralium confecrandas,aut hos paruulos baptizandos. » In dec.ca. AInaflafius Papa 1j. AnaSlafio. €] Caput. 151. sereni
Sacratifsimum ferenitatis tux pe&us agnofcat , quód nullum de his cl/fiec«rho vel quos baptizauit Acatius , vel quos facerdotes vcl Leuitas fecundüm lioe ditton Canoncs ordinauit, vlla ex nomine Acatij portio lffionis attingat, quod ^P forlitan per iniquum tradita Sacramenti gratia minus firma videatur. Nam & baptifmum quód procul fitab Ecclefia , fiuc ab adultero , vel à fure fuerit datum, ad percipientem munus peruenit illibatum .
Concilium iij.Cartagimenfe . cap. xli. — .—— «p (aput vx. Nonliceat fieri rebaptizationes,reordinationes, vel tranflationes Epi- De covfec. Ícoporum . dift. 4. c. Gregorius Quirino Epifcopo in Hibernia, libro ix.epifT.lg. saisir: «| Caput. 153.
Antiqua patrum inítitutione didicimus , vtquiapud hzrefim in Tri- pe cj/.difl.
itatis nomine baptizantur,cümad fan&am Eccle(iam redeunt , aut vn- 4: c- 4b n- Gione Chriímatis,aut manus impofitione , aut fola profe(sionc fidei , ad "^^ - finum matris Ecclefiz reuocentur.Vnde Arianos per manusimpofitio- nem occidens, per vn&tioné veró fancti Chrifmatis , ad ingreffum fan&ze i Catholica Ecclefiz oriens reformat :t monophyfitas veró & alios ex fola ! mono- vera confefsione recipit , quia fan&um baptifma , quod funt apud hazre- thelitas. ticos confecuti , tunc in eis vires Bpencuiciie accipit, cüm vel illi per manus impofitionem Spiritum fan&um acceperint ; vel ifti per confefsi- onem ver fidei fan&g & vniuerfalis Ecclefiz vifceribus fuerint vniti.
gie] 94. Bd) — Hive
À
PRIMA PARS necif.dif. Hi veró heretici qui in Trinitatis nomine minimé baptizantur, ficut funt. A 4:e.5i Yeró Bonofiaci & Cataphrigz,quia & illi Chriftum dominum non credunt, 8c ifti Spiritum fan&um peruerfo fenfu effe quendam prauum hominem Montanum credunt,quorum fimiles multi funt alij, cum ad fan&am Ec- clefiam veniunt baptizantur, quia baptifmum non fuit , quod in errore pofitiin fan&e Trinitatis nomine minimé perceperunt, nec poteft ipfum baptifmáü dici iteratum,quod (ficut di&um eft)in Trinitatis nomine non erat datum. Auguflinus de verbis Domini,tratlatu ix. q« (zput 154. Illenon eft dicendus effe in Ecclefia, id eft,ad focietatem fpiritus perti- nere,qui ouibus Chrifti corporali tantum cómixtione fi&o corde mifce- tur.Spiritus enim difciplinz effugiet fi&um . Quapropter quotquot in B Íchifmaticis vel hzreticis congregationibus,, vel potius fegregationibus baptizantur: quamuis non fint renati fpiritu, tabquam hiímaeli fimiles, qui fecundum carnem natus eft Abrahz : non ficutIfaac , qui fecundum fpiritum, quia per repromifsionem,tamé cim ad catholicam veniunt, & focietati fpiritus aggregantur,quem foris proculdubio n6 habebant, non eis repetitur lauacrum carnis.Non enim defuit etiam foris pofitis iíta for- ma pietatis, fed abfuit eis, quz nifi intus non poteft dari vnitas fpiritus,in vinculo pacis. T ralatu eiufdem lxiij. «| Caput 155. Haretici & fchifmatici de fucis Dominicis peculia fibi fecerunt, & gre- Vo. gesnonChrifti,fed fuos contra Chriftum pafcerevoluerunt. Plané in 1 domi- ipfis t damnationibus fuis,titulum illius pofuerunt. vt przdeillorum de- nattoni» Mk pei quafi per titulum potentis. Quid facit Chriftus,quando tales bus. — conuertuntur, qui foris ab Ecclefia titulum eius baptifmatis acceperunt? Eijcit predatorem, & titulum non deponit: Sed pofsidet domum , quia inuenitibi titulum quid opus eft,vt mutet nomen fuum 4
Gen. 21.
AugufHinus fuper Ioannem. parte j. tra£l.5. €«| Caput. 156.
p c"fc- -Baptifmus talis cft, qualis eft ille;in cuius poteftatem datur non qualis Lipa. ille eft per cuius minifterium datur. gm : Itemineodem . «p (aput 157.
Quid nouerat Ioannes Baptifta? Dominum.Quid non nouerat? Po-. py teflatem baptifmidominici in nullum hominemà Domino tranfituram, fed minifterium plane tranfiturum. Poteftatemà Domino in neminem,
- fed minifterium in bonos & in malos. Non exhorreat columba minifle- rium malorum,refpiciat domini poteftatem.Q uid tibi facit minifter ma- lus, vbi bonuseft Dominus? Quidte impedit malitiofus przco, (1 bene-
- "" woluseftiudex? Item, ineodemtra&latu. «| Caput. 358. Nequequi plantat eft aliquid, neque qui rigat, fed qui incrementü dat Deus. Qui veró fuperbus fuerit minifter, cum diabolo computatur , féd non contaminatur donum Chrifti. Quod per illum fluit,purum eft,quod per illum
DE BAPTISMO: 28 A. perillum tranfit liquidum, venit ad fertilem terram ; Puta. quia ifte lapi- deus eft,quia ex aqua fru&um ferrenon poteft, fed per lapideum canalem tranfit aqua ad areolas,in canali lapideo nihil generat, fed hortus fru&us | plurimos affert. Item in eodem. Ego dico,& nos dicimus omnes,quia iuftos oportet effe, per quos ba- tizatur,quia iuftos oportet effetanti iudicis miniílros. Sint miniftri iufti fi volunt.Siauténoluerinteffe iufti,qui in cathedra Moyfi fedent , fecurü me fecit Magifter meus; dequo fpiritus eius dicit, hiceft quibaptizat. / 5,47... Itemineodem. .- «| Caput. 159. Quos baptizauit Iudas, Chriftus baptizauit. Si ergo quos baptizauit Decore. ebriofus , quos baptizauit homicida , quos baptizauit adulter, fi bapti- ;' en ; B ímus Chrifti erat, Chriftus baptizauit. Non timeo adulterum, non ebri- ES —. ofum,non homicidam,quia columbam attendo,perquam mihi dicitur,
hic eftqui baptizat. Item. Homicida dedit baptifmum Chrifti, quod facramentum tam fan&um raus v. eft, vt nec homicida miniftrante polluatur. De confec. iT ratlyj. «Caput 160.7 dist.4.c.
: . z " [ " b 2 Dum baptizat malus ex aliqua vel ignorantia eccleíiz vel tollerantia: ^7 "^
autenim ignorantur mali, aut toleratur palea , quoufque in vltimo ven- ^ tiletur areaillud quod datum eft , vnum eft, nec impar propter impares minifítros, fed par & zquale propter hic eft qui baptizat.
«| Augufhinus de Ecclefrafficis regulis. AMueifi. de
Hi qui apud illos hzreticos baptizati funt , qui in fan&z Trinitatis Fcc dez. confefsione baptizantur, & veniuntad catholicam , recipiantur quidem ^5" vt baptizati, ne fan&z Trinitatis inuocatio vel confefsio annulletur . Sed. doceanturintegré & inftruantur,quo fen(u fan&e Trinitatis myfterium in ecclefia teneatur: & fi confentiurit credere, vel adquicfcunt confiteri, purgati fidei integritate , firmentur manus impofitione. Si veró paruuli funt,& hebetes,qui do&rinam non capiant,refpondeant pro illis,qui cos offerunt iuxta morem baptizandi,& fic per manus impofitionem chrif- mate communiti, cum euchariftiz mylfterijs admittantur.
D «| Solutio /fuguflini ad qua[Honem Orofij. Lisquefl. Quamuis vnum baptifma fit hereticorum, eorum fcilicet quiin no- 79" diea-
mine Patris & Filij & Spiritus fan&i baptizant,& ecclefiz Catholica: ta- Ln confes menquiaforis ecclefiam baptizantur,non fumát baptifmum ad falutem, 4jf1.4.c. ba fedad perniciem : habentes nimirum formam facramenti : virtutem au- ptifmus tem cius abnegantes. Et ideo eos ecclefia non rebaptizat , quia in nomi- | nc trinitatis baptizati funt: ipfa eft profe&o forma facramenti.Ideo dum rcuerfi fuerintjaccipiét virtutem Spiritus fan&ti, quam hi qui foris eccle- fiambaptizanturinondum habent. tug id T 0 « Auguftinus contra Cre[Jonium grammaticum. lib.xj. ree in hd Clüiftus mundet »oi E iij accipi-
"m
nitus
wee cam SOM " AE
PRIMA PARS accipientium confcientias :fiue per bonos miniftros baptifmi fui (iue per malos. «| Item. cap.2.
Si quaris quomodo baptizent quos damnauit Eccle(ía: & refpondeo fic eos baptizare, quomodo baptizant , quos damnauit Deus , antequam de illis quicquam iudicaret ecclefia.
«| Lib.ij.cap.6. n $wcnf. Siinterbonosminillros,cum fitalius alio melior,non eft melior ba- dfl4cfi ptifmus,quiper meliorem datur: nullo modo eft malus , qui etiam per ime. — malum datur,quando idem baptiímus datur: & idco per miniftros di-
fpares Dei munus zquale eft,quia non illorum,fed eius eft. (Pelagius PP.Gandentio Epifcopo. «Caput 161.
De hzreticis,ex quibus per Paulinum filium tuum virum clarifsimü nos confulendos effe duxifti: vt fi quidam ex ijs reuerti volunt ad Catho- licam fidem, vtrum baptizandi fintjan tantummodo reconciliandi, hzc tuam volumus fraternitatem cuftodire,quz circa Sirmiz & Simgidunz aliáque vicina loca (vbiiftius hzrefis homines multi funt) nouimus cu- ftodiri, vt quiain nominefolummodo Chrifti,vna etiam merfione fe af-
Mars, Áeruntbaptizari.Euangelicum veró przceptü (ipfo Deo domino , & fal- uatore noftro Iefu Chrifto tradente ) nos admonet in nominc trinitatis, trina etiam mer(ione baptifma vnicuique tribuere: dicente domino no- ftro diícipulis fuis : Ite; baptizate omnesgentesin nomine Patris & Filij & Spiritus fan&i. Si reuera hi de praffatis hareticis,qui in locis dile&ioni tuz deftinatis vicinis cómmorari dicuntur :folummodo fe in nomine domini baptizatos fuiffe forfitan confitentur , fine cuiufdam dubitatio- nisambiguo cosad catholicam fidem venientes,fan&tz trinitatis nomine baptizabis. Sin veró apud dile&ionem tuam corum qui cóuerti volunt, manifefta confcfsione claruerit, quod in trinitatis nomine fucrint ba- ptizati,fola conciliationis gratia impenfa,catholicz recóciliare fidei ma- turabis, vt tali difpofitione feruata;nihil aliter quàm quod euangelica iu- ; betauthoritas, temeritatis cuiufdam fpiritu videatur effe&um. it debs ..— IMuguflinus de baptifmo libro viij. €| caput 162.. Pea. — Soletetiamquari vtrum approbandum fit baptifma, quod ab eo qui tra Dona- d 1Vi ipprobani aq q tiflaslib.7, non accepit;accipitur:fi forte hoc curiofitate aliqua didicit t quomodo dà cp.. dumfit.Etvtrum nihil interfit,quo animo accipiat ille,cui ; cc cum fi- Decofe. mulationean fine fimulatione. Si cum fimulatione,vtrum fallens , ficut d/^4- . in Ecclefia,vel inea qüz putatur Ecclefia;an iocásficut in mimo. Et quid flet etiam We c : : ; : usi, . hticeleratiusin Ecclefia fallaciter accipere , an in harefi vel fcifmate fi- iquéad- nefallacia, id eft, animo non fimulato. Et vtrum in harefi fallaciter, modum 4n in mimo cum fidc : fi quifquam inter agendum repentina pietate moucatur , Quamquam talem , fi etiam illi conferamus, qui in ipfa Catholica fallaciter accipit , mirum fi dubitatur quis cui przcferendusfit. Quid enim profit animus veraciter dantis , fallaciter accipienti, non video. Sed arbitremur aliquem etiam fallaciter dantem :cüm & tra- «dens. & accipiens , fallaciter agant in ipfa vnitate Catholica , vtrum — EA ti wnbare Q-
A
D
iiissm.
DE BAPTISMO; 29
A. hoc magis baptifma fit acceptandá;an illud quod in mimo datur : (i quis
exiftat fideliter, fubito commotus accipiés:an quantum ad ipfos quidem homines attinet plurimum difítat,inter credentem in mimo , & in eccle- fia irridentem: ad ipfiusautem facramenti integritatem nihilinter(it. Si enim nihil intereft adintegritaté facramétiin ipfa catholica, vtrá id aliqui fallaciter an veraciteragant:c tamé hocidé vtriq; agant : cur extra inter- fit nó video:quando ille qui accipit,nó (imulatione palliatus,fed religio- ne mutatus eit. An plus valétad confirmandá facramentá illi veraces in- ter quos agitursquàm ad fruftrandá illi fallaces à quibus agitur , & in qui- bus agitur.Ettamé fi poftea prodatur,nemo repetit,fed aut ex communi cádo punitur illa fimulatio,aut poenitendo fanatur.Sed nobis tutá eft in ea non progredi aliqua temeritate fententiz , qux nulloin catholico re- gionali concilio coepta,nullo plenario terminata funt.Id auté t fiducia fe- curz vocis afferere , quodin gubernatione Domini noftri Iefu. Chrifti vniuerfalis ecclefiz confenfione roboratum eft . Veruntamen fi quis me forte in illo concilio conftitutum, vbi talium rerum quzflio veríaretur, non procedentibus talibus, quorum fententias viia mallem , vrgeret vt dicerem,quid ipfefentirem,fi eo modo affe&us eflem , quo eram,cüm ea di&arem,nequaquam dubitarem habere baptifmum eos, qui vbicunq; & àquibufcunque illud verbis euangelicis confecratum,fine fua fimula- tione,& cum aliqua fideaccepiffent : quanquam eis ad falutem fpiritua- lem non prodeflet, fi charitate caruiffent, qua catholica infererentur ecclefiz.S1 enim,inquit, habeam fidem, vt montes transferam , charita- tem autem non habeam, nihil fum.Sicut iam praeteritis maiorum ftatu- tis,non dubito etiam illos habere baptiífmum , qui quamuis id fallaciter accipiant in ecclefia , tamen id accipiunt vel vbi effe putatur ecclefia ab eis in quorum focietate id accipitur, de quibus di&um eft : Ex nobis exie- runt. Vbiautem nequefocietas vlla effet ita credentium , neque ille qui ibi acciperet;ita crederet, fed totum ludicré & mimicé & ioculariter age- retur, vtrum approbandas effet baptifmus qui (ic daretur;diuinum iudi- cium per alicuius reuelationis oraculum concordi oratione gemitibus implorandum effe cenferé.Ita fané vt poft me di&uros fententias, fi quid iam exploratum & cognitum afferent, humiliter expe&arem. Lib t. Capj. Offtenditurillos impiéfacere,qui rebaptizare conantur orbis vnitaté:
1fit cura
1.Corint.13.
rodn.2,
Etnos re? facere,qui Dei facramenta improbare , nec in ipfo fchifmate Decove-
audemus.In quo enim nobis confentiunt;in eo etiam nobifcum funt. In co autem à nobis recefferunt, in quo à nobis diffentiunt. «| Item. ibidem.
Sacramentum baptifmi eft,quod habet qui baptizatur: & facramen- tum dandi baptifmicft, quod habet qui ordinatur. Sicut enim baptiza- tusfi ab vnitaterecefferit , facramentum baptifmi non amittit: fic etiam ordinatus,fi ab vnitate recefferit, facramétum dandi baptifmi nó amittit. Nullienim Sacramento iniuria facienda cft,Si difcedità ecc ige oni B cedit,
1/1. 4.c.
oflenditur.
: PRIMA PARS difcedit.Si perrnanet in malis, vtrunque permanet.Si ergo acceptatur ba- ptifmus, quem non potuitamittere quiab vnitate difcefferat , (ic accep- tanduseftbaptifmus,quem dedit illequifacramentum dandi cüm difce- deretjnonamiferat. ^ ^ Jtem capixxeiufdem libri. :
Siadbaptifmum fi&us accefsit,dimiffa funtei peccata,an non dimiffa
$4». — Eligantquod volunt, vtrurilibet elegerint, fufficit nobis . Si dimiffa di- xerint, quomodo ergo Spiritus fan&us difcipline effugiet fi&ü , fi in ifto fi&o remifsionem operatuseft peccatorum . Si dixerint non effe dimiffa, quzro,fi poftea fi&ionem fuam corde concuffo & vero dolore fateretur, denuo baptizandus iudicaretur . Quod fi dementifsimum eft dicere , fa- teantur veró baptifmo Chrifti , baptizari poffe hominem , & tamen cor eius in malitia vel facrilegio perfeuerans, peccatorum abfolutionem non finere fieri, atque ita intelligant in communionibus ab Ecclefia feparatis poffe hominem baptizari , vbi Chrifti baptifmus eadem facramenti cele- bratione datur & fumitur: qui tamen tunc profit ad remifsionem pecca- torum,cüm quifque reconciliatus vnitati facrilegio diísenfionis exuitur, quo etus peccata tenebantur, & dimitti non finebantur.
: Item ibidem. «| Caput. 165. rec "* — Non iimpeditur baptifmi gratia, quo minus omnia peccata dimittat, quomodo etiam fi odium fraternum in eiuscui dimittuntur,animo perfeuerat.Sol- exaudit /— uiturenim hefternus dies , & quicquid fupereft,foluitur etiam ipfa hora Dews.é* momentümqueante baptifmum & in baptifmo . Deinceps autem con- 5 Hes li- tinuo reus efle incipit,non folum confequentium, fed etiam prateritorá os T" dierum,horarum,mométorum,redeuntibus omnibus qua dimiffa funt. 1 Item capA3.eiufdem libri.
Illaqua fchifmatici vel haeretici non aliter habent , non aliter agunt, quàm vera ecclefia, cüm ad nos veniunt non emendamus , fed potius ap- probamus. In quibus enim non diffentiuntà nobis in eis non difiungun- turà nobis. Sed tamen quia nihil eis profunt,quamdiu fcifmatici vel he- retici funt : propter alia,in quibus à veritate diffentiunt,& propteripfum feparationis immanifsimum fcelus,fiue permanferintin eis peccata , fiue continuo dimiffa redierint , vt ad falutem pacis atque charitatis veniant adhortamur, in
Decoifi : Libiij.cap1o, «(aput 164.
dilg.c. — Baptifmusveró Chrifti verbis euangelicis cófecratus, & per adulteros, niefl aqua. & inadulteris fan&us eft, quamuisilli fintimpudici & immundi, quia & vuzli.. ipfaciusfan&titas pollui non poteft, & facramento fuo diuina virtus afsi- fili Pa ftit, fiuead falutem bené vtentium,fiue ad pernitiem mal? vtentium.
meniani, Item. capat. Catholica veró propterea non debet iterare baptifmum, qui apud he-
»4*c feticos datus eftne iudicare videatur ipforum efle quod Chrifti eft, aut
e n cos non habere;quod intus cüm acciperent amittere, vtique foras excun-
de ci. dia. do non poffent. Item. " | cao awe, Nonautem ficut hzrefis hereticorum eft » ficut errorum puo". eft, :5.7 dE icut
A
—
B
IR]
B Chriflieffe cognofcitur. Item. Siin hzre(i baptizatus in nomine ,,,,.
4 4n. ] * / zcv E xem ER n . 4d LE 3g AE sudes o Sr 3
DE BAPTISMO. 30
A ficut facrilegium diffenfionis ipforum eft: Sic eti bapti(mus qui Chri-
ftieft,debetdiciipforum. ^ Jtem. Noshareticorum effe baptifmum «eis
dicimus verbis euangelicis confecratum,commoti fatis eorü etiam qua: ^77 d
Dei funt, eis tribuere volumus,quafi ea contaminare potuerint, aut pro- gp
pterea fuafacere que DeifuntquiipfiDeieffenoluerunt. — | ——— Libroiiij.de baptifmo cap.itij- Caput 165.
Sicut vrgeri videor cüm mihi dicitur, Ergo hareticus dimittit pecca- .
ta! (ic & ego vrgeocüm dico. Ergo qui celeftia mandatanon feruat , aua-
rus,raptor, fcenerator,inuidus, verbis feculo non faáis renunciás, dimit-
tit peccata? Si per vim facramenti Dei, ficut ille,ita & ille. Si per meritum
fuumy;necille,nec ille , Illud enim facramentum & in malis hominibus "RE,
fan&z trinitatis,non fit tamen templum Dei, fiab hzrefi non recefferit,
quomodo nequein auaritia , in eodem nomine baptizatus fit templum zryhe.s.
Dei,fi ab auaritianon recedat,quz cftidolorumferuitus. — [zem. Sedi Cites. —
poflunt ( vt dixi ) amborum peccata equaliter appendantur , ignorantis ^9 lbri
blafphemia & fcientis idololatria, & eadem fententia iudicentur, ille qui
Chriftum quarendo in verifimilem fermonem falíitatis incurrit . Et ille
qui fciens Chrifto refiftit loquenti per Apoftolum : quoniam omnisfor- rjj,
nicator,aut immundus, autauarus,quod eft idolorum feruitus, non ha-
bethzreditatem in regno Chrifti & Dei. Cur in illo baptifmus & euan-
gelica verba improbantur? in ifto autem approbantur, cüm ab illius co-
lumbz membris vterque inueniaturalienus* ^ /tem. Perfidus autem & crx. eivf.
blafphemus,fi in perfidia & blafphemia permanferit:nec extra ecclefiam,
necintra ecclefiam remifsionem accipit peccatorum. Aut fi propter vim
facramentiad pun&um temporis accipit; & foris & intus eadem vis ope-
ratur : ficut visnominis Chrifti expulftonem daemoniorum etiam foris — .
operabatur. — Jtem. Satisoftendimus, ad baptifmum qui verbis euan- c«p.ij.
gelicisconfecratur,non pertinere cuiufquam vel dantis vel accipiétis er-
rorem , fiue de Patre,fiue de Filio;fiue de Spiritu fan&o aliterfentiatjqui
doárina cocleftis infinuat. — 7tem. Conftituamus ergo- duos aliquos csp.se.
ifto modo. Vnum corum verbigratiaid fentire de Chrifto quod Photi-
nus opinatuscft: & in eius hzreft baptizari extra Ecclefize catholice com-
p munionem.Alium veró hoc idem fentire,fed in catholica baptizari, exi-
ftimantem ipfam effe catholicam fidem . Itum nondüm hzreticá dico, nifi manifeftata fibi do&rina catholicz fidei refiftere maluerit, & illud quod tencbat clegerit.Quod antequam fiat,manifeftum cft illum quifo- ris baptizatus cít, cffe peiorem . Itaquein hoc fola falfa opinio , in illo au- tem ctiam ipfa diuifio corrigenda eft : fed in neutro ipforum,facramenti veritas repetenda. ud 5e v ici
:ÓH en dem. —— Lag «| (aput 166.
-. Poteft nobis & hzreticisbaptifma effe cómune, cum quibus poteft C17
& euangelium effe commune,quamuis à fide noflra error diftet illorum,
fiuc aliud dc Patre; veldeFilio,vel de Spiritu fan&o fentiant quá "hs Matth 12.
abet
pee
£d
TP POPMA BIBAT
[
MES
T PRIMA PARS habet (iue ab vnitate przciíi non colligant cum Chrifto,fed fpargant. i Libro v. ^ | : «| (aput 167.
Cle. dela — Cümtantum valetbaptifmus perhominem contemptibilem, quan-
gijmo li-s: tum per Apoftolum datus;ita necillius,nec illiusfed Chriftieffe cognof-
dp eus citur. — Jtem. Inuenimus di&um ab apoftolis,& gloriam meam;quam- ee uis vtique in domino, & minifterium meum, & prudentiam meam , & Capa4- lib. euangelium meum, quamuis vtiqueà domino impertitum atque dona- s.cotrs tum. Baptifmum autem meum,nemo corum dixit omnino. Neq; enim —— /^. omnium zqualis eft gloria, nec miniftrant omnes zqualiter nec quali pie prudentia funt omnes prediti,& in cuangelizando aliusalio melius opc- 1Salutari 'atur. Et ideo dici poteftaliusalio doctior , & ipfa do&rina t fpirituali,
alius autem alio maius minüfue baptizatus dici non potelt, (iue ab infe- Hur. lib.s. riore, fiueà maiore baptizetur. — /tem. Siius baptizandi non habuit qui de bapti-. baptizat,tamen Chrilti eft quod dedit,& ille Chriftieft qui accepit. Mul-
em am. ta enim contra ius dantur,nec tamen ideo velnulla, vel non data dicun- OnATIS EAS
cpaj, RUP Item. Cum ergó & intus fint mortui,nequelatentes,nam non Cx.18. eisf-. deillis tanta diceret Cyprianus,qui vel non pertineant ad illam viuá co- dem. lumbam, ( velnondum pertineant) & foris fint mortui , qui manifeftius
adeam vcl non pertineant, vel nondum pertineant : verámque fit, non poffeab eo viuificari alterum, qui ipfe non viuit, manifeftum eft eos qui intusà talibus baptizantur,(i vera conuerfione cordis accedunt;ab co vi- uificari,cuiuseftbaptifmus. ^ Jtem. lllud autem quale eft, vt ideo pu- C«20«9/- tetur hereticusnon habere baptifmum,quia non habet ecclefiá? Et vtiq; deni. n baptizatur,etiam de fancta Ecclefia interrogatur. Quafi veró ille qui intus nori fa&is, fed verbis feculo renuntiat, non hocin baptifmo inter- rogetur. Sicut ergo huius falfa refponfio non efücit,vt baptifímus non fit quem percipit: Et ficut ille fi poftea quod fallaciter refponderat, veraciter impleat,non ei baptifmus repetitur,fed vita corrigitur:Sic & ille fi poftea veniat ad Ecclefiam, de qua interrogatus falfum refponderat, quia cam fe habere , dum non haberet putabat , ipfa , quam non habebat , ei datur, non quod acceperat,iteratur . Cur autem ad verba quz procedunt ex ore homicida pofsit Deus tamen oleum fanáificare , & in altari quod hare- tici pofueruntnonpofsit, nefcio. — : ^ Librow.capy. - asl «[ caput. 168. In homine iufto & in homine iniufto femper fan&um cft baptifma, quod neque alicuius zquitateaugetur,neq; alicuius iniquitate minuitur. : Zacharias Bonefacio Epifcopo. «| (aput. 169.
pecofe, ^ ;Infynodo Anglorum decretum & iudiciá firmifsimé przceptum,,
difl. 4.c.i» & diligenter demonftratü effc dinofcitur, vt quicunque fineinuocatione $yede. — trinitatis merfusfuiffet,quód facramentum regenerationis non haberet; quodomnino verü eft , quia fi merfus in fonte baptifmatis quis fuerit fi-
ne inuocationc trinitatisperfe&us chriftianus non eft,nifi in nomine Pa-
tris & Filij & Spiritus fan&i fuerit baptizatus . De pracsbyteris fcripfifti, quitauros vel hircos dijs Paganorum immolabant ; manducantes px
á cia
A
D
baptizantes Trinitaté dixiffent,an non: & timent illi qui viuifunt,quód in tali minifterio non funt baptizati : quibus refpondens , iufsifli omnes baptizare .. Hoc quoque obferuari in fapridiéis fynodo facerdotes vo- luerunt : vt qui vel vnam de trinitate perfonam in baptifmo non nomi- naret,illud baptifmum verum effe non poffet,quod pro certo verum eft, quia qui vnum exfanda Trinitate confeffus non fuerit nomen, perfe- &us Chriftianuseffe non poteft. Qui enim confitetur patrem & filium, fi confeffus non fuerit, & fpiritum fan&um, nec patrem habet nec filium. Etqui confeífus fuerit patrem & fpiritum fanctum , & filium non fuerit B confeffus , nec patrem habet nec fpiritum fan&um, fed vacuus cftà di- "winagratia. Intereafcripfit renerenda fraternitas tua repperiffe tc quen- dam presbyterum genere Scotum,nomine Sampfon, errantem à via ve- ritatis,dicentem & aflirmantem, quód fine myftica inuocatione, aut la- uacro regenerationis poffet fieri catholicus Chriftianus, per epifcopalis manus impofitionem. Hic autem qui hoc dicit, vacuus cít fpiritu fancto, & alienusá gratia Chrifti , atque à confortio facerdorali abijciendus . Quis enim nifi baptizetur iuxta preceptum Domini, in nomine Patris, & Filij,& Spiritus fancti, & fic per manusimpofitionem confecretur,po- teft efle catholicus? Hünc riequifsimá virum talia przdicantem ab eccle- 744^ 29* fia Dei fan&acondemnatá expelle: in illos aüt qui ab hzreticis baptizati c funt, hoc fine dubio iuxta prdecefloris noftribeatz memoriz Oregorij "* papes& facrorü Canonum traditum tibi mandatum implere non omit- tás,ne in «ternum percát, fed potius euangelica confecratione faluentur. : : "Auguftinus de Baptifmo Vnico . Libro j. «| Caput. 170, * a is -' Siquemfortcextrema cocgerit necefsitas,vbicatholicum , per quem lib.i. sse accipiat,non inuenerit: & in animo pacecatholica conflituta per aliquem 24.q-1.C.Si extra vnitatem catholicam pofitum acceperit , quod erat in ipfa catholica quem frre vnitatepercepturus , fi ftatim etiam de hac vita migrauerit , non cum nifi catholicum deputamus. Si auté fuerità corporali morte liberatus, cüm fe catholica congregationi etiam corporali przfentia reddiderit, vnde nun- quàm corde difcefferat,nó folum non improbamus quod fecit, fed etiam p fecurrifsimé verifsiméq; laudamus: quia przfenté Deum cordi fuo vni- —— tatcibi feruabat, & finc fan&ibaptiími facramento, (quod vbicunq; inuc- nit,)non hominü,fed Dei cffe cognouit)noluit ex hac vita migrare.Si quis auüté cum pofsit in ipfa catholica accipere, aliqua métis peruerfitate eligit in fchifmate baptizari,etiá fi poftea venerit ad catholicam,quia certus eft ibi prodeffc facramentá,quod alibi accipi poteft; prodeffe nó poteft, pro- culdubioperuerfus & iniquus eft & tanto pernitiofigr, quanto fcientior. ifTola Aucu[Hni ad Bonifacium. |... 500 €L Caput. vg. -"Nonillud temoucat,quod quidá non ea fide ad baptifmá percipiendü zyi s: paruulosferunt,vt gratia fpiritualiad vitá regenerentur eternam: fed cos de códi].4 I putant hoc remedio retinere vel. recipere fanitatem. Non con illud. -53:182 F i
Y 24 " DE BAPTISMO. st A. ficia mortüorüm, habentes & pollutum minifterium : ipfique adulteri effe inuenti funt poftea, & defun&i. modo veró incognitum eft , vtrum h
due mÁm
^ i«
wu PE
enim
2 aa.
marum "ae ^ ;
eee "ato * v Né
E PRIMA PARS enim proptereailli non regenerantur, quia nó ab iftis hac intentione of- A
d feruntur. "T fini ad j dia Epi 110j. Epiftola Augu iniad Maximinum. Caput: 172, de cif. «is Rebaptizare hzreticum hominem qui hzc fanáitatis gni. naar. c es^" qua Chriftiana tradidit difciplina, omnino peccatum eft. Rebaptizare
tixare. p ; E P autem catholicum,immanifsimum fcelus eft. h ' TY
Beda in Libro Homeliarum, Homelia xxx. «Caput 173.
in caput.3.
ert , Siue hareticus,fiue fchifmaticus,fiue facinorofus quifque in confefsi-
onefan&z Trinitatis baptizet, non valet illequi baptizatus eft, à bonis
ticus. catholicis rebaptizari,ne confefsio, vel inuocatio tanti nominis videatur adnullari.
Haymo fuper primam epifTolam ad Corintbios. «| Caput. 174.
In tantum rctinuit fibi Chriftus poteftatem baptizandi, vt ficut dimit-
tuntur ci peccata omnia , qui à fancto & innocente viro tingitur in aqua :
ita illi qui à peccatore & fcelerato,tantum,vt in nomine fan&z Trinitatis
illud fiat. Meritum enim vitz baptizantis fiue agentis nec prodelt, nec
obeftinhacparteilliquibaptizatur. — — )
Capitulorum Libri v. Capitulo vj. «| Caput. 175.
/—— Siquis baptizatus fuerit à presbytero non baptizato , & fan&a Trini- tas in ipfo baptifmo inuocata fuit,baptizatus eft,ficut Sergius papa dixit,
impofitione veró manus indiget . Auguftinus fuper primam epifl-ad (orintbios. «| Caput. 176. Scimus Spiritum fan&um (ine manus impofitione datum à Deo , & non baptizatum confecutum remifsionem peccatorum. Nunquid non Cornelius inuifibiliter baptizatus eft , quando donum baptifmatis con-
fecutus eft
eue. deba Auguftinus de Vnico baptifmo. Libro iiij. «| Caput. 177. te s4.. DBaptifmivicem aliquando implere pafsionem, de latrone illo,cui non li 4. c2.22, Daptizato didum eft, hodie mecum eris in paradifo . Beatus Cyprianus Decofecy. non leue documentá affumit, quod etiam atq; eti confiderans inuenio di/l.4.c.b«- non tantum pafsionem pro nomine Chrifti , id quod ex baptifmo deerat pufmi. — poffefupplere, fedetiam fidem, conuerfionémque cordis,(iforte ad cele- brandum myfterium baptifmi,tn anguftiis temporum , fuccurri non po- teft. Neque enim latro ille pro nomine Chrifti crucifixus eft, fed pro meritisfacinorum fuorum,nec quia credidit, paffus eft, fed dum patitur, credit. Quantum itaque valeat etiam fine vifibili baptifmi Sacramento 719. quodait Apoftolus , corde credituradiuftitiam, ore autem confeísio fit ad falutem in illo latrone declaratum eft . Sed tunc impletur inuifibili- ter, cim myfterium baptifmi non contemptus religionis , fed articulus e1.253. eiuf- necefsitatis excludit. Et ficut in illo latrone quod de baptifmi facramen- demi. — to defaerat, compleuit omnipotentis benignitas, quia non fuperbia, vcl contemptu,fed necefsitate defuerat : ficinfantibus qui baptizati moriun-
tur,ea-
Kis
za
à ^
2d
DE BAPTISMO. 31
A, tür,cadem gratia omnipotentis explere credenda eft , quód non ex impia
voluntate, fed ex etatis indigentia , nec corde crederead iuftitiam pof- funt, necore confiteri ad falutem. Ideo cüm pro eis oratur, vt impleatur erga eos celebratio facramenti , valet vtique ad eorum celebrationem, quia ipfi refpondere non poffunt. Alienum quippe opus eft , cüm credit peralterum , ficut alienum opus fuit, cüm peccauit in altero .
Item Auguftinus . «| Caput X78. xodzca.;
Sicut autemin latrone;per necefsitatem corporaliter baptifmus defuit, perfecta falus eft; quia per pietatem fpiritualiter affuit.Sic & cüm ipfe pre- fto eft,fi pernecefsitatem defit, quod latroni affuit , perficitur falus,quod traditum tenet vniuerfitas ecclefia , cüm paruuli infantes baptizantur,
tem quod latro potuit. quin etiam flendo , & vagiendo cüm in eis my- fterium celebratur,ipfis myfticis vocibus obftrepunt,& nullus Chriftia- norum dixerit eosinaniter baptizari. — tem. Quibus omnibus rebus o- ftenditur aliud cffe facramentum baptifmi, aliud conuerfionem cordis , fed falutem hominis ex vtroque compleri: nec fi vnum horum defuerit, ideo putare debemus , confequens cfle, vt & alterum defit , quia & illud fine ifto poteft effe vt in infante . & illud fine illo potuit effe, vt in latrone, complente Dco, fiue in illo, fiuein ifto, quod non voluntate defuiffet. Cüm veró ex voluntate alterum horum defuerit, reatu hominem inuol- ui, & baptifmus quidem poteft ineffe , vbi conuerfio cordis defuerit .
€ Conueríio autem cordis poteft quidem ineffe, non percepto baptifmoy,
fed contempto baptifmonon poteft. Neque vllo modo dicenda eft con- ueríio cordis ad Deum,cüm Dei facramentum contemnitur. Gregorius Landulpbo principi Salernitano. «| Caput. 179. Licet exdeuotionis ftudio non dubitamus procedere , quod nobilitas tua ludzosad Chriftianum cultam difponit adducere, tamen quia id inordinato videris ftudio agere , neceffarium duximus admonendo tibi literas noftras dirigere. Dominus enim nofter 1 s v s Chriftus nullum legiturad fuiferuitium violenter coégiffe;fed humili exhortatione refer- uata vnicuique proprij arbitrij libertate, quofcunque ad vitam pradetti- nauit zternam,non vindicando, fcd proprium fanguinem fundendo ab errore reuocafíe. .— /tem. Bcatus Gregorius ne cadem gensad fidem vio- lentia traheretur, in quadam fua epiftola contradicit. acc Virgilio «zT beodoro Epifcopo Mafsilia.
B quicerte nondum poffunt credere ad iuftitiam & ore confiteri ad falu- Row. 1o.
« Caput 180. Lib.i.vei-
Plurimi Iudaicz religionis viri in hac prouincia commorantes , ac /hi epislo-
fubinde ad Mafsiliz partes pro diucrlis negotiis ambulantes, ad ve - '«*
4
ftram produxére notitiam , multos confiftentium in illis partibus Iu- daorum, vi magis quàm pra-dicatione ad fontem baptifmatis perdu- &os. Nam intentionem quidem huiufcemodi, & laude dignam cen- feo, & de Domini noftri dilc&ione defcendere profiteor. Sed in hac cadem intentione nifi competens fcriptura facrz comitetur effectus, ti- meo ne aut mercedis opus exinde non proueniat , aut iuxta aliquid ani- TON . COSOWCCTON GE "marum,
CAp.4$
PRIMA PARS marum,quzdam difpendia (quod abit) confequantur. Dum enim quif-. A piam ad baptifmatis fontem non pradicationis fuauitate,fed necefsitate perueherit;ad priftinam fuperftitionem remeans, inde deterius moritur, vnde renatus effe videbatur . 133 Nicbolus Papa ad (on[ulta Bulgarorum, cap. xlj. «Caput. 181. De his qui Chriftianitatis bonum fufcipere renuunt;& idolis immo- lant, vel genua curuant, nihil aliud poffumus fcribere vobis jni(i vt ad fi- dem rectá monitis & hortationibus, & ratione eos potius quàm vi quod - vané fapiunt,conuincatis. T Item. «| Caput. 182. Nulla cum his, quinon credunt , idoláqueadorant , mifcenda com- munio eft. Porró illis vt credant, violentia nulla inferenda eft, Nam o- mne quodex voto non eft;bonum effe non poteft. I
Capitulo fecundo. Non effeinferendam pagano violentiam, vt Chriftianusfiat; fuperdo- cuimus. Invita beati Gregory, lib.iiij cap. xlyj. — 0 Caput 183.
Quemadmodum ludzos baptizari violenter Gregorius denegabat;ita Chriflianos eisquoquo modo fubijci nullatenus permittebat . i
"Augustinus contra Iulianum. € Caput 184.
Libo ^ Sidmatris corpus id quod in ea concipitur , pertineret, ita vt eius
de ci.difl.4 pars deputaretur , non baptizaretur infans, cuius mater baptizata eft, ali- c. Sid »a quo mortis vrgente periculo,cüm cum geftaretin vtero. Nunc veró cüm ds ctiam ipfe baptizaretur,non vtique bis baptizatus habebitur. Non vtiq;
ad maternum corpus cüm effet in vtero, pertinebat. — Jtem.' Si quic- xisflem li. quid eft in homine quando baptizatur & fan&ificatur, baptizari & fan- v]- ^ (ificari putandum eft. Di&urus es & ipfa in illo baptizari-& fancifi- cari , quz in inteftinis & vefica, per digeftiones corporis digeruntur. Di&urus cs baptizari & fan&ificari hominem in matris vtero conftitu- tum,fiad hoc Sacramentum accipiendum necefsitas cogat grauidam , & ideo baptizari iam qui nafcitur non debere: poftremo di&uruses bapti- — zari & fancificarifebres, quando baptizanturzgroti; | 0505-7
nA
Tfidor.liba. : de fummo booc*2$..— Qui in maternis vterisfunt, idco cum matre baptizari non poffunt, de ci.difl.4 quia qui natus adhuc fecundàm Adam non eft, fecundüm Chriftum
equiinn4 non poteft renafci : neque enim dici regeneratio in eum poteft;quem ge-
S Ope dis, D
438 $24 gup cro
Ifidorus Sententiarum, lib.j. cap. xviij.
'?"* nerationon przcefsit. Qui fceleraté viuunt in Ecclefia, & communicare non deíinunt , putantes, fe tali communione mundari, difcant nihil ad emundationem proficere fibi. asbiipoern co; ouuiieerots
Cap. 10. Greocorius mootisaiib. miles : E 5 ut 186,
Fn egorius refbondens Augustinos: «| Caput
dil.,.c.s; — Mulierpregnans cur non debeat baptizari ignoro,cümante omnipo- que mulie» tentis Dci oculos non fitculpaaliqua foecunditas carnis. ^ ^^^ Rid MT Auguftinus
€
, feque : . e
DE BAPTISMO: 3i
A 9m ufigitiuus nieod c slqur o salolgileruenitatp Caput 187. Dori i Nibikeltalind cedere quàm fidem Lililin io n pande ^" Labs
deg e eges Y cen l 25.de conc.
turcrederc parunlus;qui fidei nódum habetaffe&um. refpondetur fidem 7, , ..;.
habere propter fidei Sacramentum : & conuertere fe ad Deum propter).
conueríionis Sacramentum: quia & ipfa refpontio ad celebrati er-
tinet Sacramenti, .—. /[tem.:Parüulum & finondum fides illa quz in cre--
dentium voluntate confiflít , iam tamen ipfius fidei Sacramentum fide-:
lem facit,ficut credererefpondetur: ita etenim fideles vocantur,non rem
ipfam mente abnuendo , fed ipfius rei Sacramentum percipiendo .
MTfnc
Auguflinus ad Renatwum de /fnima.. : ib x Fespa Mash à Caput 188. : a rp eem Á 3 dnd "o ur. dea B - Myfterium credulitatis in paruulis per eorum refponfionem à quibus ;;»«:«:.: geftantur, impletur. : 1 'Ibor2 bos 0 cis3iaodv | t eccoriginelib.z "Auguftinus de Symbolo, libro ij. cap.j. 50. 5.00 Caput 189. -
-.. Vos profeísi eftis renuntiare diabolo, pompis & angelis eius. Videte dile&ifsimi quia hanc profefsionem veftram in curiam profertis angcli- cam,nomina profitentium in libro excipiuntur vitz;non à quolibet ho- mine, fed à fuperiore coelitus poteftate . P. i
P : E
"Ambrofius fuper Lucam, Libro decimo. (0 «Caput 190. Csp. 8: $i cathecumenum quis vel hareticus , vel fchifmaticus, tanquam de vtero velanimz vel Ecclefix parturientis,excufferit:leuius punitur, fi fi- C dclem;grauius. 21 | AugufHinus in libroad Fortunatum . epCapu, 391. San&um eftbaptifmum per feipfum quod datum eft, in nomine Pa- 4 «// di. tris & Filij & Spiritus fandi: ita vt in eodem Sacramento fit etiam autho 777: a ritas traditionis per dominum noftrum ad Apoftolos, per illos autem in epifcopos & alios facerdotes , veletiam laicos Chriftianosab eadem ori-.——— gineac ftirpe venientes. Namquein necefsitate cüm epifcopi , aut praeí- d 24/74 byteri, aut quilibet miniltrorumnon inueniuntur. & vrget periculum (o —: eius qui petitne fineifto facramento hanc vitam finiat, etiam laicosda- — ' - re folere, facramentum quodacceperunt;folemus audire. Nam ciim illa hiftoria narratur,omnes qui audiunt prope ad lachrymas mouet: cüm in p nauiquadam fidelis nullus effet, preter vnum pocnitentem;cepit immi- : nere naufragium. Erat ibi quidam falutisfuz non immemor, & facra- menti vehementifsimus flagitator , nec erat aliquis qui dare poffet , niíi' poenitens ille : acceperat enim de peccato dequo agebat poenitentiam. . Amiferat de fenioribus fan&itatem , fed non amiferat facramentum. '- M Nam fi hoc amittunt peccantes cüm reconciliantur poft poenitentiam, 2 quarc non iterum baptizantur? Dedit ergo quod acceperat , & ne peri- culofé vitam finiret non reconciliatus, petit ab ipfo quem baptizaüerat, vteum recóciliaret. Et fa&um cft. euaferunt naufragium.Cognitü habes. quod fecerant , nemo extitit eorum , qui non pium animum ita crede- ret, vtconfiliis corum in illo periculo dominum crederentabfuiffe. . E -—— i F iij Motus
£. PRIMA PARS
"Motus enim animus religiofus & fupplexab homine exegit Sacramen- A tum, à Deo impetrat fan&itatem . Quod fi fortéhoc quod narraui qui naufragio imminente periclitabantur, non vult aliquis credere: non e- nim hoc fcripturarum diuinarum authoritas , fed incerto authore fama commendat , non repugnabo : fed interrogo fi tale aliquid contingat, quid futurum eft? Non enim potett quifquam dicere, relinquendum il- lum effe, qui mosteimminente baptizari defyderat, quenv baptizatum à ponnitente : quifquis non credit contigiffe , oportet vt credat, poffe con- tingere. 1
Auot. de Auguftinus de anime origine , ad Vitlorem lib.j. «T Caput 192.
eumac ^ Latroquamuis poterit diuino iudicio intereos deputari, qui martyrij — -
eimoriri* confefsione purgantur : tamen etiam vtrum non fuerit baptizatus igno- B
e Re* v5: Nam vtomittam quod creditur, aqua (imul cum fanguine exiliente
P €? delatere Domini iuxta confixus potuiffe perfundi;atque huiufmodi fan- &ifsimo baptifmate dilui.. Quid fi in carcerefuerat baptizatus quod & poftea perfecutionis tempore nonnulli clanculo impetrare cita Quid í1 antequàm teneretur? neque enim propterea illi publica leges parcere poterant. quantum attinet ad corporis mortem , quoniam diui- nitus remifsionem acceperat peccatorum .
"uguftinus bomilia ad Neophitos . Que fic incipit ; "Omnis quidem de bis fermo. «pat. 193.
Recordetur ergo vnufquifque veftrüm fingulas myfteriorum fpecies, c, quas per noftrum , donante Domino , eftis myfterium confecuti , & ca quz tunc fuppliciter ac fideliter fufcepiltis,nunc intelligite prudenter, vt melius pofsitis intelle&u feruare. In primis certe aures veftras oleo bene- di&ionis oblinimus. Sed ob quam caufam fecundüm Ecclefiafticam tra- ditionem ab omnibus catholicis Chriftifacerdotibus fiat agnofcite . In- troitus fidci & totius fan&z doctrinz ad animum per aures admittitur:
& de auditu intelle&us exoritur. Neque enim poteft aliquis fidei Sacra- menta cognofcere,nifiaudiat predicantem . — rem. Ergoadhibitaau- - ribus vnctio fan&a fignificat,vt omnes extra difciplinam fermonces, quafi do&rinz Chrifti olo dudit aduerfentur ac fugiant: fed ad fola Dei verba audienda conuertant;quiaillito illo oleo,auditum fuum Chriftie- p loquiisconfecrarunt. —/tem. Vosautem poftquam veftrz aures oleo benedi&o funt illitz,defignati eftis in numero auditorum fapientium, vt rcáé retinentes Dei verba,id eft, qua auditis implentes, in dic iudicij au- Mattb, 25, diatis vobis Chriftum dicentem : Venite benedi&i Patris mei, fufcipite- paratum vobis Regnum à conflitutione mundi.lllud autem non ociofé, necabíque certa ratione myfterij fa&um putetis, quod nares quoque ve- ftras oleo benedi&ionis vnximus. Quod iccirco fieri intelligitur, vt ij qui ad baptifmá veniunt,admoneantur tanti myfterij facramentum vfque a morté inuiolatum atq; integrü cuftodire,vt quádiu fpiritü vitz huius na- ribus fuis attrahüt, à Chrifti domininoftri cultura & feruitio nó recedát. joN: Item.
DE BAPTISMO, SEE.
A Item. Sed adhuc fubtilior intelle&us in narium vn&ione fignatur.Il-
lius enim olei odor, quod in Chrifti nomine:& virtutebenedi&um cft,
ad odoratum vosprouocat fpiritualem, vt non corporis, fed mentis fen-
fibus Chriftum ineftimabili fuaüitate fentire pofsitis , & dele&ati notitia odoris eius ipfius veftigia fubfequentes dicere valeatis illud quodad Deá (,,;,, ,.
curimus. |... ioSglei quitas on I à fit E «cc calamis eiie nr stosio 103 Capstq94 Prime praedicatione de ijs tantum locuti fumus , quz decó.dift.4 vobis priufquam ad fontem fan&um veniretis, iuxta catholice regulz cra, inftituta tradidimus, & quid fignificaret vn&io,que diuerfis corporis no- 57"
" à credentium chorus loquitur. Poft te in odorem vnguentorum tuorum 3
b
-
(
E - B. ftriadhibita partibus diuerfum intelle&um defignat;prout dominus do-
nare dignatus cft,interpretati fumus , cm oftenderimus vos per oleum fan&ificationts ad auditum plene fidei przparatos , & bonum Chrifti o- dorem vocatos ex toto corde ad abrenuntiandum diabolo cffc commo- nitos, Nunc veró de interioribus iam myfterijs locuturi fumus , qua in ipfofan&o fonte celebrata funt. Emiíla enim certifsima cautione , qua vos abrenuntiare omnibus pompis,& operibus eius , & omnifornicatio- ni diaboliczfpopondiftis defcendentes infontem, fonté facrum,fontem redemptionis, fontem fan&ificatum virtute ccelefti. Item. In hoc ergofonte antequá vos toto corporc tingeremus, interrogauimus : Cre- dis in Deum Patrem omnipotentem . Refpondiftis Credo. Rurfum in- terrogauimus, Credis & in Iefum Chriftum, Filium eius, qui natus eft de Spiritu fan&o ex Maria virgine. Refpondiftis finguli,credo. Iterum inter- rogauimus, & in Spiritum fan&tum ? R efpondillis fimiliter credo . Hoc autem fecimus fecundàüm Domininoftrilefu Chriftifaluatoris imperi- um.Qticumad Patrem ín coelos afcenderet,difcipulis fuis, id eft. Apo-
ftolis mandauit, dicens : Euntes baptizate omnes gentes in nomine Pa- 544,,;s.
tris& Filij& Spiritus fan&i. ^ —/rem. Quod autem interrogauimus, Credis fan&am Ecclefiam & remifsionem peccatorum, & carnis refurre- &ionem,non co modo interrogauimus:vt quomodoin Deum creditur, fic & in Ecclefiam fan&tam & catholicam . Proptereafan&a & catholica efljquia re&é creditin Deum.Non ergo diximus , vtin Ecclefiam , quafi
y in Deüm crederetis : fed intelligite vos dicere, & dixiffe vt in Ecclefta &
fan&a & catholica conuerfantes in Deum crederetis, crederetisetiam re-
furre&ionem carnis quz futura eft. de cof. dift. 4. C post- m.
Item. Poftquam vos credere promififtis , tertio capita veftra in facro fonte demerfimus . Qui ordo baptifmatis duplici myfterij fignificatione celebratur.R cé enim tertio merfi eftis, qui accepiftis baptifmum in no-
mine trinitatis . R e&é tertio merfi eftis,qui accepiftis baptifmumin no- gop.s.
minelefu Chrifti, qui tertia die refurrexit à mortuis.Ita enim tertió repc-
. titademerfio "7" dominice exprimit fepulturz, per quá Chrifto con-
fepulti etis in baptifmo, & cum Chrifto refurrexiftis in fide, vt peccatis ablutiin fan&itate virtutum, Chriftum imitando viuatis. ; Sh Fdo Homis
PRIMA PARS: -1Utenndt e noi fdfomilia ig. oi 2u5)3Ho3n1 10ifizd nu A (aput 195. Hucufque de myfterijs-locuti fümus qua per facramentum in ipfo baptifmate celebrantur. Nunc veró de his a&urifumus qua iam de ba- ptizatis fan&a inftitutionecomplentur.Impletoenim baprifmate, caput veftrü chrifmáte;id eít;oleo fan&ificationis infundimus:per quod often- ditur baptizatis regalem & facerdotalem pec rià domino dignitatem.
A
Namin veteri teftamento hi qui eligebantur in facerdotio, vel inregnoy
fan&o vngebantur oleo:& vn&ionc capitis, alij regnandiin populü Dei,
- alij facrificia offerehdi Deo; accipiebant à domino poteftatem; ^: '. Jtem, Completis autem omnibus facramentis, etiam mandatum vo ' bis & exemplo , & fermone tradimus.Lauimus enim fingulorum pedes,
adimitationem vos noftram,imo ipfius Domini & faluatorisnoftri pro-. B uocantes, vtquemadmodum nos veftros pedes lauimus,itaetiam yos pe-
des fratrum & hofpitum lauare debeatis.
Anaflafius Epiteélo Epifcopo. : €| Caput. 196. .. Gabriel mittiturad Mariam, non tranfitorie virginem , fed ad virgi- nem defponfatam viro, vt fponfo oftenderet Mariam veré hominem fu- iffe, & partus meminit fcriptura,& dicit:Inuoluit puerum , & beatafunt
vberaquz fuxit,& oblatum eft facrificium , quoniam aperuit qui natus eft vuluam.Hzc autem omnia parturientis virginis erant indicia.
. Vt preter pafca 7 pentecoslen y nifi morte. periclitantibus Leopnmus baptifma non fiat.Ex epiflola Leonis pape.cap.xj. € Caput. 197. Vnde quia manifeftifsimé patet baptizandisin ecclefia ele&is , haec duo tempora id eft Pafcha & Pentecoflen cffe legitima i dile&ionem ve- ftram monemus, vt nullos alios dieshuic obferuationi mifceatis , quia etfi funt alia quzquefefta quibus in honore Dei multa reuerentia debea- tur principalis tamen & maximi facramenti cuftodienda nobis eft my- füica & rationabilis exemplatio:non interdicta licentia , quain. baptifmo tribuendo,quolibet tempore periclitantibus fubuenitur, ita enim ab his duabus feftiuitatibus connexis fibimet atque cognatis incolumium , &c pacis fecuritate degentium, libera vota differimus : vt in mortis periculo, in obfidionis difcrimine aut perfecutionis anguftia,, in timore naufragij, nullo tempore hoc verz falutis fingulare praidium cuiquam dene- emus. | T4 ^ : : Quo tempore baptifmum celebrandum fit , ex decretis Vicloris
D
Pape fratribus per Alexandriam conffitutis. «p Caput 1985.
Viorpsp, In pafchali veró tempore & Pentecoften baptifma celebrandum eft epl.ad | Catholicum:fedfi neceffe fuerit aut mortis periculum ingruerit,gentiles Theophilii, ad fidem venientes quocunq; loco, vel momento, vbicunque euenerit, e 2 dE fiue in flumine,(iue in mari, fiuc in fontibus , tantum Chriflianz con- Mum. -feísioniscredulitateclarificata baptizentur. Ipfum quoque-quod in Ba- : ptiímo polliciti funt , fummopereattendendum cít ne infideles » »:
D cies
X
do
DE BAPTISMO. Xe. 'A. deles inueniantur. Ipfi veró qui infidelitatis. nota adfperguntur infames efficiunturatque interfideles minimé repütantur. ———— De duobus temporibus baptifmatis ex decretis Gelafry x. Anz i: Caput 199. Croat quifpiam pafsim quocunque tempore iiie credat in) i. ineffc fiduciam, praeter pafchalisfefti & pentecoften venerabile facramen vu s tum, excepto duntaxatgrauifsimi languoris incurfu , in quo verendum epicoposls ne morbi crefcente periculo fine remedio falutari fortafsis egrotans exi- me e
tioprzuentusexcedat. . bes De eodem ex decretis Siricij pape.cap. ij. «| Caput. 200. qo cof. dif.
Sequitur de diuerfis baptizandorum prout cuique libitum fuerit im- 4c. bapri-
B probabilis & emendanda confufio,qua à noftris confacerdotibus quod x«i. |. commoti dicimus, non ratione authoritatis vllius:fed fola temeritate 9"/cp« prafumitur,vt pafsim ac liberé natalicijs Chrifti ceu apparitionis,nec nó peepifola : apoftolorum feu martyrum feftiuitatibus innumera, vtafferis plebes j;,, 7", baptifmi myfterium confequantur , cüm hoc priuilegium fibi apud nos cover epi-
& apud omnes ecclefias , dominicum fpecialiter pafcha cum fua pente- cope.
coften defendat. ies de ee ad De eadem ex concil.apud compendium.cap.4. €| Capit. 201. 7^ TE
Vtextra ftatuta tempora canonum id eft in pafcha & pentecoften ba- ;;j«;;. ptifmanon celebretur:quia fan&icanoneshoc modisomnibus,nifiali- — quod periculum inftiterit fieri prohibent.in tantum vt ctiam cos qui
(c alio tempore baptizant , à gradibus ecclefiafticis abflineant, nec ad cle- rum admittantur. E Item de eodem ex concilio V V ormatienf. cap. x. «| Caput. 202.
Sacrofanái baptifmi facramentum non nifi in pafchali feftiuitate & pentecoften vnufquifq; fidelium nouerit efle przbendum, excepto quod his qui mortis periculo vrgente , ne in eternum pereant talibus oportet SEEN e i Uo pir ix t xx.dies ante baptifmum ad purgationem exorcifmi catecbue AER ms
meni veniant ,ex concilio Bracarenfi...cap.iij. — Caput ^203. ca. 2.cap.r. '. Hocomnibus modis przcipimus,& antiqui Canortes iubent, vtante de cor. dif- baptifmum xx.dies ad purgationem cxorcifmi catcchumeni veniant, & 4: ^t $7835 . . E . 1€$ 20, p in illis xx. diebus iuxta canonicum przceptum & erudiantur.& confe- crentur. 3EAV, jq eus Oo niimag J -— Quod omnes ad baptifmum venientes v.feria maiorisbebdos co made fidem epifcopo vel presbytero reddere debeant.Ex cc cceencilto Laodicenfi-cap.xlii. | 000 os yocp Caput. 204. Quod oporteat eos qui ad baptifma veniunt,fidem difcere,& quin- ta feria feptimanz maioris, epifcopo vel presbyteris reddere. ilt C^ NING Vto mes baptizandi prius füit exorcizandi,ex decretis Ce- lesa dfi P-Galliarum Epifcopis miftis sap-xij,... Caput 205 -— Tlludetiam quod circa baptizandosin vniuerfo mundof. ecle-
t avni-
J994£50
PRIMA PARS
fia vniformiteragit,non ociofo contemplamurintuitucüm fiue paruu A
li, fiue iuuenesad regenerationis veniunt facramentum , non prius fon- tem vitz adeant, quam exorcifmis & exufllationibus clericorum fpiritus ab eis immundus abigatur, vt tunc veré appareat,quomodo princeps hu- ius mundi mitttaurforas. Vt baptizandi nomine dato à carne &7 vino abSlineant inesse ex concilio Cartbaginenfi.4-cap.lxxv. « «Caput 206. A. y Baptizandi nomen fuum dent fub abftinentia vini & carnium , ac amd, — manusimpofitione crebro examinentbaptifmum.
Quod neophyti à lautioribus cibis ad aliquod tempus c
4 coniugibus abflinere fe debeant . Eodem (Concilio . cap IxxYj. «(aput 207. decnfdf. — Neophyti aliquandiu à lautioribus epulis & fpe&taculis & coniugibus f '*P» sbftineant, |
- Vt omnis presbyter vas baptifmale babeat.Ex concilio Meldenfi.cep.vij. «Caput 208. decofdf. — Omnis presbyter quifontem lapideum habere nequiuerit , vas con- Mibi ueniens ad hoc folummodo baptizandi officium habeat, quod extra ec- ' clefiam non deportetur. Similiter ad corporale lauandum,& ad pallas al-
taris propria habeantur vafa,in quibus nihilaliud fiat.
Vtnullus presbyter nift in ciuitatibus baptizare debeat exce: » pta caufa infirmitatis ,ex concilio eodem.cap.xlviij. | & Caput 209
.. Nemo presbyterorum baptizare przfumat, nifi in ciuitatibus atque temporibus conítitutis, nifi cauffa xgritudinis,aut certé necefsitatis & in illis locis quz authoritatem & priuilegia debita retineant.
Qualiter ei qui fidelis exiftere voluerit, baptifmum fit tribuendum.
Epid Ex decretis Clementis Pape ,cun£lis fidelibusmifsis. & Caput. 210.
'Siquis ergo fidelis exiftere voluerit , & defiderat baptizari , vt exutus prioribus malis,de reliquo pro bonisa&ibus heres bonorum coeleftium fiat accedat ad facerdotem fuum , & ipfi det nomen fuum , atque ab eo
Cc
audiat myfleria regni coclorum.[ciunijs frequentibus operam impendat, p
acfemetipfum in omnibus probet, vt tres menfesiam confummando,in die fefto pofsit baptizari. Baptizetur vnufquifg; in aquis perennibus no- mine trinz beatitudinis inuocato fuper fe;perun&us primo oleo per ora- tionem fan&ificato , vt ita demum per hac confecratus percipere pofsit
locum cum fanáis. Mug. de ec Demartyribus qui fme baptifmomartyrium fufceperunt.Ex |... cede. Di£lis /uguslini Epilapi. E. e| Caput 21r. DE " Catechumenum quamuis in bonis operibus defun&um, vitam ha- * es E bere non credimus,excepto duntaxat , nili martyri) (acramentum cóplc-
chumeni, at.Baptizatus confiteturfidem fuam coram bccrdot agat ri E Ípondet,
DE BAPTISMO. 368 "A. fpondet -Hoc idem martyr coram perfecutore fuo facit;qui & confitetur fidem, & interrogatus refpondet.llle poft confefsionem afpergitur aqua: hic veró afpergitur fanguine, vel tingitur igne. Ille manus impofitione pontificis LAT Spiritum fanum, hic habitaculá cfficitur Spiritus fan- €i, dum nó cft ipfe qui loquitur,fed Spiritusfan&us qui in illo loquitur. lllecommunicat euchariftiz in commemoratione mortis domini, hic ipfi Chrifto commoritur. Ille confitetur fe mundi a&ibus renunciare, hic ipfe renuntiat & vitz.Illiomnia peccata remittuntur, ifti extinguntur.
Quod Catechumenis facramentum in pafcba. non liceat dari. Ex concilio Cartbaginenft.cap.v. « (aput 212.
B . Item placuit vt perfolemnifsimos pafchales dies facramentum catc- .« chumenis non dctur,nifi folitum fal,quia fideles per illos dies facramen- tum non mutant,nec catechumenis oportet mutari. De catechumenis à Baptiflerio remouendis. Ex concilio "rauficoi.cap. xitj. «| Caput. 213. Adbaptifterium catechumeni nunquam admittendi funt, nifi prius baptizentur. : De catecbumenis feeregandis € informandis. Ex eodem concilio.cap. xiiij . o0 Caput: 214. A fidelium benedictione cátechumeni ctiam inter domefticos ordi- nes,inquantum caueri poteft, fegregandi funt,informandiQue ug v vtíe c fignandos vel benedicendos femotim offerant. Decatecbumenis peccantibus.Ex concilio INeocefarienft. E cap. v. «| Caput. 235. Catecliumenus fi ingrediatur ad ecclefiam, in ordine eorum qui ver- boinftruuntur;afsiftat. Hic deprehenfus peccans, fiquidem genu fle&it, audiat, vtnon i delinquat vlterius. Si vcro /& áudiens. Ed m latur. - ingaumm Onnmiio3unzle x: «sn 2e bis qui eer opere pol pomerinon debeant. Ex concilto.Laodicenfi.cap. i. - misrined ier Copie 216, Dehis qui nuper funt illuminati bep quod eos in Br non conueniat ordine promoucri. D De e presbyteris, fi in trinitate iuxta preceptum Domini mon ba: - 35 | ptixauerint. Ex canone apoftolorum. «€ Capat. 217. Canon. 49. "Siquis epifcopus aut presbyteriuxta przceptum Domini wif pt- aueritin nominc Patris & Fili & Spiritus Sanái, fedin tribus fineini- tio principijs,aut in tribus filijs aut in tribus paracletis abijeiatuss ^ »b£»
aem
uod in baptifmo c7 in confirmatione, fin ece B Rima t rera Ex decretis Hygin j "Papx, € Caput 218. In catechifmo & baptifmo, & in confirniatione vrius patrinus poteft de conf.dif. fieri, fi necefsitas cogit : non eft camen confuetudo Romana fed porn 4. Kim cate-
D finguli fufcipiunt. 4302 *: Vivnus
Ni itus
—RUOCOÓARETMOXS
sida.
(PRIMA PARS Ftynus patrinus vel patrina adffufcipiendum infantem accedat. eri] Ex decretis Leonis PPP apud. Medardum. | 4j Caput. 219. decdif.4 | Vtnon pluresad fufcipiendum de baptifmo infantem accedant quam cnoplures. vnus,fiue vir fiue mulier.In confirmationibus quoque id ipfum fiat.
Vt ille qui non eff confirmatus ad baptifmum nullum reci
piatur .. Ex concilio Magontienfi.cap.ij. «Sp Caput. 220.
decof.dif. — .In baptifmo vel in chrifmatenon poteft alium fufciperein filiolum ;
4c. /154- quinon eftipfe baptizatus, vel confirmatus.
pfe. Vtnullus fiat patrinus nifi re£lé credat.Ex concilio Pariz
; fienfi. «p Caput 221.
Vt nemo áfacro fontealiqtiem fufcipiat,nifi orationem dominicam,
& fymbolum iuxtalinguam fuam, & intelle& teneat , & coram presby-
tero decantet,& vtintelligant omnes pa&áü,quod cum Deo pepigerunt.
Vt presbyteri à patrinis réquirant,fi fimbolum Japiant.Ex con: cilio VV armatienft-cap.. € Caput. 222,
Caueant presbyteri , vt neque viri nequefeminz de facro fonte filio- los velfiliolas fufcipiant,nifi memoriterfymbolum & orationem domi-
nicam tenuerint. Defjmbolo o£lo dies ante pafcba publice in omnibus ecclefjs* Cip. recitando. Ex Concilio Agatenfi.cap.xi] , «| Caput: 223.
deco (dif. — Symbolum ctiam placuitab omnibus eccleítjs vna die,id eft , o&tauo 4 c. n- die ante dominicam refurre&ionis publice in:ecclefia competentibus bolum. tradi, r t. j De gentilibus infirmis jfi baptifmum defiderant. Item ex eodem 1 cap. iij. : «[Caput 224. Gentiles fi in trinitate dcfideraucrint fibi manum imponi, fi fuerint ex aliqua parte honeftz vitz,placuit eis manü imponi, & ficri Chri(tianos. Degrauida baptizanda.Ex concilio N eocefarienfi,cap.vi..&j Caput. 225. de conf. dif... : Grauidam baptizari oportet quando voluerit. Nilil enim in hoc que ^c f! 99^ parit nafcenti communicat;propterea quod vniufcuiufque propofitum ""l'. n confefsione declaretur. i iqonibtosinsdfto» ror De paruulis infirmis baptizandis-Ex concilio Gerundenft; cap. v. Museo Ton qpjCaput 226. De paruulis veró te nuper materno vtero editi funt , placuitcon(ii- tuitvtfiinfirmi (vt affolent)fuerint;& lac maternum nó appetunt,ctiam cadem die qua nati funt,fi allati fuerint, baptizentur. oti De illis qui in egritudine baptizantur.Ex concilio Neoce: * 9M iC A249, $ 61 «| Caput ja7.
( fanenfi.cap.xio Loco dM S Si quisergo iz rch UR bag prie ordinarinon de- bet. Non entm fidesillius eft voluntaria;fed ex necefsitate defcendit, nifi forte poítea ipfius ftudium & fides probari videatur, authominum pau- «itas cogat. T: iste 2r 201020
5 De illis
A
B
D
"t oa. inicám, presby- gerunt,
Wt 222, r
ntefilio- m domi-
aput 223. l,odauo C etnubus '
i qut 224. fuerint ex ynitianos sput 25 nhoc que ypolicum
D put 216 . icconf- nt,etiam
'aptit 227 yinon de- : andit; ni yum pau-
gulli
DE BAPTISMO. 37 tony c Deillis qui paruulos recentes negant effe baptizandos . Ex conos soot Concilia Africano. cap.lxxvi. 05-00 op Caput. 228.
«.. Item placuit, vt quicunque paruulos recentes ab teris matrum bapti « c»4/^.4 zandos negat;aut dicit in remifsionem peccatorum cos non baptizari, fcd cxplacuit, & nihil ex Adam trahere originalis peccati , quod lauacro regenerationis expietur: vnde fit confequens; vtineis forma baptifmatis in remifsio- nem peccatorum , non vera, fed falía intelligatur , anathema fit. Quo- niam aliter intelligendum non efljquodait Apoftolus: Per vnum homi- zoy. s: nem peccatum intrauit in mundum,&perpeccatü mors:&citain omnes . — hominespertranfiit inquo omnes peccaueríüt, nifi quéadmodum ecclefia catholica vbiq; diffufa femper intellexit. Propter hanc enim regulam fidei B. ctiá paruuli, qui nihil peccatorum in feipfis adhuc committere potuerunt:
' ideoin remifsionem peccatorum veraciterbaptizantur ; vt in eis regene- rátione mundetur quod generatione traxerunt . ;
j $e infirmis baptizatis,ex Concilio Laodicenfi,caplxxyj. — Càput 2a. 9.
it Bmeonagi: cosquiin zgritudine percipiunt baptifma, poftquam c, ,7.; conualuerint fidem diícere & fcire , cuius muneris participes fa&i funt.
villis egrotantibus qui baptifmum defiderant t poft obmu- tefcunt. ex Concilio Africano. cap. xij, «| Caput: 230. .. Vtagrotantes fi. profe refponderenon poffunt , càm voluntati co- crum teftimonium refpondeat,qui fi ex periculo proprio effe dixerint, ba- —*ptizentur: & vtfcenicis & hiftrionibus caterifque huiufmodi perfonis * reconciliatio non negetur.
2De mortuis non baptizandis . Ex Concilio Cartbaginenfi
tertio, Cap. yj. n «Caput 231,
-Cauendum cft etiam ne mortuos baptizari poffe, fratrum infirmitas credat,quibusneceuchariftiamdarianimaduertat. —.
De fubito obnutefcente, Jf teftes habuerit, baptizando. ex Con: cilio Araufico. Cap. xi. «Caput: 232. Subito obmutefcens prout ftatutum eft, baptizari , & poenitentiam ?7: 7 x accipere potéft,fi voluntatispreterite teftimonium aliorum verbis habet, 4"^^* zi aut pra-fentis in fuo nutu .
s De bis qui apud bereticos baptizantur , in nomine fan£le T ri- hs nitatis. Ex confilio Rotomagenft. cap.v. «| Caput 233. Baptifma vnum elt in ecclefia catholica,cuius nos membra effedti fu- mus,vbi vna fides cft, vbi in nomine Patris &Filij & Spiritus fanài da- tur. Et ideo quiapudillos hzreticos baptizati funt, qui in fanda Trini- tatis confefsione baptizan t, & veniunt ad nos, recipiantur quidem quafi »baptizati;nc fan&e Erinitatisinuocatio & eonikisio: annulletur : fed do- RT ccantur,
i». 6 KE de
"eor pet ES
gita orn
xw zt Hehpist
aea oth hs d s id
: PRIMA PARS ceantur integré,& inftruantur fenfu fan&z Trinitatis & myfterio, quod A infancta ecclefia tenetur.Et fi confentiunt credere, vel acquiefcunt confi- teri purgata fidei integritatem , manusimpofitione firmentur. Si veró
» paruuli funt hebetes , qui do&rinam non capiant , refpondeant pro illis
qui cos offerunt iuxta morem baptizandi , & ita interrogentur vt fciant quid refpondere debeant,& fic manus impofitionem accipiant.
De eademre. Ex (ancilio yr ormatienft.cap.-v. —.. Sp (aput 234-
-— Quicünque baptizatus fueritab hareticis in nomine Patris, & Filij;&
Spiritus fan&i,nullo modo rebaptizari debet, fed per folam manus impo fitionem purgandus eft. !
Vt baptifmus in T rinitate fufceptus non iteretur , Ex confilio ER Cartbaginienft primo. cap. J «| Caput. 235. Vtbaptifmum in Trinitate fufceptum non iteretur. Ergo fi vobis pla- cet , confideremus primitus titulum de rebaptizatis , & fanditatem vc- ftram poftulo, vt mentis veftrz intuitum placide , producatis ad defcen- dentem in aquam , & interrogatum in Trinitate fecundum Euangelij fi- dem, & Apoftolorum do&rinam, & confeffum bonam conícientiam in Deum de refurre&ione Iefu Chrifti,an liceat iterum interrogari in eadem fide, & in aquam iterum tingi. Vniuerfi epifcopi dixerunt, Abfit,abfit,il- licitam fancirnus effe rebaptizationem,& fatis effealienam à fyncera fide,
& à Catholica difciplina, c Leprmu — De illis quinefciunt qua fide baptizati unt . Ex decretis r sam Leonis pape, Epifcopis per Siciliam con[Htutis miffis, ur (ap. xxix. «| Caput. 236. dec dip,, Hiautem dequibus fcripfifti qui fe baptizatos fciunt , fed cuius fidei 4.c.hide füerint qui eosbaptizauerunt fe nefcire profitentur, quoniam quolibet qubw. modo formam baptifmatis acceperunt , rebaptizandi non funt : fed per manus impofitionem, virtutem Spiritus fan&iaccipientes , quam ab he- rcticis accipere non potuerunt, catholicis copulan: Hunt. De presbytero qui grammaticam ignorabat , «7 tamen in T ri: - nitate baptizabat. Epiflola Zacharie ad Bonifacium Ma: D porci "Irchiepifcopum - j «| Caput. 237. decidift.4 ;
c.retulerit.
Virgilius & Sedulius, religiofi viri apud Baioariorum prouinciam dc- gentes, fuis apud nos literis vfi funt;per quas intimauerunt, quod tua re- uerenda fraternitas iniungeret Chrilanos rebaptizare . Q uod audientes nimis fumus cóturbati & in admirationé quándam incidimus fi habere- tur vtdi&ü eft.Retulerunt quippe quod fuerit in cad prouincia facerdos qui latinam linguá ignorabat penitus: & dá baptizaret neíciens latino elo quio infringere lingua, diceret, baptizo te in nomine patria, & filia & fpi- ritusfancta, ac per hoc tua reuerenda fraternitas confiderauit rebaptizare. 2 Scias
uod ui. A lerà 0 illis fciant
234.
Vli e
üsimyo
B
ut 235. )bispla- tm ve- defcen- yeij fi- itam in 1eadem abitil- era fide,
"it. 236. ius fidei quolibet t: fed per mabhz-
D
ut 23]
iam de- ltua rc- udientes i haberc-
ma
E
DE BAPTISMO. 38
A. Scias fanáifsime frater, fi ille qui baptizauit non introducens errorem
aut herefim; fed pro folaignorantia Romanz locutionisinfringendo lin guá, vt fupra fati fumus baptizans dixiffet, non poffumus confentire vt denuo baptizentur , (quia quod bené compertum habet fraternitas tua) quicunque baptizatus fucrit ab haeieticisjin nomine Patris & Filij & Spi- ritus fan&i, nullo modo rebaptizari debet, fed per folam manus impofi- tionem pürgari debet .. Nam fan&tifsime frater fi ita cft vt nobis relatum eft,nonampliusà teillud predicetur, nec aliquid huiufmodi fed vt fan- Gi patres docent & praedicant , tua fraternitas ftudeat feruarc .
r
Zeillis quialiquam babent dubitationem Laptifmatis vt rebapti- zbilola oi pee 2 ex decretis Leonis pape ad rusticum N(arboneufem * reis B unoiüjndiün : n : upag. E e : qr Caput: 238.
Seoanvic yos p Ee M | -..: Sinulla extant indicia inter propinquos & familiares, nulla inter cle- p, ,,, 4; ricos aut vicinos,quibus, hi de quibus quaritur baptizati fuiffent doce- 4.c.si»ulla anturagendum eft, vt renafcantur ne manifefté pereant, in quibus quod.